اکو ایران: با توجه به تفاوت زمانی تزریق اعتبار و وصول در بازار آزاد، همواره مقداری پول از این حوزه به اقتصاد سرازیر می شود. مشاهده می شود که از زمان اجرای عملیات بازار آزاد، گاهی اوقات مشارکت این شاخص به 10 درصد پایه پولی رسیده است.
اخبار اقتصادی، بازار آزاد یکی از سازوکارهایی است که بانک مرکزی از طریق آن می تواند سیاست های پولی خود را در اقتصاد پیاده کند. در نتیجه، سیاستگذار پولی ممکن است تصمیم بگیرد که در یک دوره اعتبار از اقتصاد تامین کند و در زمانی دیگر آن را تزریق کند.
در این نوع عملیات، بانک‌ها می‌توانند با وثیقه گذاشتن اوراق خود به بانک مرکزی از بانک مرکزی اعتبار بگیرند (همانطور که گفته شد عکس این ماجرا نیز صادق است). از سوی دیگر بانک ها موظفند در پایان قرارداد (فعلاً ۷ روزه) بدهی خود را به بانک مرکزی به همراه سود از پیش تعیین شده پرداخت کنند.
با توجه به فاصله یک هفته ای بین پرداخت و دریافت اعتبار توسط بانک ها، عملاً همواره اعتبارات جدید از حوزه سیاست پولی به اقتصاد سرازیر می شود که در تراز خالص سایر اقلام بانک مرکزی منعکس می شود. بانک و در پایه پولی.
در نتیجه عملیات بازار آزاد چقدر پول در دست بانک ها باقی می ماند؟
بررسی گزارش‌های اجرایی سیاست‌های پولی حاکی از آن است که تا 7 آذر 1402، حدود 85.8 سجاف پول پرقدرت از اجرای عملیات بازار آزاد به اقتصاد تزریق شده است. این میزان خالص مانده نزد بانک ها در نتیجه عملیات بازار آزاد مشابه رقمی است که در مردادماه به ثبت رسیده است. پس از مرداد ماه به طور ناگهانی در شهریور ماه ارزش این شاخص به شدت کاهش یافت و در محدوده 50 درصد قرار گرفت.
با چرخش سیاست های پولی بانک مرکزی از ابتدای پاییز امسال، مانده اعتبار نزد بانک ها در نتیجه اجرای عملیات بازار آزاد مجددا افزایش یافت و در نهایت در هفته گذشته به 85 همات رسید.
نسبت “تراز خالص با بانک ها در نتیجه عملیات بازار باز” از کل پایه پولی
اگر پایه پولی را کمی بیشتر از 1000 همات در نظر بگیریم، مقدار شاخص تحلیل شده تقریباً 8 درصد از کل پایه پولی است. بررسی ها نشان می دهد که به طور کلی سهم این شاخص از کل پایه پولی در همین محدوده در نوسان است.
آمارهای منتشر شده توسط بانک مرکزی (موجود تا شهریورماه) در خصوص متغیرهای پولی و بانکی نشان می دهد که تراز اجرای عملیات سیاست پولی در ایران در سال های اخیر افزایش یافته است، اما به دلیل هماهنگی نسبی با رشد ارز پایه، سهم آن است کلی تغییر زیادی نکرده است. البته شایان ذکر است که سیاست پولی تنها به معنای عملیات بازار باز نیست، بلکه شامل خرید و فروش اوراق بهادار دولتی توسط بانک مرکزی نیز می شود.
در هر صورت مشاهده می شود که تراز اجرای عملیات سیاست پولی در سال جاری نسبت به سال گذشته ارقام بیشتری به ثبت رسیده است. به عنوان مثال در شهریور ماه سال جاری میزان این جزء از پایه پولی تقریباً 110 همات ثبت شده است در حالی که در شهریور 1401 تقریباً 75 همات و در شهریور 1400 کمتر از 11 همات بوده است. در سال های قبل از 1400 نسبت این مولفه به قدری ناچیز بود که آمار خاصی از آن منتشر نمی شد که البته این یک واقعیت طبیعی بود زیرا سیاست های پولی فعلی بانک مرکزی بسیار جدید است.
به اعتقاد برخی کارشناسان، تبدیل موازنه سیاست پولی به یکی از مولفه های مهم پایه پولی در سال های اخیر ممکن است پتانسیل ایجاد تورم داشته باشد، در حالی که یکی از اهداف طراحی این بازار کنترل تورم و ایجاد ثبات نسبی در بازار بوده است. اقتصاد.
به همین ترتیب کارشناسان تاکید می کنند که نگاه مسئولان به سیاست های پولی و بازار آزاد نباید از چارچوب ابزاری خارج شود. به عبارت دیگر مشکلات ریشه ای اقتصاد در مسائل کلان اقتصادی و رشد اقتصادی و انضباط مالی دولت باید برطرف شود و استفاده از بازار آزاد تنها به عنوان یک راه حل موقت برای کاهش بیماری اقتصاد تلقی می شود.
منبع اکو ایران
