به گزارش اخبار اقتصادی، 16 شهریورماه آخرین روز نمایشگاه بین المللی فرش دستباف تهران بود. این نمایشگاه از اول سپتامبر آغاز شد. اما هیچ کدام از آن هفت روز شلوغ نبود. بنابراین مهم نبود چه روزی را برای بازدید از نمایشگاه انتخاب می کنید. تمام روزهای نمایشگاه به گفته غرفه داران در سکوت و کورکورانه گذشت.

اما در روز سوم شهریور که جمعه بود، حجم ترافیک تا حدودی افزایش یافت. اما در آن روز هیچ مذاکره یا توافق مهمی انجام نشد. آن روز هم مثل روزهای قبل و بعد، مذاکره با خریداران ایرانی بود و معاملات به ریال انجام می شد. زیرا اکثر مشتریان خارجی فرش دستباف از ایران به نمایشگاه نیامده بودند و لذا تعداد حاضرین کم بود.

بسیاری از غرفه داران گفتند که مشتریان خارجی آنها از سفر به تهران و شرکت در نمایشگاه امسال خودداری کردند. یکی از دلایل انصراف آن عدم پوشش بیمه ای شرکت های خارجی بود. از آنجایی که شرکت‌های ایرانی فعالیت بین‌المللی نداشتند، نمی‌توانستند ریسک سفر تجار خارجی را پوشش دهند، بنابراین گروهی از متقاضیان فرش ایرانی سفر خود به تهران را لغو کردند.

یکی از دلالان که نخواست نامش فاش شود به «اکو ایران» گفت که بسیاری از مشتریان فرش ایرانی در نمایشگاه های خارج از کشور از فرش ما دیدن می کنند و به همین دلیل دیگر به ایران نمی آیند. به همین دلیل بیشترین معاملاتی که در نمایشگاه دو سال اخیر تهران صورت گرفت، معاملات ریالی بود.

فرش بخور

ظاهرا نمایشگاه فرش هنوز از کما بیرون نیامده است. این نمایشگاه با شروع کرونا به کما رفت و سال گذشته به هوش آمد. اما هنوز حالش خوب نیست. یکی از دلایل آن به گفته همه بزرگان فرش، بی توجهی مسئولان دولتی و عدم مدیریت صحیح این مواجهه است. این نمایشگاه قبل و یا در طول رویداد به اندازه کافی تبلیغ نشده است. به گفته احمد کریمی، رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان فرش دستباف، در این افتتاحیه، عباس علی آبادی وزیر صمت در این نمایشگاه حضور نداشت.

کریمی به «اکو ایران» گفت: اول شهریورماه یکی از مقامات پایین وزارت حراست برای افتتاحیه به نمایشگاه آمد. اشاره وی به محمدمهدی برادران، معاون وزیر کل صنعت، معدن و تجارت (صمت) بود. به گفته کریمی «او نه فرش را می شناسد و نه فعالان فرش را درک می کند». البته از نگاه فعالان فرش هیچ یک از دولتمردان فرش را خوب نمی شناسند.

البته می گویند فرحناز رافع، رئیس مرکز ملی فرش، فرش را هم نمی شناسد، اما به گفته یکی از فعالان صنعت فرش دستباف، رافع به دلیل تلاش هایش برای اکثر آنها مورد احترام است. مشکل را حل کند مشکلات فعالان این حوزه موضوع ناآشنایی مقامات دولتی با قالی و مهمتر از آن فرش دستبافت موضوع جدیدی نیست. فرشته دستپاک که از خرداد 1396 به مدت یک سال و هفت ماه ریاست مرکز ملی فرش را برعهده داشت، قبل از رافع، هیچ شناختی از فرش و قالیچه دستبافت نداشت.

در واقع افول مدیریت فرش قبل از طرح موضوع الحاق مرکز ملی فرش ایران به سازمان میراث فرهنگی مطرح شد. صنایع دستی و گردشگری آغاز شده بود. موضوع عضویت در مرکز ملی فرش ایران از سال 1388 توسط سازمان میراث فرهنگی به صورت جدی مطرح شد. اما به دلیل مخالفت فعالان صنعت فرش و وزارت صمت رد شد.

حتی رفع این موضوع نیز دستاورد قابل توجهی برای فرش نبود، زیرا مرکز ملی فرش در قالب یک دفتر کوچک در اداره کل صنایع وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) باقی ماند و تلاشی نشد. برای تقویت او در این وزارتخانه انجام داد.

در واقع ضعف مدیریت در حوزه فرش باعث شد تصمیمات اتخاذ شده و اتخاذ شده در زمینه فرش به ویژه فرش دستباف بیشتر با تضعیف فرش همخوانی داشته باشد.

کاهش فرش دستباف

یکی از موضوعات مهمی که منجر به کاهش صادرات فرش به ویژه صادرات فرش دستباف ایران شد، رفع تکلیف ارزی صادرکنندگان بود. موضوعی که بیش از پنج سال است صادرکنندگان به آن اعتراض دارند اما این اعتراض راه به جایی نبرده است. البته رفیع روز گذشته به «اکو ایران» گفت که موضوع رفع تکلیف ارزی صادرکنندگان فرش دستباف حل شده است. به گزارش رافع، در بودجه سال 1402 تکلیف ارز مبادله ای فرش دستباف حذف شد. اما این سیاست هنوز اجرایی نشده است و به گفته فعالان صنعت فرش، مشخص نیست چه زمانی اجرایی می شود.

به گفته رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان فرش دستباف کشور، رفع تکلیف ارزی صادرکنندگان فرش دستباف هنوز اجرایی نشده است. رضا صفری یکی از اعضای این اتحادیه نیز به «اکو ایران» گفت: هنوز در مورد رفع تعهدات ارزی به ما چیزی نگفته‌اند، اما اگر این مشکل برطرف شود بیش از 30 درصد آن برطرف می‌شود. مشکلات صادرات فرش دستباف

به گفته فعالان این صنعت، اگر مشکلات صادرات فرش دستباف برطرف شود، مطمئناً مشکلات طراحان و بافندگان فرش ایرانی به تدریج برطرف خواهد شد، زیرا سود حاصل از این تجارت به حوزه تولید می رود. اما امروزه به دلیل ادامه مشکلات در این زمینه، تولید نیز به شدت کاهش یافته است.

کریمی رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان فرش دستباف کشور درباره کاهش آمار صادرات فرش می‌گوید: در سال ۱۳۷۴ ارزش صادرات فرش ایران ۱.۷۴ میلیارد دلار بوده است، یعنی ۴۰ درصد. صادرات غیر نفتی ایران فرش را در اختیار داشت. این رقم امروز تنها حدود 50 میلیون دلار است.

این آمار روند نزولی تولید فرش را نیز نشان می دهد. به گفته فعالان این بخش، سایر قالیبافان تمایلی به ادامه کار ندارند. در صورتی که بیمه شما حل نشده باشد. بحث بیمه بافندگان بیش از دو دهه است که مطرح بوده اما هیچ گاه به نتیجه مطلوب نرسیده است. همین شرایط منجر به افزایش مهاجرت در بین قالیبافان شده است و بسیاری از فعالان اقتصادی در سایر حوزه ها نیز این امر را افزایش داده اند.

اگرچه آمار دقیقی از روند مهاجرت بافندگان و طراحان ایرانی به کشورهای همسایه، منطقه و سایر کشورهای جهان در دست نیست، اما مشاهدات و تحقیقات فعالان این حوزه مؤید این گفته است و بعید است که هیچ مسئولی آن را تکذیب کند. . ; مهاجرتی که پایان تاریخ قالیچه دستباف را به داستانی غم انگیز تبدیل کرده است.