دلایل افزایش قیمت دلار مشخص شد

به گزارش اخبار اقتصادی به نقل از تسنیم، ولی الله سیف، مدیرعامل سابق بانک مرکزی وی با اشاره به اینکه سال گذشته شاهد افزایش نرخ ارز بودیم و نرخ دلار به حدود 60 هزار تومان افزایش یافت، گفت: در نهایت با تلاش بانک مرکزی این افزایش متوقف شد و در نهایت به حدود 50 هزار تومان بازگشت. . در دو ماه گذشته نیز شاهد بودیم که نرخ ارز شروع به افزایش کرد و از کانال 50 هزار تومان شروع و تا کانال 59 هزار تومان بالا رفت، اما پس از آن کاهش یافت و به حدود 57 هزار تومان رسید.

به گفته وی، اساساً افزایش نرخ ارز می تواند تحت تأثیر دو گروه از عوامل رخ دهد: گروه اول تأثیرات مربوط به عوامل و متغیرهای اصلی اقتصاد و گروه دوم عوامل غیراقتصادی هستند. که عمدتاً مربوط به اخبار و رویدادهای سیاسی بین المللی و منطقه ای است.

رئیس سابق بانک مرکزی تصریح کرد: به نظر من مسئولیت بانک مرکزی حمایت از نرخ ارز متناسب با تحولات اقتصادی با استفاده از روش های مداخله ای مناسب است نه اینکه مسئولیت جلوگیری از افزایش قیمت ارز را بر عهده بگیرد. کاملاً طبیعی است که نرخ ارز تحت تأثیر تورم و سایر متغیرهای اقتصادی قرار می گیرد و راه صحیح و علمی برای جلوگیری از افزایش آن کنترل و کاهش تورم است. در شرایطی که اقتصاد ما با تورم بالا مواجه است، بدیهی است که نرخ ارز تحت تاثیر آن افزایش خواهد یافت و نباید به بانک مرکزی برای جلوگیری از آن فشار آورد. مدیریت بازار ارز بر اساس سامانه شناور مدیریت شده به معنای هدایت قیمت ارز در کانال مناسبی است که محدوده آن با توجه به عوامل بنیادی اقتصادی توسط بانک مرکزی تعیین می شود. تنها تغییرات و نوسانات ناشی از عوامل غیراقتصادی که ناشی از انتظارات مثبت و منفی ناشی از اخبار و رویدادهای روز است، توسط بانک مرکزی با استفاده از روش های مداخله ای مناسب قابل کنترل و خنثی است.

وی افزود: بانک مرکزی باید در این زمینه اختیارات مناسبی داشته باشد. افزایش طبیعی نرخ ارز باید در برابر نوسانات غیرمرتبط با عوامل اقتصادی که ریسک سرمایه گذاری را افزایش داده و پیش بینی پذیری اقتصاد را تضعیف می کند، پذیرفته و خنثی و کنترل شود.

سیف گفت: ارزیابی و سنجش عملکرد بانک مرکزی باید بر اساس پیشگیری و کاهش نوسانات نرخ ارز باشد نه بر اساس جلوگیری از افزایش قیمت و تثبیت. امسال بانک مرکزی نسبت به سال گذشته عملکرد مثبت تری در زمینه کاهش نوسانات نرخ ارز داشته است. در شرایط تورم بالا، ثابت نگه داشتن نرخ ارز منجر به فشردگی تدریجی نرخ ارز می شود و زمانی که کنترل نیروی متمرکز در آن با تسهیلات پولی بانک مرکزی خنثی نشود، ناگهان جهش می کند و کل اقتصاد به شدت تحت فشار و شوک است. این تجربه در گذشته بارها تکرار شده و هر بار هزینه های هنگفتی را بر اقتصاد تحمیل کرده است.

سیف افزود: ماموریت های بانک مرکزی از حساسیت ها و ظرافت های خاصی برخوردار است. بانک مرکزی برای انجام وظایف خود باید از اختیارات کافی برخوردار باشد و از حمایت کامل نظام برخوردار باشد.

وی بیان کرد: افزایش قیمت هایی که در بازار ارز مشاهده می شود تا حدی به متغیرهای عمده اقتصادی مانند تورم، رشد نقدینگی و … مربوط می شود و در صورت عدم توجه به این موارد بانک مرکزی خود را ملزم به انجام آن می بیند. دستورات مقامات بالاتر برای جلوگیری از افزایش طبیعی نرخ ارز، در بلندمدت نه تنها به نتیجه مطلوب نمی رسد، بلکه هزینه های زیادی را نیز به اقتصاد تحمیل می کند.

رئیس کل سابق بانک مرکزی تصریح کرد: آمار اعلام شده از سوی بانک مرکزی از رشد پایه پولی و نقدینگی نشان می دهد که در این زمینه تلاش های زیادی برای کنترل رشد پایه پولی و نقدینگی در حال انجام است. دولت همیشه بر بانک مرکزی و سیستم بانکی غلبه می کند. کنترل پایه پولی و رشد نقدینگی در چنین شرایطی بسیار دشوار است و بیشتر تلاش های بانک مرکزی با این بی انضباطی ها ناکام مانده است. اما دستاورد بانک مرکزی در کاهش رشد پایه پولی و نقدینگی قابل توجه است که کاهش رشد تورم را در پی خواهد داشت. اما با توجه به عدم تعادل و کسری بودجه سال آینده که ظاهراً شامل اقلام کلانی است، این نگرانی وجود دارد که رشد نقدینگی در سال آینده قابل کنترل نباشد و مبنای روند افزایشی نرخ تورم باشد. .

سیف تصریح کرد: یکی از بزرگترین نارضایتی ها در اقتصاد کشور نارضایتی و عدم تعادل بودجه ای است که در سال آینده نیز شاهد آن خواهیم بود. همین الان که خبر کسری بودجه به میان می آید آثاری در اقتصاد دارد و زمانی که کسری بودجه در عمل به واقعیت تبدیل شود آثار دیگری در آن زمان خواهد داشت.

رئیس سابق بانک مرکزی افزود: اگر بانک مرکزی مجبور شود نرخ ارز را ثابت نگه دارد و از تاثیر همه این عوامل بر نرخ ارز جلوگیری کند و قیمت ارز مطابق با این شرایط تعدیل نشود، عدم تعادل ایجاد می شود. تشدید و باز شدن در آینده شاهد جهش نرخ ارز، شوک و نوسانات شدید در اقتصاد خواهیم بود. تکرار چنین شرایطی یک محیط اقتصادی پرخطر ایجاد می کند که منجر به تضعیف انگیزه های سرمایه گذاری می شود.

وی با اشاره به تاثیر انتشار اوراق گواهی سپرده ویژه با سود 30 درصدی، گفت: انتشار اوراق گواهی سپرده ویژه به کاهش نرخ رشد نقدینگی کمک می کند. لازم به ذکر است زمانی که سود منفی به سپرده گذار پرداخت می شود، وی جریمه می شود زیرا نرخ سود سپرده منفی و کمتر از نرخ تورم است. نرخ سود 30 درصدی گواهی سپرده ویژه بخشی از این ضرر را جبران می کند.

سیف گفت: نکته دیگری که باید به آن توجه داشت این است که تعارضات موجود در سیستم بانکی کشور تشدید نشود. اگر به ساختار نرخ در سیستم بانکی دقت کنیم، متوجه می‌شویم که به طور کلی نرخ اعمال شده در سیستم بانکی اجباری است و حاشیه سود در بانک‌ها معمولا منفی است و این باعث می‌شود بانک‌های ما با زیان بیشتری مواجه شوند. اگر این اقدام منجر به افزایش هزینه تجهیز منابع در سیستم بانکی شود و از سوی دیگر نرخ سود تسهیلات اعطایی تغییر نکند، عدم تعادل بانک ها تشدید می شود.

رئیس سابق بانک مرکزی در پایان گفت: صدور گواهی سپرده ویژه ابزاری برای اجرای سیاست های پولی است. این ابزار در اختیار بانک مرکزی است و با توجه به تداوم این سیاست که با تصویب شورای پول و اعتبار و بر اساس مجموع نظرات کلیه اعضای شورا که نماینده هستند اتخاذ شد. از بخش های اقتصادی نهادها، تصمیمی جمعی و هماهنگ است که به عنوان یک قاعده کلی ادامه خواهد داشت، اما توجه به اختلافات و چالش های نظام بانکی مستلزم توجه به پیامدهای دیگر آن نیز می باشد. به دلیل حضور گسترده و وظایف متنوع دولت، اقتصاد ما دارای پیچیدگی‌ها و شرایط خاصی است، بنابراین برای هر تصمیمی باید آثار و پیامدهای آن بر سایر بخش‌ها و حوزه‌ها مورد توجه قرار گیرد.