بدون شک کشور ایران دارای عظیم ترین ذخایر انرژی در جهان است. اما همچنان با چالش هایی از جمله کمبود انرژی و افزایش قیمت آن در سال های اخیر مواجه بوده که این چالش ها گریبانگیر مشترکین پرمصرف و صنایع می باشد. به همین دلیل موضوعاتی همچون مدیریت مصرف، خرید برق و … مطرح شده که به عنوان یک راهکار موثر معرفی شده اند. در حال حاضر صنایع و مشترکین پرمصرف برای خرید انرژی دو راه پیش روی خود دارند که می توان به خرید برق از بورس انرژی و خرید برق از شرکت های خرده فروشی اشاره کرد. در مطلب پیش رو شما را با راهکار نخست آشنا می کنیم.
بورس انرژی چیست؟
بورس انرژی با هدف ایجاد یک بازار با فضایی کارآمد و قانونمند تاسیس شد که در آن معاملات و مبادلات به طور شفاف و به منظور کشف عادلانه قیمت انجام می شود. قطعا این نوع از بورس توانسته انحصارطلبی را از بین ببرد و کمک زیادی به بهبود مبادلات کند. مشترکین پرمصرف یا صنایعی که قصد خرید برق از این طریق را دارند باید حتما کد بورسی داشته باشند. علاوه بر بازار بورس، شرکت های خرده فروشی برق نیز در این زمینه فعالیت می کنند که راهکار دیگری برای خرید برق محسوب می شوند.
شرکت های خرده فروش از طریق عقد قرارداد دوجانبه برق با مشترکین و صنایع، انرژی مورد نیاز را به آن ها می فروشند. اما اگر تمایل دارید خرید برق را از طریق بورس انرژی انجام دهید باید ابتدا انواع بازار در بورس انرژی را بشناسید. بورس انرژی دارای دو بازار فیزیکی و مشتقه است که هر کدام از آن ها دارای چند تابلو هستند. مهم ترین تفاوتی که میان این دو بازار وجود دارد این است که در بازار فیزیکی کالاها معامله می شوند و در بازار مشتقه، اوراق مبتنی بر کالا !
مراحل خرید برق از بورس انرژی
در بازار فیزیکی سه تابلو وجود دارد که شامل برق، نفت و گاز و تابلوی سایر حامل های انرژی است. برای آنکه بتوانید خرید برق را از این طریق انجام دهید باید به مراحل زیر توجه کنید:
- گرفتن کدبورسی از طریق کارگزاری ها بورس
- معرفی یک حساب وکالتی برای خرید و واریز 10% از وجه ارزش قرارداد به آن ( تا زمان تعیین شده در روز معامله)
- ارسال سفارش خرید به کارگزار بورس، امضای دستور خرید و ارسال دستور برای کارگزار تا قبل از معامله
مراحل تحویل کالا از بورس انرژی
- تا زمان تحویل انرژی از بورس، باید تسویه حساب را انجام دهید. بعد از خرید به میزان 10% از ارزش قرارداد از حساب وکالتی مشتری برداشته می شود و 90% از آن باقی می ماند و باید آن را در زمان مشخص شده ( درج در اعلامیه خرید) به حساب بورس کالا واریز کند.
- بعد از تسویه کارگزار خرید، نامه باربری خریدار را به کارگزار فروش اعلام کرده و مدارک موردنیاز برای بررسی و اخذ حواله برای کارگزار فروش ارسال می شود.
- کارگزار فروشنده ثبت ارسالی را از سوی کارگزار حریدار بررسی کرده و مدارک را ارزیابی می کند و بعد از تایید آن را برای فروشنده ارسال می کند. سپس فروشنده شماره حواله را به کاگزار خود اعلام کرده و از طریق کارگزاری خریدار، شماره حواله به مشتری اعلام می شود. اکنون مشتری می تواند اقدام به بارگیری کالای خریداری شده کند.
چه کسانی می توانند در بورس انرژی معامله کنند؟
معمولا اشخاص حقوقی می توانند در بورس انرژی معامله کنند. اما اشخاص حقیقی باید از شرایط خاصی برای انجام این کار برخوردار باشند. تمام اشخاص حقوقی می توانند با دریافت کد بورسی و ثبت خرید در بازارهای داخلی فعالیت کنند. اما اگر قصد فعالیت در بازارهای بین المللی را دارند باید از شرایط ویژه ای برخوردار باشند:
بازار فیزیکی
- بازار داخلی: اشخاص حقوقی که دارای پروانه بهره برداری مرتبط هستند.
- بازار بین المللی: اشخاص حقوقی بازرگانی و تولید داخل یا خارج از ایران
بازار برق
- مصرف کنندگان برق بالای 1 مگاوات در ساعت
- شرکت های توزیع کننده برق و شرکت های خرده فروشی برق
خرید برق از بورس انرژی توسط صنایع باعث شده تا یک سوم از برق مصرفی کشور از این طریق معامله شود. لازم به ذکر است که مشترکین برق بالای 1 مگاوات می توانند انرژی را به صورت سلف با قیمتی کمتر از قیمت تکلیفی و بر اساس سهمیه تعیین شده به شکل مستقیم از نیروگاه خریداری کنند.
مزایای خرید برق از بورس انرژی
- معافیت مالیاتی: از مهم ترین مزایای فعالیت در بورس انرژی، معافیت مالیاتی است که شامل حال تمام کالاهای موجود در بورس انرژی می باشد.
- معافیت از تشریفات: منظور از تشریفات مزایده ها و مناقصه هاست. تمام کالاهای پذیرفته شده در بورس از جمله برق، معاف از مزایده و مناقصه هستند و این موضوع بر مبنای قانون توسعه ابزارهای مالیاتی جدید می باشد.
- مدیریت ریسک: عرضه کنندگان و خریداران با استفاده از ابزارهای مالی و قوانین بورس انرژی به مدیریت ریسک می پردازند. چهارچوب و قوانینی که در بورس وجود دارد ریسک عملی نشدن تعهدات را کاهش می دهد.
- وجود چهارچوب منظم: تمام اموری که در بورس انجام می شود در یک چهارچوب منظم و دقیق تدوین شده است. به طور مثال اموری مانند ثبت نام، تسویه حساب، خرید و فروش جزو این امور محسوب می شوند.
توجه داشته باشید که خریداران در ساعات محدودی از روز می توانند به سیستم معاملاتی بورس دسترسی داشته باشند و سفارشات خود را ثبت کنند. این ساعات شامل 9:30 الی 10 صبح می باشد. همچنین اصلاح قیمتی و حجمی نیز در ساعات 10:00 الی 12:00 همان روز می باشد.
