چرا چک‌ها باید در سامانه صیاد ثبت شوند؟

در دنیای امروز، چک به‌عنوان یکی از ابزارهای رایج پرداخت، نقش مهمی در مبادلات مالی ایفا می‌کند. باوجود مزایای متعدد چک، استفاده از آن همواره با چالش‌هایی مانند جعل، سوءاستفاده و برگشت چک همراه بوده است. برای رفع این چالش‌ها، سامانه صیاد به‌عنوان ابتکاری نوین از سوی بانک مرکزی ایران معرفی شد. این سامانه به‌طور قابل‌توجهی معاملات را امن‌تر، آسان‌تر و قابل اعتمادتر کرده است. با ما همراه باشید تا نگاهی نزدیک به مفهوم چک صیادی، سامانه صیاد و مزایای آن و همچنین ضرورت، روش ثبت و تایید چک صیادی در این سامانه داشته باشیم.

سامانه صیاد چیست؟

سامانه صیاد به‌عنوان یک ابتکار عمل مهم از سوی بانک مرکزی، در راستای ارتقای امنیت، نظم و شفافیت در نظام پرداخت کشور، طراحی و پیاده‌سازی شده است. این سامانه الکترونیکی، با هدف کاهش چشمگیر جعل، سوءاستفاده و برگشت چک، به ارائه خدمات نوینی به دارندگان و صادرکنندگان چک می‌پردازد.

دارندگان چک صیادی که در بخش بعد به معرفی آن خواهیم پرداخت، باید با مراجعه به این سامانه، نسبت به ثبت و صدور چک صیادی اقدام کنند. در این فرایند، اطلاعات چک مانند مبلغ، تاریخ، گیرنده و دلیل استفاده از چک به‌صورت الکترونیکی ثبت شده و به بانک مرکزی ارسال می‌شود. با استفاده از سامانه صیاد، می‌توان از اصالت، وضعیت و سابقه چک صیادی قبل از دریافت آن، استعلام گرفت.

سامانه صیاد، امکان ارسال و دریافت چک صیادی به‌صورت الکترونیکی را فراهم می‌کند. درصورت برگشت‌خوردن چک صیادی، دارندگان چک می‌توانند با مراجعه به سامانه صیاد، نسبت به پیگیری وصول آن اقدام کنند. این سامانه با ارائه اطلاعات دقیق و به‌روز، به تسریع روند وصول چک‌های برگشتی کمک می‌کند.

چک‌های قدیمی و چک‌های صیادی

درحال‌حاضر، چک‌های بانکی در نظام بانکی ایران به‌طورکلی به سه‌دسته تقسیم می‌شوند که در ادامه آن‌ها را شرح خواهیم داد.

چک‌های قدیمی یا غیرصیادی

چک‌های غیرصیادی یا همان چک‌های قدیمی، توسط بانک‌های مختلف چاپ شده و هر بانکی فرمت و طرح مختص به خود را دارد. این چک‌ها فاقد قابلیت ثبت در سامانه صیادی است و امکان اخذ کد رهگیری و صدور اجراییه بدون طرح دعوای حقوقی برای آن‌ها وجود ندارد. درصورت برگشت‌خوردن چک‌های قدیمی، پیگیری حقوقی آن‌ها بسیار زمان‌بر است.

چک‌های صیادی قابل ثبت در سامانه صیاد

چک‌های صیادی، توسط بانک مرکزی و به‌صورت متحدالشکل چاپ می‌شوند. این چک‌ها دارای امکان ثبت در سامانه صیادی و اخذ کد رهگیری دارند و همچنین امکان صدور اجرائیه بدون طرح دعوای حقوقی و پرداخت هزینه دادرسی کمتر، برای آن‌ها نیز وجود دارد. درصورت برگشت‌خوردن این چک‌ها، پیگیری آن‌ها بسیار سریع و راحت‌تر است.

چک‌های صیادی غیرقابل ثبت در سامانه صیاد

این چک‌ها دارای ویژگی‌های مشابه با چک‌های صیادی قابل ثبت در سامانه صیاد هستند، با این تفاوت که امکان ثبت در سامانه صیاد را ندارند؛ زیرا این چک‌ها برای رفع مشکلات امنیتی چک‌های قدیمی توسط بانک مرکزی عرضه شد.

چرا ثبت چک در سامانه صیاد برای دارندگان چک ضروری است؟

ثبت و تایید چک صیادی در سامانه صیاد، برای دارندگان چک از دو منظر ضروری و لازم است. ضرورت اول از منظر قانونی است. براساس قانون، کلیه صادرکنندگان چک‌های صیادی می‌بایست آن را در سامانه صیاد ثبت کنند؛ در غیر این‌صورت، تمامی اعتبار و حمایت‌های قانونی مرتبط با چک از آن ساقط می‌شود. درصورت عدم ثبت چک در سامانه صیاد و برگشت‌خوردن آن، دریافت‌کننده چک نمی‌تواند از مجاری قانونی که برای پیگیری چک صیادی تعریف شده است، استفاده کند. در این‌صورت، چک صادرشده هیچ وجاهت قانونی به‌عنوان چک نداشته و دریافت‌کننده آن صرفا می‌تواند همانند اسناد عادی و نه به‌عنوان چک، وصول آن را در محاکم قضایی پیگیری کند.

ضرورت دوم برای ثبت چک در سامانه صیاد، از منظر احراز هویت صادرکننده و استعلام چک است. با ثبت چک در سامانه صیاد، اطلاعات هویتی و بانکی صادرکننده چک نیز به‌صورت الکترونیکی ثبت می‌شود. این امر به شما کمک می‌کند تا قبل از دریافت چک، از اعتبار و سابقه صادرکننده آن اطمینان حاصل کنید، همچنین می‌توانید با مراجعه به سامانه صیاد، از وضعیت و اصالت چک صیادی که دریافت کرده‌اید، استعلام بگیرید.

روش ثبت چک صیادی در سامانه صیاد

برای ثبت و تایید چک صیادی در سامانه صیاد، به برخی اطلاعات مربوط به چک نیاز دارید. این اطلاعات عبارت‌اند از:

• شماره‌ سریال چک صیادی

• شماره شبای حساب صادرکننده چک

• شماره‌تلفن همراه

برای ثبت چک صیادی در سامانه صیاد، ابتدا لازم است به وب‌سایت سامانه صیاد به آدرس اینترنتی www.cbi.ir/simplelist/19689.aspx مراجعه کنید. به‌طور معمول، بانک‌ها لینک پنجره واحد سامانه صیاد را در وب‌سایت خود گذاشته‌اند که می‌توانید از آن استفاده کنید.

در صفحه اصلی، بر روی گزینه “ثبت چک” کلیک کنید. در صفحه جدید، اطلاعات چک صیادی خود را شامل شماره‌ سریال، مبلغ، تاریخ، نام و نام خانوادگی گیرنده و دلیل ارائه چک (بابت) را به‌دقت وارد کنید؛ همچنین لازم است شماره شبای حساب صادرکننده چک را نیز وارد کنید. سپس شماره‌تلفن همراه خود را وارد کرده و بر روی دکمه “ثبت” کلیک کنید.

یک کد تایید به شماره‌‌تلفن همراه شما ارسال خواهد شد. کد را وارد کنید و بر روی دکمه “تایید” کلیک کنید. با این کار، چک شما با موفقیت در سامانه صیاد ثبت خواهد شد. توجه داشته باشید که ثبت چک در سامانه صیاد، ازطریق اپلیکیشن‌های مختلف مانند سوپر اپلیکیشن تاپ و همچنین ازطریق پیامک نیز به روش مشابهی قابل‌ثبت است. به‌طورکلی، الگوریتم صدور و تایید چک صیادی در سامانه صیاد به‌شرح تصویر زیر است.

مزیت‌های سامانه صیاد در معاملات

همان‌طور که قبلا اشاره شد، سامانه صیاد با هدف ارتقای امنیت، نظم و شفافیت در نظام پرداخت کشور ایجاد شده است. این سامانه مزایای متعددی را برای فعالین اقتصادی در انجام معاملات خود به‌همراه دارد که در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره خواهیم کرد.

افزایش امنیت و جلوگیری از جعل چک

با ثبت اطلاعات چک در سامانه صیاد قبل از صدور، امکان جعل و سوءاستفاده از چک به‌طور چشمگیری کاهش می‌یابد. در این سامانه، برای هر چک یک شناسه منحصربه‌فرد صادر می‌شود که به‌راحتی قابل‌ردیابی و احراز اصالت است؛ همچنین، با استفاده از اقدامات امنیتی پیشرفته مانند رمزنگاری، احراز هویت و امضای دیجیتال، از جعل و سوءاستفاده از چک‌های صیادی جلوگیری می‌شود.

کاهش چشمگیر برگشت چک

یکی از مهم‌ترین مزایای ثبت چک در سامانه صیاد، کاهش برگشت چک است. باتوجه‌به الزام به ثبت اطلاعات چک در سامانه صیاد قبل از صدور آن، احتمال صدور چک بدون پشتوانه یا مغایر با موجودی حساب، به‌طور چشمگیری کاهش می‌یابد. این امر به نوبه خود به کاهش مشکلات و معضلات ناشی از برگشت چک، مانند ضرر و زیان مالی، اتلاف وقت و مراجعات قانونی متعدد برای دارندگان و صادرکنندگان چک منجر می‌شود.

سهولت استفاده و دسترسی سریع به اطلاعات

سامانه صیاد با رابط کاربری ساده و قابل‌فهم، برای تمامی افراد در سطوح مختلف دانش و سواد قابل‌ استفاده است. دارندگان و صادرکنندگان چک می‌توانند به‌راحتی و با چند کلیک ساده، نسبت به ثبت، استعلام، انتقال و پیگیری چک‌های خود در این سامانه اقدام کنند؛ همچنین، دسترسی به اطلاعات مربوط به چک مانند سابقه، وضعیت و اصالت آن، به‌طور سریع و آنلاین در این سامانه امکان‌پذیر است.

صرفه‌جویی در وقت و هزینه

استفاده از سامانه صیاد به‌جای روش‌های سنتی صدور و پیگیری چک، در زمان و هزینه شما صرفه‌جویی قابل‌توجهی می‌کند. دیگر نیازی به مراجعه حضوری به بانک برای ثبت و یا پیگیری چک‌های خود ندارید. تمامی این امور را می‌توانید به‌راحتی و به‌صورت آنلاین ازطریق سامانه صیاد انجام دهید.

صیاد؛ سامانه‌ای امن و قابل اعتماد

چک‌های صیادی به‌عنوان ابزاری امن و قابل‌اعتمادتر نسبت به چک‌های غیرصیادی، با هدف کاهش جعل، سوءاستفاده و برگشت چک، توسط بانک مرکزی معرفی شده‌اند. سامانه صیاد نیز به‌عنوان مکمل این طرح، با ارائه خدمات نوین مانند ثبت، استعلام، انتقال و پیگیری چک صیادی، به‌طور قابل‌توجهی به ارتقای امنیت در معاملات و شفافیت در نظام پرداخت کشور کمک می‌کند.

ثبت و تایید چک صیادی در سامانه صیاد علاوه‌بر ضرورت و الزام قانونی، مزایای متعددی را برای دارندگان و صادرکنندگان چک به‌ارمغان می‌آورد. ازجمله این مزایا می‌توان به افزایش امنیت، کاهش برگشت چک، سهولت استفاده و دسترسی سریع به اطلاعات، صرفه‌جویی در وقت و هزینه و همچنین امکان پیگیری چک‌های برگشتی اشاره کرد. استفاده از چک‌های صیادی و سامانه صیاد، گامی نوین در جهت ارتقای امنیت، نظم و شفافیت در نظام پرداخت کشور است. این ابزارها به دارندگان و صادرکنندگان چک کمک می‌کنند تا با خیالی آسوده و بدون نگرانی از مشکلات چک‌های سنتی، به انجام تراکنش‌های مالی خود بپردازند.