به گزارش اخبار اقتصادی، سازمان ها و شرکت های شهرداری تهران بر اساس بودجه عمومی کشور و بودجه شهرداری تهران مصوب 1402 بیش از 70 درصد منابع خود را از محل بودجه عمومی شهرداری تهران دریافت می کنند.
بر اساس تحقیقات مرکز پژوهش‌های مجلس، حدود 63 درصد از شرکت‌های زیرمجموعه شهرداری تهران با وجود جابه‌جایی حجم زیادی از مسافران در طول روز و کسب درآمد در این مسیر، بیش از نیمی از منابع خود را از بودجه عمومی شهرداری تهران از جمله شرکت‌های اتوبوسرانی و مترو تامین می‌کنند. . آنها برای فعالیت خود کاملاً وابسته به بودجه عمومی شهرداری تهران هستند.
مروری بر اهمیت نهاد شهرداری
از دیرباز یکی از مهمترین وظایف دولت تامین کالاهای عمومی برای مردم بوده است که به دلیل گسترش مرزها و وظایف دولت انجام آن به تنهایی برای دولت مرکزی دشوار است. از این رو، دولت ها تصمیم گرفتند تا نهادهای محلی برای کنترل و نظارت بر تأمین کالاهای عمومی ایجاد کنند و این امر باعث چابکی دولت در تأمین نیازهای مردم در سراسر قلمرو خود شد.
ایران نیز از این قاعده مستثنی نبوده و در این راستا نهادهای دولتی مستقلی به نام شهرداری برای مدیریت محلی در کشور ایجاد کرد. همانطور که گفته شد شهرداری ها نهادهای مستقلی هستند به این معنا که برنامه ریزی و اجرای کارها کاملاً با خود نهاد مطابقت دارد. اما آنها یک تفاوت اساسی با نهادهای مستقل مانند شرکت های خصوصی دارند و آن پاسخگویی آنها به دولت در قبال عملکردشان است. مثلاً اگر شهرداری ها بدهکار شوند، این بدهکاری و عدم تعادل دامن می زند. بودجه دولت نشان خواهد داد و در نهایت دولت را دستگیر خواهد کرد. موضوعی که عامل مهمی در نظارت دولت بر این نهاد مستقل تلقی می شود.
حال این سوال پیش می آید که درآمد شهرداری ها از کجا تامین می شود؟ بخشی از درآمد شهرداری ها از بودجه عمومی و بخشی دیگر از درآمد سازمان های تشکیل شده در شهرداری تامین می شود.
شناخت ساختار شهرداری تهران
در بین شهرداری های کشور، شهرداری تهران از همه مهمتر است و دلیل این امر اهمیت پایتخت و مراکزی است که در آن قرار دارد. حدود 20 سازمان و 23 شرکت مانند سازمان نوسازی و سازمان بازنشستگی زیرمجموعه شهرداری تهران هستند. این سازمان ها و شرکت ها خودشان درآمدزایی می کنند که به همراه بخشی از درآمد بودجه عمومی که در اختیار شهرداری تهران قرار می گیرد، کل منابع سازمان های زیرمجموعه شهرداری تهران را ایجاد می کند.
تلاش شهرداری ها همواره بر این است که بخشی که از بودجه عمومی از منابع کل سازمان دریافت می کنند، کاهش دهند، یعنی شرکت ها و سازمان های وابسته به شهرداری به تدریج با درآمد خود هزینه های خود را پرداخت کنند تا از نظر مالی کمتری داشته باشند. منابع وابستگی شهرداری
بیش از 70 درصد پول شرکت ها از جیب شهرداری می آید
در گزارش اخیر مرکز پژوهش‌های مجلس، مشاهده می‌شود که بر اساس بودجه مصوب سازمان‌ها و شرکت‌های تابعه شهرداری تهران در سال 1402، مجموع منابع سازمان‌های زیرمجموعه شهرداری تهران 63 هزار میلیارد تومان است که 18 میلیارد تومان آن است. درآمد داخلی سازمان است و 45 میلیارد تومان از محل بودجه عمومی شهرداری تهران دریافت شده است. به عبارت دیگر 71 درصد از منابع شرکت وابسته به بودجه عمومی شهرداری تهران است.
اگر نگاه دقیق‌تری به سازمان‌های زیرمجموعه شهرداری بیندازیم، در سال 1402، شرکت‌های واحد اتوبوسرانی تهران، شرکت بهره‌برداری راه‌آهن شهرداری تهران و شرکت راه‌آهن شهرداری تهران (مترو) بیشترین منابع درآمدی را در بین شرکت‌های تابعه شهرداری داشته‌اند. بررسی ها نشان می دهد شرکت واحد اتوبوسرانی تهران با 13 میلیارد تومان منابع درآمدی در راس این جدول قرار دارد.
وابستگی قابل توجه به شرکت مترو و اتوبوسرانی شهرداری
وابستگی سازمان ها به بودجه عمومی شهرداری تهران یکی از موضوعات مهم در بررسی بودجه است. از این نظر، از میان 43 شرکت شهرداری تهران، تنها 21 درصد (9 شرکت) به سختی به بودجه عمومی شهرداری تهران وابسته هستند. از سوی دیگر 63 درصد شرکت ها بیش از نیمی از منابع خود را از بودجه عمومی شهرداری تهران تامین می کنند که 14 شرکت متکی به بیش از 90 درصد بودجه عمومی شهرداری تهران هستند.
از جمله این شرکت ها می توان به شرکت واحد اتوبوسرانی تهران و شرکت راه آهن شهر تهران (مترو) اشاره کرد که به ترتیب 92 درصد و 99 درصد منابع خود را از بودجه عمومی شهرداری تهران تامین می کنند.
سودآورترین سازمان زیباسازی در سال 1402
در بین شرکت ها و سازمان های وابسته به شهرداری تهران، 16 شرکت وجود دارد که برآورد سود آنها به تنهایی 1402 است. به عبارت دیگر این موسسات تمام منابع خود را خرج نکرده اند و درآمد مازاد را برای خود متصور هستند. در بین این 16 شرکت، سازمان زیباسازی شهر تهران با 702 میلیارد تومان بیشترین سود برآورد شده را دارد و سازمان حمل و نقل و ترافیک با 477 میلیارد تومان، سازمان مدیریت میادین میوه و تره بار با 429 میلیارد تومان و بهشت در رتبه های بعدی قرار دارند. سازمان زهرا با 400 میلیارد تومان بعد از سازمان زیباسازی بیشترین سود را برای سال 1402 برآورد کرده اند.
بر اساس بررسی‌ها و آمارهای منتشر شده از سوی سازمان‌های شهرداری تهران، می‌توان گفت دو شرکت مهم در حوزه حمل‌ونقل (اتوبوس و مترو) در این شهر با وجود جابه‌جایی حجم زیادی از مسافران در طول روز، بخش زیادی از بودجه آن از منابع عمومی شهرداری تامین می شود. همچنین وابستگی منابع شرکت ها به بودجه عمومی شهرداری و تعداد شرکت های وابسته به بودجه عمومی همچنان قابل توجه بوده و نیاز به کاهش وابستگی و تعداد شرکت های وابسته به شهرداری به مرور زمان احساس می شود. . .
منبع: اکوایران
