آیا افزایش مالیات بر ارزش افزوده تورمی است؟

اکو ایران: یکی از بندهای بحث برانگیز بودجه 1403 افزایش یک درصدی نرخ مالیات بر ارزش افزوده است. موافقان و مخالفان نظرات متفاوتی در مورد نحوه عملکرد این طرح دارند. اما مرکز پژوهش های مجلس با ارزیابی کارشناسی خود این طرح را تصویب کرد.

اخبار اقتصادی، یکی از بندهای لایحه بودجه 1403 افزایش یک درصدی نرخ مالیات بر ارزش افزوده است. این مالیات یک مالیات غیرمستقیم است که در تمام مراحل زنجیره تولید و توزیع اعمال می شود. یعنی در هر مرحله از تولید، تولیدکنندگان مالیات بر ارزش افزوده را پرداخت می کنند که در نهایت به قیمت محصول اضافه شده و هزینه آن توسط مصرف کننده نهایی پرداخت می شود. در حال حاضر نرخ مالیات بر ارزش افزوده 9 درصد است. یعنی مصرف کننده باید برای خرید هر محصول یا خدماتی معادل قیمت هر محصول یا خدمات به اضافه 9 درصد قیمت آن هزینه بپردازد.

افزایش نرخ مالیات بر ارزش افزوده یکی از راه های درآمدزایی دولت است. در لایحه بودجه آمده است که درآمد حاصل از این بند صرف تعدیل حقوق بازنشستگان کشوری و لشکری ​​و والدین شهدا یعنی افزایش مستمری آنان می شود. کمیسیون تلفیق نیز با اندکی اصلاح در این لایحه تصویب کرده است که درآمد حاصل از افزایش این مالیات به تناسب حقوق بازنشستگان کشوری، ارتش و صندوق های فولادی اختصاص یابد. اما در مورد عواقب آن نظرات متفاوتی وجود دارد. این گزارش به بررسی نظرات مخالفان، موافقان و کارشناسان مرکز پژوهش های مجلس می پردازد.

استدلال مخالفان: باعث تورم می شود

بحث اصلی مخالفان این طرح این است که افزایش یک درصدی مالیات بر ارزش افزوده تورم زا بوده و باعث کاهش رفاه خانوارها می شود. آنها مدعی هستند آثار این رویکرد مالیاتی بیشتر متوجه دهک های متوسط ​​و پایین جامعه خواهد شد و با کاهش تقاضا، رکود تولید را تشدید کرده و بر بخش تولیدی اقتصاد فشار مضاعف وارد می کند. . .

با این حال، طرفداران نظر متفاوتی دارند. آنها می گویند این طرح فقط دهک های بالا را تحت تاثیر قرار می دهد.

مزایا: فقط بر ثروتمندان تأثیر می گذارد

حامیان این طرح می گویند که اثر تورمی این طرح چندان قابل توجه نخواهد بود و عواقب آن عمدتاً باعث افزایش نرخ مالیات خواهد شد. در همین راستا سبحانیان رئیس سازمان امور مالیاتی کشور عنوان کرد که این طرح بار مالیاتی را بر دوش ثروتمندان و کارخانه داران خواهد گذاشت. وی همچنین اظهار داشت: بسیاری از کالاها و خدمات مورد استفاده عموم طبق قانون از مالیات بر ارزش افزوده معاف هستند، بنابراین افزایش این مالیات تاثیری بر سفره مردم نخواهد داشت.

اما مرکز پژوهش های شورای اسلامی در بررسی های خود نظر دقیق تری را در این خصوص اعلام کرد و در نهایت با ارزیابی کارشناسی خود موافقت کمیسیون تلفیق را پذیرفت.

مهر تایید مرکز پژوهش های مجلس در خصوص افزایش مالیات بر ارزش افزوده

مرکز پژوهش های مجلس در گزارش بررسی احکام و تبصره های کمیسیون تلفیق لایحه بودجه 1403، مالیات بر ارزش افزوده را یک درصد افزایش داد.

این مرکز در ابتدا هنگام بررسی نرخ مالیات بر ارزش افزوده در ایران و سایر کشورها اعلام کرد که این نرخ در ایران کمتر از بسیاری از کشورهای همسایه است و با کشورهای عضو سازمان همکاری و تعاون همخوانی دارد. توسعه اقتصادی (OECD) که شامل کشورهای توسعه یافته غربی می شود، تفاوت قابل توجهی دارد. نرخ مالیات بر ارزش افزوده در این کشورها معادل 19.2 درصد است.

همچنین این نرخ از سال 1393 در کشور ثابت بوده و افزایش یک درصدی آن 65 میلیارد تومان درآمد مالیاتی دارد و می توان بخشی از کسری بودجه را از این طریق کاهش داد که ضرر کمتری برای اقتصاد دارد. سیستم در مقایسه با سایر روش های جبران کسری بودجه.

از سوی دیگر، در خصوص تاثیرات افزایش این نرخ بر سمت تولید، پاسخ مرکز تحقیقات این است که در صورت اخذ این مالیات از طریق سامانه مودیان، تولیدکنندگان می‌توانند مالیات پرداختی خود را پس بگیرند. ارزش افزوده در طول زمان است و بنابراین از این منظر ضرر خواهد داشت.تولیدکنندگان وارد نمی شوند.

اما از نظر فشار بر مصرف کننده، این مرکز تایید کرد که بسیاری از کالاها و خدمات از مالیات بر ارزش افزوده معاف هستند و افزایش یک درصدی این مالیات تنها 0.23 درصد تورم ایجاد می کند.

این در حالی است که مرکز تحقیقات استفاده از این درآمدها پیشنهاد داده است که منابع پایدار برای تعدیل حقوق بازنشستگان اضافه شود تا بدهی سالانه دولت به تامین اجتماعی افزایش پیدا نکند.

منبع اکو ایران