تلسکوپ فضایی جیمز وب ناسا اخیرا تصاویر جدیدی را نور ستارههایی از دو کهکشان که دارای سیاهچالههای فعال و در حال رشد هستند و عمرشان کمتر از یک میلیارد سال بعد از انفجار بزرگ بیگبنگ بوده را ثبت کرده است.
یافتههای این مطالعه که چند روز پیش منتشر شد، حکایت از آن دارد که این سیاهچالهها و کهکشانهای میزبانشان، میلیاردها برابر بزرگتر از خورشید ما هستند. جرم این کهکشانها ۱۳۰ تا ۳۴ میلیارد برابر خورشید ماست و اندازهگیری گازی نشان میدهد که این سیاهچالهها ۱.۴ و ۰.۲ میلیارد برابر خورشید جرم دارند.
ماسافوسا اونوئه، سرپرست این مطالعه در این رابطه گفته:« این ممکن است برای ما تعجبآور نباشد؛ چون ما قبل از آغاز به کار تلسکوپ جیمز وب، شبیهسازیهای دادهای متعددی انجام داده بودیم و طبق آن، این دو کهکشان را به عنوان بهترین هدف برای شناسایی کهکشانهای میزبان اختروش در کیهان اولیه انتخاب کردیم.»
بررسیها حالا این سوال را مطرح میکند که اول این سیاهچالهها ایجاد شده بودند و یا کهکشانهای میزبان آنها؛ بحثی کاملا مشابه با بحث بیپایان اول مرغ بوده یا تخم مرغ.
اونوئه در ادامه گفت:« نمونه اختروشهای کم نور ما که توسط تلسکوپ سوبارو رویت شده بود، کلید این کشف بزرگ است. نکتهای که ما را شگفت زده کرد، این بود که ما کهکشان میزبان کمنور را نه تنها در تصاویر تلسکوپ جیمز وب دیدیم، بلکه آن را در دادههای طیفی جیمز وب نیز مشاهده کردیم. اکتشافات به مراتب بیشتری در انتظار ما هستند؛ چون ما بیش از ۱۰ هدف دیگر را در برنامه چرخه اول پیش رو داریم.»
البته هنوز مشخص نیست که این سیاهچالهها چگونه تا این حد بزرگ شدند؛ به خصوص زمانی که کیهان کمتر از یک میلیارد سال قبل متولد شده بود که این بازه زمانی، در ابعاد کیهانها، مدت زمان زیادی نیست.
اگر چه محققان از عمر دقیق کیهان مطلع نیستند ولی این عدد حدود ۱۳ میلیارد سال برآورد میشود. اولین یافتهها در این زمینه، سوالات بیشتری را برای تیم تحقیقاتی که متشکل از محققان بینالمللی به رهبری موسسه کاولی ژاپن در زمینه فیزیک و ریاضیات کیهان است، ایجاد کرده است.
تلسکوپ فضایی جیمز وب که در سال ۲۰۲۱ به فضا پرتاب شد، تلسکوپی است که نجوم مادون قرمز را هدایت میکند. جیمز وب بزرگترین تلسکوپ نوری در فضاست و قادر است تا تصاویری از اشیای بسیار دوردست و قدیمی را ثبت کند. جیمز وب امکان تصویربرداری از اشیایی را دارد که تلسکوپ فضایی هابل (که در سال ۱۹۹۰ به مدار پائین زمین پرتاب شده بود) قادر به رمزگشایی آنها نیست.
سیاهچالهها در تصاویر، درخشان ظاهر میشوند ولی ثبت و دیدن کهکشانها در تصاویر بسیار سخت و بعید است. قبل از آغاز به فعالیت تلسکوپ جیمز وب، محققان به سختی میتوانستند کهکشانهایی مثل این دو کهکشان را رویت کنند. تلسکوپ فضایی هابل، تنها قادر است تا کهکشانهایی که مربوط به سه میلیارد سال قبل هستند را تشخیص دهد ولی تشخیص کهکشانهای جوانتر برای هابل امکان پذیر نیست.
محققان دریافتند که نسبت اندازه سیاهچالهها به کهکشانهای میزبانشان، شبیه همان چیزی است که اخیرا مشاهده شده است. این بدان معناست که پیوند بین این دو، حدود ۸۶۰ میلیون سال بعد از بیگ بنگ (انفجار بزرگ) صورت گرفته. محققان این پروژه با استفاده از نمونههای بزرگتر به دست آمده توسط تلسکوپ، به بررسی این یافتهها ادامه میدهند.
اونوئه در این رابطه گفته:« گام بعدی ما این است که شواهد آماری قویتری از رابطه غیرقابل تکامل بین جرم سیاهچالهها و جرم کهکشانها در طول زمان کیهانی به دست بیاوریم.به علاوه تمایل زیادی به ویژگیهای دقیق تر کهکشانهای میزبان ، از جمله تجزیه جمعیتی ستارهها در اختروش کهکشان میزبان و موقعیت مکانی این کهکشانهای عظیم میزبان اختروش در ساختار مقیاس بزرگ کیهان داریم.»