یکی از چالش های بافت بانکی کشور پدیده ای به نام کارت های بانکی اجاره ای است; موضوعی که در سال های اخیر بارها مورد انتقاد پلیس و نهادهای نظارتی قرار گرفته است. به عنوان مثال، دو سال پیش در آبان ماه 1400 رئیس پلیس فتای کشور از انهدام باند 10 نفره اجاره کارت بانکی با گردش مالی 700 میلیارد ریالی خبر داد.
معظمی گودرزی با اشاره به هماهنگی با مقام قضایی و اخذ مجوزهای لازم گفت: ماموران در جریان رسیدگی به این پرونده متوجه شدند گردانندگان این کانال ها و سایت ها کارت های بانکی چند نفر را در سراسر کشور اجاره کرده اند و در در واقع، اجارهکنندگان کارت نیز در این جرایم مشترک یافت میشوند. رئیس پلیس فتای تهران بزرگ دو سال پیش این باند را یکی از بزرگ ترین باندهای کرایه کارت بانکی در کل کشور توصیف کرد و گفت: کارشناسان گردش مالی ارزش این متهمان را 700 میلیارد ریال عنوان کردند.
وی افزود: شهروندان مراقب باشند کارت های بانکی خود را در اختیار افرادی که اجاره نمی دهند، ندهند زیرا در این صورت در جرایم با آن کارت قرار می گیرند.
چند ماه پس از هشدار پلیس فتا در خصوص جرایم با کارت های بانکی اجاره ای، بانک مرکزی نیز به هموطنان نسبت به فعالیت های مجرمانه و کلاهبرداری در زمینه اجاره حساب های بانکی و کارت های بانکی هشدار داد و اعلام کرد: اخیرا مشاهده شده، پیشنهاداتی پیشنهاد می شود برای اجاره کارت بانکی اقدام شود. کارت یا حساب بانکی در کانال های ارتباطی مختلف از جمله کانال ها و گروه های فضای مجازی که طی آن در ازای استفاده از کارت یا حساب بانکی مبلغ ثابتی به فرد پرداخت می شود. با توجه به اینکه افتتاح حساب و دریافت کارت برای همه هموطنان به راحتی امکان پذیر است، اجاره کارت یا حساب فقط برای پوشش فعالیت های مجرمانه، پولشویی و فرار مالیاتی مورد استفاده قرار می گیرد و موافقان کسانی هستند که برای جلوگیری از عواقب فعالیت های غیرقانونی اقدام می کنند. ، مسئولیت پرداخت مبالغ جزئی به طور کامل به عهده موجر است. بانک مرکزی همچنین هشدار داد: مسئولیت کلیه تراکنش ها و مبادلاتی که از طریق حساب و کارت بانکی انجام می شود به عهده صاحب آن است و هرگونه ادعای اجاره حساب به مراجع قانونی، مالیاتی و پلیس قابل قبول نیست. و قضایی
اما هشدار بانک مرکزی به مردم درباره چالش کارت های بانکی اجاره ای راه به جایی نبرد تا اینکه مردادماه سال گذشته، رئیس پلیس تهران بزرگ در گفت وگو با ایسنا، از تعداد کارت های بانکی در دست مردم انتقاد کرد و گفت: مشکل منجر به افزایش خطر ارتکاب جرم می شود. گاهی اوقات دلالان از شهروندان می خواهند که کارت های بانکی استفاده نشده خود را اجاره کنند.
وی تاکید کرد: فرد می تواند تعداد زیادی کارت بانکی داشته باشد و آن را اجاره کند و یا از آن برای انواع جرایم سوء استفاده کند. در بسیاری از کشورها، کارت ملی می تواند همان کار کارت بانکی را انجام دهد. این پیشنهاد پلیس به نظام بانکی یکی از خواسته های پلیس است و موضوع کارت های بانکی باید حل شود تا مبنای جرم از بین برود. می توان طرحی را اجرا کرد که بر اساس آن تمامی کارت های بانکی در یک کارت واحد تجمیع شوند. در این صورت هیچ کس حاضر نخواهد شد آن کارت را اجاره کند.
چه تعداد کارت بانکی در اختیار مردم است؟
بر اساس اعلام بانک مرکزی در پایان خرداد ماه امسال بیش از 457 میلیون کارت بانکی در قالب برداشت، اعتبار، هدیه و پول الکترونیکی در اختیار مردم قرار گرفت که به عبارتی نشان میدهد متوسط ایرانیان او تقریباً پنج کارت بانکی دارد.
حال این سوال پیش می آید که پیشنهاد پلیس برای ادغام کارت های بانکی با کارت ملی به کجا رسید؟ در پاسخ باید گفت: در همان زمان مرداد ماه سال گذشته مهران محرمیان، معاون فناوری اطلاعات بانک مرکزی اظهار داشت: در مواردی که همچنان از کارت های فیزیکی استفاده می شود، در گام اول، کارت های دارای یک. مرجع صادرکننده واحد، مانند کارت گواهی، کارت ملی یا موارد مشابه. کارت مالکیت و مشخصات وسیله نقلیه و غیره با هم تلفیق شده اند و تقریباً در دنیا نمونه ای از ترکیب کارت های بانکی با این نوع کارت ها وجود ندارد… پیشنهاد ما این است که در گام اول چنین ادغامی در حوزه کارت انجام شود. و خدمات مشابه مانند ملی و صدور گواهینامه انجام می شود تا مواردی مانند مرجع رسیدگی به کارت، الزامات فنی درج اطلاعات در کارت فیزیکی، کفایت امنیتی شاخص های کمتری در مورد نوع دسترسی و … تولید شود.
ادغام وجود ندارد
اما پس از گذشت بیش از یک سال از این صحبتهای این مقام بانک مرکزی، مدتی است که موضوع ادغام کارتهای بانکی مطرح شده است تا اینکه حدود یک ماه پیش محمدرضا مانی یکتا، مدیر نظارت بر سیستمهای پرداخت بانک مرکزی. وی با اشاره به برخی اخبار منتشر شده در رسانه های کشور مبنی بر ترکیب کارت های بانکی در یک کارت یا جایگزینی کارت ملی هوشمند به جای بانکی، تاکید کرد: بانک مرکزی برنامه ای برای استفاده از کارت هوشمند ملی در حوزه بانکی ندارد. شبکه پرداخت کشور، زیرا از نظر فنی این مشکل امکان پذیر نیست و دلیل اصلی آن تفاوت های ساختاری جدی و البته عدم تطابق توانمندی های ملی تراشه های کارت هوشمند با استانداردهای بین المللی شبکه های پرداخت کارتی است.
مهران محرمیان، معاون فناوری بانک مرکزی امروز در جمع خبرنگاران گفت: سیاست بانک مرکزی این است که کارت های بانکی را یکپارچه نکند. شاید برخی اظهاراتی در این باره داشته باشند، اما در حال حاضر بانک مرکزی چنین چیزی را در دستور کار خود ندارد. معاون بانک مرکزی گفت: پیگیر این هستیم که مردم بتوانند تمام کارت های بانکی خود را در یک اپلیکیشن قرار دهند و با NFC یا فناوری های مشابه خرید کنند. اما پروژه دیگری جزو سیاست های بانک مرکزی نیست.
تابناک
منبع رکنا