چند روز پیش بود که علیرغم تکذیب وزارت راه و شهرسازی، بحث حضور چینی ها برای ساخت واحدهای طرح نهضت ملی مسکن برخلاف ترخیص نفت قطعی شد. این همکاری در شرایطی است که پیش از این انبوه سازان داخلی پیشنهاداتی را به دولت داده و تمایل خود را در این زمینه اعلام کرده بودند.
شرکت های چینی هزینه ساخت هر متر مربع از واحدهای مسکونی وعده داده شده را چهار میلیون و 700 هزار تومان در نظر گرفته اند! در عین حال سازندگان مسکن مدعی هستند که این عدد با توجه به گرانی مصالح ساختمانی و افزایش تورم غیرقابل باور و غیرممکن است. بنابراین گمان می رود دولت نفت را با قیمتی بسیار کمتر به چینی ها تحویل دهد تا قیمت ریالی واحدهای مسکونی ۴ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان اعلام شود.
سیدمحمد مرتضوی، رئیس مرکز ملی انبوه سازان مسکن، وضعیت ساخت و ساز در کشور، ظرفیت های انبوه سازان برای تولید مسکن و سرمایه گذاری خارجی در بخش مسکن ایران را بررسی کرد. بخش اول این گفت و گو را می خوانید که به حضور چینی ها به عنوان سرمایه گذار خارجی در بخش مسکن ایران می پردازد.
رئیس اتحادیه سراسری انبوه سازان مسکن در خصوص سابقه حضور چینی ها در پروژه های داخلی به تجارت نیوز گفت: در چند سال گذشته تجربه ناموفقی در خصوص حضور چینی ها در پروژه های داخلی وجود داشت؛ در حالی که در پروژه های داخلی کشور شاهد حضور چینی ها هستیم. برای ساخت بزرگراه تهران-شمال هم به آنها کمک شد که خسارات زیادی به کشور وارد کرد و باعث شد این پروژه بزرگ ملی چندین سال به تعویق بیفتد.
مرتضوی درباره سختی ساخت واحدها نیز گفت: آنچه درباره حضور چینی ها در پروژه های نهضت ملی مسکن مطرح شده هزینه ساخت است. همانطور که مقرر شد، چینی ها می خواهند واحدها را با متری چهار میلیون و 700 هزار تومان بسازند!
وی افزود: این مبلغ از ابتدای دولت سیزدهم و شروع طرح نهضت ملی مسکن مطرح شد و به انبوه سازان پیشنهاد شد اما به دلیل مغایرت با واقعیت های اقتصادی و هزینه ساخت با آن موافقت نشد.
رئیس کانون سراسری انبوه سازان مسکن تصریح کرد: در عین حال با این مبلغ مسکن ساخته نمی شد; الان که قیمت ها بالا رفته! اما دولت همچنان بر همان قیمت اصرار دارد. با این میزان تورم مشخص نیست دولت طبق کدام برآورد چنین قیمتی را پیشنهاد می کند که معمولاً مورد قبول انبوه سازان نیست.
مرتضوی ادامه داد: تنها مجموعه هایی که با این مبلغ اعلام آمادگی کردند اردوهای جهادی بودند که ارتباط مستقیم آنها با حوزه مسکن هیچگاه مشخص نشده است. ساخت و ساز مسکن به تخصص و تکنولوژی خاص خود نیاز دارد. اکنون به دلیل اینکه برخی از این کمپ ها به تعهدات خود عمل نکرده اند، دولت پروژه ها را از آنها پس می گیرد و برخی دیگر نیز به دلیل عدم تمایل سازندگان به همکاری، قراردادشان را فسخ می کنند.
رئیس کانون سراسری انبوه سازان مسکن درباره جامعه هدف طرح های حمایتی مسکن گفت: به هر حال عده ای قرار است در دل این طرح حمایتی خانه دار شوند. به مردم می گویند خانه ای برای شما آماده می شود و بعد از چند سال تحویل می گیرید و مردم موظف هستند منابع مالی این پروژه ها را تامین کنند و اقساط بپردازند.
وی ادامه داد: اکثر افرادی که جامعه هدف چنین پروژه هایی هستند، بضاعت مالی زیادی ندارند و برای تامین این مبالغ باید تلاش زیادی کنند. زمانی که این طرح ها به نتیجه نرسد آسیب های اجتماعی زیادی ایجاد می شود و نارضایتی های گسترده ایجاد می شود و دولت باید در همه این موارد پاسخگو باشد.
مرتضوی گفت: اینها مواردی است که ما (انبوه کارها) بارها به آن اشاره کرده بودیم. بررسی ها نشان می دهد با توجه به شرایط فعلی امکان ساخت واحد با این مبالغ پیشنهادی وجود ندارد. اما حالا که گفته می شود چینی ها در ازای متری 4 میلیون و 700 هزار تومان، 1 میلیون و 200 هزار دستگاه می سازند، اولین چیزی که به ذهن همه می رسد، تسویه نفت با قیمت کمتر است.
رئیس کانون سراسری انبوه سازان مسکن نیز تصریح کرد: حال این سوال پیش می آید که چرا دولت با سرمایه گذاران داخلی و انبوه سازان همین روش را اجرا نمی کند؟ دولت باید قیمت واقعی را در نظر بگیرد و بگذارد همه چیز سر جای خودش بیفتد. اگر مردم در پرداخت ها مشکل دارند باید برای این موضوع یارانه در نظر گرفته شود و برای این پروژه ها منابع مالی دیگری پیدا شود.
تهدید زنجیره کسب و کار صنعت ساختمان با ورود چینی ها
مرتضوی با بیان اینکه در رابطه با واگذاری پروژه های داخلی به شرکت های خارجی مشکلات دیگری نیز وجود دارد، تصریح کرد: زمانی که چینی ها پروژه هایی مانند نهضت ملی مسکن را برعهده دارند دیگر نمی توان از زنجیره تولید مسکن داخلی در ساخت و ساز استفاده کرد. این 1200000 واحد بسیاری از مشاغل تحت تأثیر قرار خواهند گرفت.
رئیس کانون سراسری انبوه سازان مسکن تصریح کرد: تعداد زیادی از افرادی که به اشکال مختلف در پروژه ها به کار گرفته می شوند مانند مهندس، کارگر ساختمانی و حوزه وسیعی از مشاغل مرتبط با صنعت ساختمان از این ساخت و ساز خارج می شوند.
وی ادامه داد: وقتی گفته می شود سالی یک میلیون خانه ساخته می شود، نه تنها فرصتی برای خانه دار شدن مردم است، بلکه فرصتی برای فروش مصالح ساختمانی است، فضایی برای مهندسان داخلی نیز فراهم می شود و همچنین فرصتی برای توسعه اشتغال و کسب و کار کشور است. مربوط به صنعت ساختمان است. با واگذاری پروژه مسکن ملی انحصار ایجاد می شود و باید توجه داشت که چینی ها معمولا به دنبال منافع ملی و اقتصادی خود هستند.
مرتضوی تصریح کرد: از هر نظر ساخت مسکن حمایتی کار بسیار ساده ای است. فناوری های خوبی در این زمینه در کشور وجود دارد و مهندسان و انبوه سازان نیز در این زمینه مشکلی ندارند و همه به دنبال فرصتی برای اثبات خود هستند. وقتی این همه فضا در اختیار کشور دیگری قرار می گیرد، طبیعی است که هیچ اتفاق خوبی نمی افتد.
وی درباره پیشنهاد تهاتر از انبوه سازان داخلی نیز اظهار داشت: انبوه سازان به دولت پیشنهاد داده بودند در هر یک از این طرح ها 20 تا 50 درصد منابع مالی پروژه را تهاتر کنند. بخشی از این پاکسازی ها می تواند زمین هایی باشد که به طور مستقیم یا غیرمستقیم از آن پروژه ها یا قسمت های دیگر منتقل می شود. بخشی از آن می تواند در قالب مجوزهایی باشد که به دولت اجازه می دهد تا بخش هایی از پروژه را با نرخ و شرایط خاص خود به توسعه دهنده بفروشد.
مرتضوی ادامه داد: در بحث شرکت های لیزینگ حرفه ای می توان با همکاری دولت اقداماتی انجام داد. با این حال، نمی توان همه مردم را صاحب خانه کرد، اما می توان خانه هایی برای اجاره مردم در میان مدت ساخت.
وی بیان کرد: جزئیات این ایده ها با جزئیات کامل برای تسویه به دولت تحویل شد اما تا امروز پاسخی داده نشده است. البته اخیرا وزیر راه و شهرسازی دستور انجام مطالعاتی در این زمینه را داده است.
