گواهی سپرده نفت خام دو روز معاملاتی را پشت سر گذاشته و حالا مشخص شده مردم عادی نمی‌توانند سرشان را پایین بیندازند، وارد تالار بورس کالا شوند و به‌فروش نفت و گاز بپردازند. حداقل بخشی از این تصور بامزه عملی نیست، چون معاملات گواهی سپرده نفت خام به‌صورت مستقیم ارتباطی به اشخاص حقیقی نخواهد داشت. با توجه به اینکه حداقل میزان خرید در این روش هزار بشکه نفت خام است که هم حجم و هم قیمت بالایی دارد، مخاطب واقعی آن صندوق‌ها و سهامداران حقوقی خواهند بود.
به گزارش فرارو، گواهی سپرده نفت خام برای سهامداران حقیقی و صندوق‌های بزرگ طراحی شده است و سهامداران حقیقی تنها به‌صورت غیرمستقیم قادر به فعالیت در این بازار سرمایه‌گذاری هستند. روش ورود به بازار صندوق‌های کالایی برای مردم عادی از طریق شرکت‌های سبدگردان است که اجازه دارند نسبت به خرید این گواهی اقدام کنند. یعنی سهامداران حقیقی پولشان را در اختیار یک شرکت می‌گذارند، آن‌ها به پشتوانه سرمایه مردم و تجربه کارمندان زبده‌شان نسبت به خرید نفت و فروش آن اقدام می‌کنند و در پایان سود سرمایه‌گذاران را محاسبه کرده و پرداخت می‌کنند.
مشتری نهایی اوراق گواهی میعانات گازی پالایشگاه‌های کوچک هستند تا به خوراک مورد نیاز برای فعالیت خود دست پیدا کنند. دوره معاملاتی اوراق گواهی سپرده نفت خام و میعانات گازی ۳۶ ماهه خواهد بود. به زبان ساده گواهی سپرده نفت، یک ابزار استاندارد و شفاف برای فروش است که به پشتوانه نفت موجود در مخازن یا انبار‌های شرکت ملی نفت منتشر شده و به‌صورت فروش قطعی نفت انجام می‌شود.
گواهی سپرده نفت خام طبق شرایطی که در اطلاعیه گشایش انبار منتشر می‌شود منجر به تحویل شده و اشخاصی که میزان معینی از گواهی در اختیار داشته باشند، می‌توانند درخواست تحویل خود را به شرکت ملی نفت ارائه و نفت تحویل بگیرند. در بازار گواهی سپرده نفت خام، خبری از سود تضمین شده نیست و سرمایه‌گذاران با توجه به قیمت‌های نفت خام می‌توانند روزانه نسبت به خرید یا فروش گواهی‌ها تصمیم‌گیری کند. به‌زبان ساده، این دستگاه و تشکیلات راه‌اندازی شده تا شاهد تسهیل ورود بخش خصوصی به حوزه نفت باشیم.
گواهی سپرده نفت خام از روز دوشنبه ۲۲ اسفند قابل معامله شده است. این اوراق معاملات ثانویه نیز خواهد داشت. شرکت ملی نفت به مدت ۱۸ ماه انبارداری رایگان را برعهده گرفته است و در صورتی که خود دارندگان گواهی، امکان تحویل نفت را نداشته باشند، شرکت ملی نفت ایران به وکالت از خریداران گواهی‌ها را تحویل و فرآیند صادارت را انجام می‌دهد. اوراق گواهی سپرده نفت، می‌تواند منابع مالی دولت برای تامین بخشی از کسری بودجه باشد. قیمت‌گذاری اوراق گواهی سپرده نفت به‌صورت ارزی است، اما تسویه آن به شکل ریالی انجام می‌شود. از این طرف کشف قیمت نفت در بورس باعث می‌شود، فروش بر اساس عرضه و تقاضای واقعی و با عددی نزدیک به بازار‌های جهانی رخ دهد.
مردم عادی از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری به‌صورت غیرمستقیم امکان خرید اوراق گواهی سپرده نفت را پیدا می‌کنند
اوراق گواهی سپرده نفت خام و میعانات گازی، حتی به‌صورت غیرمستقیم هنوز برای سهامداران حقیقی قابل معامله نیست. اولین و دومین روز معاملاتی با حضور اشخاص حقوقی در بورس انرژی انجام شده و قرار است، در فاز بعدی، اشخاص حقیقی از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری یا سبدگردان‌ها به‌صورت غیرمستقیم امکان خرید اوراق گواهی سپرده نفت خام و میعانات گازی را داشته باشند. با توجه به وجود امکان معاملات ثانویه، افراد می‌توانند بر روی اوراق گواهی سپرده نفت‌خام و میعانات گازی معاملات مستمر داشته باشند و فردای روز خریداری اوراق آن‌ها را بفروشند.
اوراق گواهی سپرده نفت خام و میعانات گازی، شیوه کشف قیمت مخصوص به‌خود را دارند؛ متقاضیان بر اساس شرایط بازار جهانی نفت‌خام قیمت‌های پیشنهادی خود را در تابلو ارائه می‌کنند و قیمت‌ها برگرفته نرخ جهانی نفت‌خام است بنابراین تغییرات جهانی نیز در آن اعمال می‌شود. معاملات هر روز دوشنبه، سه شنبه و چهارشنبه انجام خواهد شد.
معاملات گواهی سپرده نفت خام و گواهی سپرده میعانات گازی ساعت ۱۱ روز دوشنبه ۲۲ اسفند شروع شد و ساعت ۱۴ به پایان رسید. در همین سه ساعت ۴۱ هزار و ۸۴۶ برگه گواهی سپرده نفت خام سنگین به‌قیمت هر بشکه ۷۰ دلار و ۷۸ سنت و ۴۳ هزار و ۹۷۵ برگه گواهی سپرده میعانات گازی به‌قیمت هر بشکه ۶۸ دلار و ۷۸ سنت به فروش رسید.
ارزش معاملات گواهی سپرده نفت خام سنگین، دو میلیون و ۹۶۱ هزار و ۸۶۰ دلار (معادل ۱۰۸ میلیارد تومان) و ارزش معاملات گواهی سپرده میعانات گازی سه میلیون و ۲۴ هزار و ۶۰۱ دلار (معادل۱۱۰ میلیارد تومان) بود. قیمت خرید حواله دلار در این روز ۳۶ هزار و ۳۶۹ تومان بود به این ترتیب روی هم رفته رقمی به ارزش ۲۱۸ میلیارد تومان گواهی سپرده نفت خام و گاهی سپرده میعانات گازی در روز نخست به فروش رسید. شاید از نظر عددی رقم قابل توجهی خرید و فروش انجام گرفته باشد، اما با توجه به اینکه حداقل میزان جهت تحویل فیزیکی میعانات گازی، ۳۰۰ هزار گواهی و حداقل میزان جهت تحویل فیزیکی نفت خام سنگین ۶۰۰ هزار گواهی است، حداقل در روز نخست ظاهرا کسی به تحویل گرفتن نفت خام فکر نمی‌کرده.
