به گزارش اخبار اقتصادی: اگرچه سفارت های ایران و عربستان به زودی افتتاح می شود. اما هنوز بایدها و نبایدهای زیادی در رابطه با توسعه روابط تجاری دو کشور وجود دارد. به گفته حمید زادبوم، رئیس سابق سازمان توسعه تجارت ایران، توسعه روابط دو کشور بسیار متاثر از روابط بین المللی ایران با سایر کشورها است.

وی روابط ایران با شورای همکاری خلیج فارس را یکی از گلوگاه های توسعه روابط ایران و عربستان می داند. زادبوم در تشریح روابط ایران و عربستان به «اکوایران» گفت: از دهه 1970 تا اوایل دهه 1990، یعنی قبل از قطع روابط تهران و ریاض، ایران نقشه راه مدون و دقیقی برای پیشبرد اهداف اقتصادی و تجاری خود با عربستان نداشت. نگارش طرح های تجاری با کد کشوری در سال های اخیر آغاز شده است.

می افزاید: روابط تجاری ایران و عربستان از سال 77 تا 78 آغاز شد، یعنی زمانی که قرارداد جامع تجاری امضا و به تصویب مجلس رسید. از همان سال، اعزام مستشاران بازرگانی آغاز شد و تا سال 1363 ایران سه مستشار به عربستان سعودی اعزام کرد.

به گفته زادبوم، تدوین نقشه راهی که از آن می خواهیم مسائل سیاسی و امنیتی را با مسائل اقتصادی تطبیق دهیم. این کار سخت است. زیرا هر دو کشور جایگاه ویژه ای در جهان اسلام دارند.

وی می افزاید: این موقعیت خاص باعث شده که هر دو کشور نتوانند از نظر امنیتی به یکدیگر اعتماد کنند. علاوه بر این، تفاوت هایی دارند که ممکن است به مرور زمان از بین نرود. اما می توانیم به این درک برسیم که این کار زمان می برد.

زادبوم خاطرنشان کرد که عربستان سعودی در بعد اقتصادی تنها نیست. وی می گوید: عربستان یکی از اعضای شورای همکاری خلیج فارس است و با آنها اتحادیه گمرکی ایجاد کرده و در راستای بازار مشترک و حتی طراحی ارز مشترک تلاش می کند. بنابراین توجه به این توصیه بسیار مهم است و ایران نمی تواند این توصیه را نادیده بگیرد. البته در برجام رابطه ایران با کشورهای دیگر مانند قطر، عمان و کویت بسیار بهتر از عربستان است.

رئیس سابق سازمان توسعه تجارت ایران می افزاید: نقشه راه توسعه روابط با عربستان ایجاب می کند که برای توسعه روابط با شورای همکاری خلیج فارس که فلسفه آن بعد از انقلاب 57 به نوعی دغدغه امنیت ایران بود، نقشه راه داشته باشیم. بنابراین برای رفع این نگرانی زمان نیاز است و باید سوءتفاهمات ایران و کشورهای شورای همکاری خلیج فارس از جمله عربستان و بحرین برطرف شود.

قطع روابط سیاسی آغاز قطع روابط اقتصادی است

وی می گوید: از نظر تاریخی، ادامه روابط اقتصادی پس از قطع روابط سیاسی دو کشور امکان پذیر است. اما ادامه نخواهد داشت. البته لحظه ای که روابط سیاسی قطع شود، روابط اقتصادی قطع نخواهد شد. اما وقتی احساس امنیت وجود ندارد، سرمایه گذاری مشترک وجود ندارد، امکان حضور تاجران دو کشور در کشور مقابل وجود ندارد. همکاری عملا متوقف شده است. پس اگر می خواهیم روابط اقتصادی داشته باشیم باید به روابط امنیتی و سیاسی هم رسیدگی کنیم.

زادبوم می‌افزاید: اکنون وقتی از کشورهای پادشاهی از جمله عربستان صحبت می‌کنیم، نمی‌توان انتظار داشت که اگر روابط سیاسی قطع شود، روابط اقتصادی، حتی روابط بخش خصوصی بین آن کشور و کشوری که در حاشیه تنش است، ادامه یابد. چون در این جامعه همه به تصمیم هیئت حاکمه نگاه می کنند و بر اساس آن تصمیم می گیرند.

فیلم کامل گفتگوی «اکوایران» با حمید زادبوم را اینجا ببینید.