اکوایران: بر اساس برآوردهای مرکز پژوهش های مجلس، کسری بودجه یک میلیون و 134 هزار میلیون تومانی برای سال 1403 پیش بینی می شد که این کسری می توانست یکی از دلایل تصویب نشدن این لایحه در مجلس باشد.
اخبار اقتصادی، بودجه مهمترین سند سالانه دولت است. دولت در پایان هر سال سندی به نام «بودجه» سال بعد تهیه می کند. در این سند دولت تمامی هزینه ها و درآمدهای خود را برای سال آینده پیش بینی کرده و سعی می کند در طول سال آینده نیز بر این اساس عمل کند. به همین دلیل دقت در برآورد ارقام در سند بودجه از اهمیت بالایی برخوردار است.
اگر دولت برآوردهای خود را در سند بودجه زیاد یا کمتر برآورد کند، در نهایت در سال آینده با مشکلات زیادی مواجه خواهد شد. بنابراین دولت برای بهبود عملکرد خود در سال آینده باید تلاش کند تا تمامی برآوردهای خود را تا حد امکان به واقعیت اقتصاد کشور نزدیک کند.
حال اگر دولت بر این اساس عمل نکند و در بودجه سال آینده مغایرت وجود داشته باشد; در نهایت این نارضایتی خود را به صورت تورم در جامعه نشان می دهد.
همان طور که گفته شد موضوع اختلاف نظر بودجه از اهمیت ویژه ای برخوردار است. این نارضایتی خود را به عنوان کسری بودجه نشان می دهد. کسری بودجه از دو طریق ممکن است رخ دهد. حالت اول زمانی است که دولت منابع و هزینه ها را در بودجه لحاظ کرده است، اما به دلیل برآورد بیش از حد هزینه ها یا کم برآوردی منابع، کسری بودجه ایجاد می شود. حالت دوم زمانی اتفاق می افتد که دولت هزینه هایی را در نظر گرفته اما منابعی برای آن هزینه ها فراهم نکرده است. یعنی دولت در ردیف های بودجه منابع و هزینه ها را در نظر نگرفته است.
بر اساس آخرین گزارش منتشر شده از سوی مرکز پژوهش های مجلس درباره لایحه بودجه 1403، میزان کسری بودجه در سه بخش «کسری تراز عملیاتی»، «کسری بودجه کلی» و «کسری منابع خارج از بودجه» مورد بررسی قرار گرفته است. موارد”.
بر اساس این آمار به طور کلی میزان «کسری تراز عملیاتی» در لایحه بودجه سال 1403 305 میلیارد تومان است. همچنین «کسری بودجه عمومی» در این لایحه 272.5 همات و «کسری اقلام خارج از بودجه» 557 همات برآورد شده است.
بر اساس این گزارش در مجموع 1134 درصد کسری بودجه برای سال 1403 پیش بینی شده است.
روز گذشته شورای اسلامی به کلیات لایحه بودجه 1403 رای مثبت نداد و لایحه بودجه 1403 برای تغییرات به دولت بازگردانده شد. شاید بتوان گفت یکی از دلایل عدم رای موافق نمایندگان شورای اسلامی به تصویب کلیات این لایحه همین اتفاق بوده است.
کسری تراز عملیاتی در لایحه بودجه 1403
یکی از انواع کسری بودجه، کسری تراز عملیاتی است. این کسری نشان می‌دهد که هزینه‌های دولت در مقایسه با درآمدهای پایدار آن مانند درآمدهای مالیاتی چقدر بوده است. این کسری به صراحت در قانون بودجه ذکر شده است.
بر اساس لایحه بودجه 1403 کسری تراز عملیاتی در بودجه 305 همات برآورد شده است. به عبارت دیگر هزینه های دولت 305 همات از درآمد پایدار آن فراتر رفته است.
115 هزار میلیارد تومان; برآورد بیش از حد نفت توسط دولت
بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس دولت، بودجه عمومی از نظر منابع نیز دچار افزایش برآورد شده است. بنابراین دولت منابع پنج بخش را بالاتر از واقعیت اقتصاد در سال 1403 برآورد کرده است. بر اساس آمار، مجموع این پنج بخش از نظر منابع 272.5 درصد تلاش را بیش از حد برآورد کرده است. به عنوان مثال، دولت درآمد نفتی خود را 115 تن بیشتر از پیش بینی فروش در سال آینده ثبت کرده است. همچنین در لایحه بودجه سال 1403 میزان درآمد گمرکی که دولت برای سال 1403 در نظر گرفته بود به میزان 75.5 حمت بیش از حد برآورد شده است. سه بخش «منافع دولتی»، «تولید» و «موسسات دولتی» به ترتیب 15، 37 و 30 میلیارد تومان بیشتر از واقعیت اقتصاد در سال آینده برآورد شدند.
کسری اقلام خارج از بودجه 1403; در سطح 557 تلاش
اقلام خارج از بودجه هزینه‌هایی هستند که دولت باید خارج از بودجه بپردازد، اما در ارقام بودجه به آن اشاره نمی‌کند. تحقیقات مرکز پژوهش های مجلس حاکی از آن است که کسری اقلام خارج از بودجه در لایحه بودجه 1403 معادل 557 میلیارد تومان بوده است. یکی از این عناصر هدفمندی یارانه ها است. بر اساس برآوردهای مرکز پژوهش های مجلس، حدود 600 اعتبار برای تخصیص یارانه ها در نظر گرفته شده است. این در حالی است که بر اساس اعلام مرکز پژوهش های مجلس، میزان هزینه های مربوط به انجام حداقل 271 تلاش بیش از اعتبارات تخصیص یافته خواهد بود.
یکی دیگر از اقلام خارج از بودجه دولت هزینه مربوط به سازمان تامین اجتماعی کشور است. طبق قانون، دولت موظف است برای بخشی از حق بیمه دولتی، حق بیمه رانندگان، گروه های هدف یارانه مقرر در قانون و سایر موارد، به سازمان تامین اجتماعی کشور کارمزدی بپردازد. پیش بینی مرکز پژوهش های مجلس از تعهدات دولت به این سازمان در سال 1403 تقریباً 150 حمت بود و دولت منابعی برای این تعهدات در نظر نگرفت.
آخرین قسمتی که در بین اقلام خارج از بودجه دولت به چشم می خورد «تقویت قرارگاه پدافندی» است. بر اساس لایحه بودجه 1403، دولت موظف است مبلغ 136 حمات را به صورت نقد یا حواله نفت خام به ستاد کل نیروهای مسلح اختصاص دهد. اما این مبلغ در بودجه عمومی دولت منعکس نشده است.
سرنوشت لایحه بودجه 1403
دیروز جزئیات لایحه بودجه 1403 در شورای اسلامی به رای گذاشته شد و با اکثریت آرا به تصویب نرسید. در نتیجه مجمع عمومی لایحه بودجه سال آینده را برای بررسی به دولت بازگرداند. می توان گفت یکی از دلایل عدم رای مثبت شورای اسلامی به این لایحه کسری زیاد و عدم اجرای بودجه بوده است.
منبع اکو ایران
