سفر سوم ناصرالدین شاه او در فروردین 1268 وارد اروپا شد; در این سفر ابتدا به روسیه و سپس به آلمان، هلند، بلژیک و انگلیس سفر کرد.
در اینجا می توانید گزیده ای از دفتر خاطرات او برای شنبه 29 ژوئیه 1268 (ذیل قعده 1306) را بخوانید که به اقامت پادشاه در روستای بالاتر در منطقه آبردین شایر اسکاتلند مربوط می شود:
امروز صبح از خواب بیدار شدیم، خوب خوابیدیم، خیلی خوب هستیم، خسته شدیم. . . ما می رویم برای قدم زدن در پارک، مکنزی. [میزبان] او آمد، خارجی ها آمدند و ما را احاطه کردند، نوه های مکنزی را آوردند، بچه های خیلی بامزه ای بودند، یک دختر بچه داشت با بچه گربه ای روی بغلش بازی می کرد و انگلیسی تند صحبت می کرد، خیلی خنده دار بود. . . بارون شروع به باریدن کرد و ایستاده بودیم، هوا خوب بود، از اونجا برگشتیم و ناهار قلیان خوردیم.
دیشب مهدی خان، فخرالاطباء و حاجی حیدر، این سه نفر در خانه کوچکی واقع در جنگل پشت عمارت مستقر شده بودند. [هنگام] به محض ورود، یکی از خادمان این خانه مشروب خورده است. فخر شیشه ای از دستش می گیرد و همه را می نوشد، مست می شود، امروز صبح حال عجیبی به او دادند، دراز کشیده بود، سر نتراشیده اش برهنه، ریش هایش ژولیده و به کائنات فحش می داد و می گفت. [. . .] کسی که “بله” را اختراع کرد. [. . .]بله در انگلیسی به معنای بله است، فرانسوی ها دور او جمع شدند و او به مخترع بله فحش داد، فریاد زد و بد گفت. . . مهدی خان ترسید به اتاقش رفت و در را بست. . . خلاصه جنگ کرده بود، میرزا محمدخان، اکبرخان و ادیب الممالک یکی یکی برای مشاهده رفته بودند. . .
بالاتر ده یا یک شهر کوچک با حدود 300 خانه است و این دره و تپه های اطراف و اوضاع اینجا بسیار شبیه مرزن آباد است و رودخانه اینجا بسیار شبیه به رودخانه چالوس است که آدم تصور می کند چالوس است. . . و این تنگه شباهت زیادی به نفیده و کلاردشت دارد، شباهت بیشتر از این نمی تواند باشد.
در بیرمنگام، منچستر و جاهای دیگر کبوتربازان زیادی را دیدیم که مانند کبوتربازان ایرانی کبوتر پر می کردند، بادبادک ها را هم مکرر می دیدیم. . . وقتی از خانه مکنزی خارج شدیم، یک دختر بسیار زیبا را مقابل یکی از خانه های مکنزی دیدیم. . . در تمام انگلستان ما مگس یا پشه ندیدیم، به خصوص در اسکاتلند، جایی که دیدن خزنده، مگس و پشه غیرممکن است که هیچ کدام وجود ندارند. . .
منبع: رکنا
