اکو ایران: مرکز پژوهش های مجلس میزان یارانه نان را در سال 1403 ناکافی دانست اما با توجه به سیاست های جدید تخصیص آرد، مسیر دولت را برای تخصیص یارانه نان مثبت ارزیابی کرد.
اخبار اقتصادی، یکی از مهم ترین محصولاتی که یارانه می گیرد نان است. نان یکی از محصولات اصلی در سبد غذایی مردم ایران است و از این رو جایگاهی استراتژیک در امنیت غذایی کشور به خود اختصاص داده است.
مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی به بررسی منابع و مصارف یارانه‌ها در لایحه بودجه 1403 پرداخت و آن را از جنبه‌های مختلف مورد بررسی قرار داد. یکی از مصارف یارانه یا به عبارتی اقلامی که یارانه بر روی آنها پرداخت می شود نان است. به این ترتیب دولت گندم را با قیمت بالاتر از کشاورزان می خرد و با قیمت کمتری به نانوایی ها می فروشد که قیمت یارانه ای است. هزینه ای که دولت در این بین می کند یارانه نان است.
اگرچه یارانه نان 150 درصد افزایش یافته است، اما مرکز پژوهش های مجلس این افزایش را معادل 100 درصد یارانه نان در سال جدید ندانسته است. اما بر اساس این بررسی ها، این مرکز در سال 1403 ارزیابی کرد که دولت کنترل بیشتری بر مکانیسم تخصیص یارانه نان دارد.
یارانه نان در بودجه 1402 و 1403.
در بودجه سال 1402 کل مبلغ اختصاص یافته به یارانه نان بالغ بر 56 میلیارد تومان بوده است. اما دولت برای پرداخت یارانه این محصول 159 هزار تومان پرداخت کرد. این نشان می دهد که پیش بینی میزان مورد نیاز برای تامین یارانه نان در بودجه 1402 کاملاً دست کم گرفته شده و به همین دلیل باعث عدم تعادل جدی در بودجه هدفمندی یارانه ها شده است.
دولت در لایحه بودجه سال 1403 یارانه نان را 143 میلیارد تومان برآورد کرده که نسبت به سال 1402 150 درصد افزایش داشته است اما همچنان 16 میلیارد تومان کمتر از یارانه نان در سال 1402 است.
این در حالی است که مرکز پژوهش های مجلس با در نظر گرفتن مفروضات، میزان یارانه نان را محاسبه کرده است.
آیا یارانه ای که به نان داده می شود کفایت می کند؟
با در نظر گرفتن فرضیات مختلف می توان یارانه لازم برای نان را محاسبه کرد. در صورتی که قیمت واردات و خرید تضمینی گندم برابر فرض شود و میانگین مقدار گندم مورد نیاز برای تولید نان در کشور همانند سال های گذشته معادل 10 میلیون تن در نظر گرفته شود و سالانه متوسط رشد گندم مورد نیاز نیز در نظر گرفته شده است و در مجموع فرض می شود که برای تولید نان در سال 1403 به 10.22 میلیون تن گندم نیاز است و میانگین قیمت یارانه ای گندم نیز 727 عدد در نظر گرفته شده است. یارانه در دو حالت قابل محاسبه است.
یک وضعیت این است که قیمت واردات و خرید تضمینی گندم معادل 19500 تومان است که در این صورت یارانه لازم نان در سال 1403 معادل 192 میلیارد تومان خواهد بود. در این صورت مبلغ فاکتور معادل 143 میلیارد تومان تنها 74 درصد مبلغ مورد نیاز خواهد بود و بنابراین 26 درصد از این مبلغ محقق نشده باقی می ماند.
وضعیت دیگر این است که قیمت خرید تضمینی و وارداتی گندم معادل 17500 تومان است که در این صورت یارانه مورد نیاز 178 میلیارد تومان برآورد شده و رقم مندرج در فاکتور 80 درصد مبلغ مورد نیاز و در نتیجه 20 درصد این خواهد بود. مبلغ محقق نشده باقی می ماند
اگرچه بر اساس محاسبات مرکز تحقیقات یارانه نان در سال 1403 همچنان با کسری مواجه است، اما این مرکز خاطرنشان کرد: بخشی از تخصیص آرد به صورت الکترونیکی انجام می شود و نیاز کشور به آرد کاهش می یابد. وی تا حدودی پیش بینی کرد که در سال آینده نظارت دولت بر سازوکار تخصیص یارانه نان افزایش یابد.
منبع اکو ایران
