پس از ساخته شده هر ساختمان، ایجاد امکانات رفاهی ب–رای آرامش و آسایش ساکنین از مهمترین مواردی است که سازنده باید به فکر آن باشد. در این میان، تاسیسات ساختمان به عنوان قلب تپنده عمل می‌کند زیرا بیشتر امکانات رفاهی ساختمان در زیرمجموعه تاسیسات محسوب می‌گردد لذا استفاده از تجهیزات مناسب و باکیفیت و همچنین رعایت اصول مهندسی در پایه ریزی تاسیسات می‌تواند آسایش ساکنین را طی سال‌های آینده به دنبال داشته باشد و علاوه بر آن احتمال خرابی و بروز خسارات آتی را به کمترین میزان برساند .
در این مقاله قصد داریم تا مروری بر طبقه بنده تاسیسات ساختمانی و چگونگی راه اندازی اصولی آنها داشته باشیم .
سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی در تاسیسات ساختمان
سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی بخش جدایی‌ناپذیر هر ساختمان هستند که وظیفه ایجاد یک محیط داخلی راحت و مطبوع را بر عهده دارند. این سیستم‌ها با کنترل دما، رطوبت و کیفیت هوای داخل ساختمان، شرایط ایده‌آلی را برای زندگی و کار فراهم می‌کنند.
چرا به سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی نیاز داریم؟
ایجاد آسایش: مهمترین دلیل استفاده از این سیستم‌ها، ایجاد یک محیط راحت با دمای مطلوب است.
بهبود عملکرد: دمای مناسب و هوای پاک، بهره‌وری افراد را افزایش می‌دهد.
حفاظت از ساختمان: رطوبت بیش از حد می‌تواند به ساختمان آسیب برساند. سیستم‌های تهویه مطبوع به کنترل رطوبت کمک می‌کنند.
بهبود کیفیت هوا: فیلترهای هوا در این سیستم‌ها، آلاینده‌ها و ذرات معلق را از هوا حذف می‌کنند.
انواع سیستم‌های گرمایشی
سیستم‌های گرمایش مرکزی:
شوفاژ: رایج‌ترین سیستم گرمایش مرکزی است که با استفاده از آب گرم، فضا را گرم می‌کند.
رادیاتور: دستگاهی است که آب گرم را به محیط منتقل می‌کند.
فن‌کویل: ترکیبی از فن و کویل‌های گرمایی است که هوا را گرم می‌کند.
گرمایش از کف: سیستمی است که لوله‌های آب گرم در کف ساختمان تعبیه شده و گرما را به طور یکنواخت پخش می‌کنند.
سیستم‌های گرمایش موضعی:
بخاری گازی: دستگاهی است که با سوزاندن گاز، گرما تولید می‌کند.
شومینه: علاوه بر گرمایش، جنبه تزئینی نیز دارد.
انواع سیستم‌های سرمایشی
سیستم‌های سرمایش مرکزی:
چیلر: دستگاهی است که آب را خنک می‌کند و سپس این آب سرد به فن‌کویل‌ها یا هواسازها منتقل می‌شود.
هواساز: دستگاهی است که هوا را تصفیه، گرم یا سرد کرده و به فضاهای مختلف ساختمان می‌دمد.
سیستم‌های سرمایش موضعی:
کولر گازی: دستگاهی است که هوا را خنک کرده و به محیط می‌دمد.
اسپلیت: نوعی کولر گازی است که واحد داخلی و خارجی جداگانه دارد.
عوامل موثر در انتخاب سیستم گرمایشی و سرمایشی
نوع ساختمان: مسکونی، تجاری، صنعتی
ابعاد ساختمان: متراژ و تعداد طبقات
آب و هوای منطقه: شرایط آب و هوایی تاثیر زیادی بر انتخاب سیستم دارد.
بودجه: هزینه اولیه و هزینه‌های نگهداری سیستم
مصرف انرژی: راندمان انرژی سیستم
لوله کشی ساختمان، بستر راه اندازی تاسیسات ساختمان
لوله کشی ساختمان یکی از مهمترین بخش‌های ساخت و ساز است که تأثیر مستقیمی بر عملکرد و دوام ساختمان دارد. انتخاب نوع مناسب لوله و اتصالات برای هر بخش از ساختمان، نیازمند دانش و تجربه کافی است. برای این منظور می‌توانید از سرویس‌کاران مجرب در یک شرکت خدمات لوله بازکنی کمک بگیرید .
انواع لوله کشی ساختمان به طور کلی به دو دسته تقسیم می‌شود:
1. لوله کشی آب
لوله کشی آب وظیفه تأمین آب آشامیدنی و بهداشتی برای ساختمان را بر عهده دارد. این سیستم شامل لوله‌های ورودی آب، لوله‌های توزیع آب سرد و گرم، شیرآلات و اتصالات مختلف است.
انواع لوله کشی آب بر اساس جنس لوله عبارتند از:
لوله‌های گالوانیزه: از فولاد ساخته شده و با لایه نازکی از روی پوشیده شده‌اند. مقاومت خوبی در برابر خوردگی دارند اما امروزه کمتر استفاده می‌شوند.
لوله‌های چدنی: مقاومت بالایی در برابر فشار دارند اما سنگین و شکننده هستند.
لوله‌های پلی اتیلن: سبک، انعطاف‌پذیر و مقاوم در برابر خوردگی هستند.
لوله‌های PVC: سبک، ارزان و مقاوم در برابر مواد شیمیایی هستند.
لوله‌های PPR: مقاوم در برابر حرارت و فشار هستند و برای سیستم‌های گرمایشی نیز مناسب هستند.
لوله‌های پنج لایه: ترکیبی از لایه‌های مختلف هستند و مقاومت بالایی در برابر فشار و ضربه دارند.
2. لوله کشی فاضلاب
لوله کشی فاضلاب وظیفه جمع‌آوری و دفع فاضلاب ساختمان را بر عهده دارد. این سیستم شامل لوله‌های فاضلاب، چاهک فاضلاب، سپتیک تانک و اتصالات مختلف است.
انواع لوله کشی فاضلاب بر اساس جنس لوله عبارتند از:
لوله‌های چدنی: مقاومت بالایی در برابر فشار دارند اما سنگین و شکننده هستند.
لوله‌های PVC: سبک، ارزان و مقاوم در برابر مواد شیمیایی هستند.
لوله‌های پلی اتیلن: سبک، انعطاف‌پذیر و مقاوم در برابر خوردگی هستند.
به طور کلی ایجاد زیرساخت های مربوط به آب و فاضلاب ساختمان و نحوه لوله کشی از اهمیت ویژه ای برخوردار است زیرا در صورت انجام غیر اصولی این موارد، پس از زمانی اندک نیازمند کمک گیری از خدمات یک شرکت تخلیه چاه و لوله بازکنی خواهید بود تا مشکلات به وجود آمده را مرتفع سازند .
تاسیسات برق ساختمان: قلب تپنده هر بنا
تاسیسات برق ساختمان، شبکه‌ای پیچیده از سیم‌ها، کابل‌ها، کلیدها، پریزها و تجهیزات برقی دیگر است که انرژی الکتریکی را به نقاط مختلف ساختمان می‌رساند و امکان استفاده از وسایل برقی را فراهم می‌کند. این سیستم حیاتی، نقش مهمی در روشنایی، گرمایش، سرمایش، ارتباطات و امنیت ساختمان ایفا می‌کند.
اجزای اصلی تاسیسات برق ساختمان
تابلو برق: قلب تپنده سیستم برق ساختمان است که شامل فیوزها، کلیدهای مینیاتوری، ارت و سایر تجهیزات حفاظتی است.
سیم و کابل: برای انتقال جریان برق از تابلو برق به نقاط مختلف ساختمان استفاده می‌شوند.
جعبه تقسیم: محلی برای اتصال سیم‌ها و کابل‌ها به یکدیگر و تقسیم جریان برق است.
قوطی کلید و پریز: محل نصب کلیدها و پریزها برای اتصال وسایل برقی است.
کلید و پریز: برای کنترل جریان برق و اتصال وسایل برقی به شبکه استفاده می‌شوند.
روشنایی: شامل لامپ‌ها، لوسترها، چراغ‌های سقفی و دیواری و سایر تجهیزات روشنایی است.
سیستم زمین: برای حفاظت از افراد در برابر برق‌گرفتگی و جلوگیری از آسیب به تجهیزات برقی استفاده می‌شود.
مراحل اجرای تاسیسات برق ساختمان
- طراحی: در این مرحله، نقشه‌های برق ساختمان تهیه می‌شود که محل قرارگیری تجهیزات برقی، مسیر سیم‌کشی و سایر جزئیات را مشخص می‌کند.
- اجرا: شامل نصب لوله‌ها و قوطی‌های برق، سیم‌کشی، نصب تابلو برق، کلیدها، پریزها و سایر تجهیزات است.
- تست و راه‌اندازی: پس از اتمام نصب، سیستم برق به طور کامل تست می‌شود تا از عملکرد صحیح آن اطمینان حاصل شود.
تهویه ساختمان: نفس ساختمان
تاسیسات تهویه ساختمان، سیستمی است که وظیفه تأمین هوای تازه، کنترل دما، رطوبت و کیفیت هوای داخل ساختمان را بر عهده دارد. این سیستم، محیطی سالم، راحت و مطلوب را برای ساکنین یا کارکنان فراهم می‌کند.
چرا به تهویه نیاز داریم؟
تهویه هوای تازه: هوای داخل ساختمان‌ها به مرور زمان آلوده می‌شود. سیستم تهویه، هوای تازه را وارد ساختمان کرده و هوای آلوده را خارج می‌کند.
کنترل دما: با استفاده از سیستم تهویه می‌توان دمای محیط را مطابق با نیاز افراد تنظیم کرد.
کنترل رطوبت: رطوبت بیش از حد می‌تواند باعث رشد قارچ‌ها و باکتری‌ها شود. سیستم تهویه با کنترل رطوبت، از این مشکل جلوگیری می‌کند.
تصفیه هوا: فیلترهای هوا در سیستم تهویه، ذرات گرد و غبار، آلاینده‌ها و آلرژن‌ها را از هوا حذف می‌کنند.
جزای اصلی سیستم تهویه
هواساز: قلب تپنده سیستم تهویه است که هوا را تصفیه، گرم یا سرد کرده و به فضاهای مختلف ساختمان می‌دمد.
کانال‌ها: برای انتقال هوا از هواساز به فضاهای مختلف استفاده می‌شوند.
دریچه‌ها: برای تنظیم جریان هوا و پخش یکنواخت آن در فضا استفاده می‌شوند.
فن: برای حرکت دادن هوا در سیستم تهویه استفاده می‌شود.
کویل‌های گرمایشی و سرمایشی: برای گرم کردن یا سرد کردن هوا استفاده می‌شوند.
فیلترها: برای تصفیه هوا و حذف ذرات معلق استفاده می‌شوند.
انواع سیستم‌های تهویه
سیستم‌های تهویه مرکزی: این سیستم‌ها از یک واحد مرکزی برای تأمین هوای مطبوع برای کل ساختمان استفاده می‌کنند.
سیستم‌های تهویه موضعی: این سیستم‌ها برای تأمین هوای مطبوع برای یک فضای خاص استفاده می‌شوند.
سیستم‌های تهویه طبیعی: این سیستم‌ها از نیروی باد و اختلاف دما برای تهویه هوا استفاده می‌کنند.
در این مطلب با پایه های کلی تاسیسات در هر ساختمان آشنا شدیم. البته هر یک از این موارد خود شامل جزییات و موارد بسیاری است و ریز شدن در آنها نیازمند مطالعه تخصصی در آن زمینه می‌باشد .
