به گزارش اخبار اقتصادی، نابرابری درآمدی در بخش روستایی از ابتدای دولت یازدهم تا اواسط دولت سیزدهم همواره روند صعودی خود را حفظ کرده و در سال 1401 به اوج خود ده ساله رسیده است. از سوی دیگر، نابرابری درآمدی در بخش شهری پس از رسیدن به بالاترین سطح شش ساله در سال 1997، روند نزولی خود را از سال 1998 حفظ کرده است.
یکی از مهمترین شاخص هایی که میزان نابرابری درآمدی یک جامعه را نشان می دهد، شاخص ضریب جینی است. این شاخص عددی بین صفر تا یک است. هر چه این عدد به صفر نزدیکتر باشد به معنای نابرابری درآمد کمتر و هر چه به یک نزدیکتر باشد به معنای نابرابری درآمدی بیشتر در جامعه است.
آخرین داده های مرکز آمار ایران در مورد ضریب جینی در 10 سال گذشته در مناطق شهری و روستایی دو روند متفاوت را نشان می دهد. در این گزارش سعی شده است روند کلی این شاخص در دو بخش شهری و روستایی در دولت های یازدهم تا سیزدهم بررسی شود (روند از داده های موجود در مرکز آمار).
دولت یازدهم؛ سال افزایش نابرابری در بخش شهری و روستایی
در دولت یازدهم روند ضریب جینی در دو بخش روستایی و شهری صعودی بوده است. ضریب جینی بخش روستایی از 0.3243 در سال 1392 به 0.3362 در سال 1394 افزایش یافت، همچنین در بخش شهری، شاخص ضریب جینی روند صعودی خود را از 0.3512 در سال 1392 آغاز کرد و در پایان در پایان دولت یازدهم به 0.373 رسید.
دولت دوازدهم؛ رکورد نابرابری درآمدی در بخش شهری در سال ۱۳۹۶
یک سال پس از آغاز به کار دولت دوازدهم، ضریب جینی بخش شهری به 0.394 رسید و به بالاترین سطح نابرابری در 10 سال گذشته رسید. در ادامه این دولت روند شاخص ضریب جینی کاهش یافت. با وجود کاهش نابرابری درآمدی در بخش شهری بین سال‌های 1376 تا 1378، سطح این شاخص همچنان بالاتر از ابتدای دولت دوازدهم بود.
با این حال، در مناطق روستایی وضعیت کمی متفاوت بود. در سال اول دولت دوازدهم یعنی در سال 96 نابرابری درآمدی در روستاهای کشور به 0.3559 رسید. در ادامه تا پایان این دولت وضعیت نابرابری درآمدی در روستاها تقریبا ثابت بود و در نهایت این شاخص به 0.359 رسید.
آمارها نشان می دهد که در هر دو دوره ریاست جمهوری حسن روحانی در هر دو مناطق روستایی و شهری، نابرابری درآمد افزایش یافته است.
دولت سیزدهم؛ رکورد نابرابری درآمدی در بخش روستایی در سال 1401
در ابتدای دولت سیزدهم، روند نزولی ضریب جینی در بخش شهری ادامه یافت و به 0.3757 رسید. در سال 1401 این دولت شروع به پرداخت یارانه به خانوارها کرد که نابرابری درآمدی را به 0.3696 کاهش داد.
این در حالی است که ضریب جینی بخش روستایی در ابتدای این دولت تغییری نکرد، اما با افزایش 1401 برابری با سطح 0.3643 بیشترین نابرابری را در 10 سال اخیر به ثبت رساند. دلیل افزایش نابرابری درآمدی در بخش روستایی با وجود پرداخت یارانه کلان 300 تا 400 هزار تومانی در روستاها، شاید تورم بالای مواد غذایی و تاثیر آن بر پایین ترین دهک های درآمدی باشد. با توجه به اهمیت فراوان مواد غذایی در سبد مصرف خانوارهای روستایی به ویژه در دهک های کم درآمد، تورم بالای مواد غذایی موجب کاهش قدرت خرید دهک های پایین روستایی شده است.
بنابراین می توان گفت که یارانه ها نتوانسته بر فشار تورمی بر خانوارهای روستایی غلبه کند که در نتیجه نابرابری در بخش روستایی افزایش یافته است. همچنین به گفته برخی کاهش سهم اشتغال در بخش کشاورزی و خروج گسترده کارگران از این بخش ممکن است یکی دیگر از عوامل افزایش نابرابری درآمد در روستاها در این زمان باشد.
منبع: اکوایران
