کیوان جعفری تهرانی درباره تغییر سیاست‌های اقتصادی عربستان سعودی و حرکت به سمت توسعه بخش معدن به «اکوایران» می‌گوید: سیاست‌هایی که عربستان برای جایگزینی نفت و معادن و صنایع آن در پیش گرفت، به زمان ملک فهد، نخست‌وزیر، برمی‌گردد. پادشاه عربستان سعودی
وی ادامه داد: در سال 1996 یعنی 27 سال پیش شرکت معدنی عربستان به دستور مستقیم ملک فهد و زیر نظر کمیسیون سلطنتی عربستان تشکیل شد که به آن کمیسیون سلطنتی می گویند. همان شرکت معروف معدنی که بارها نام آن را شنیده ایم. این شرکت تازه تاسیس از سال 1996 تا 2007 فعالیت خاصی انجام نداد تا اینکه در دوره پادشاه بعدی ملک عبدالله برادر کوچکتر فهد، این شرکت توسعه یافت و تسریع در توسعه آن به صورت ریشه ای انجام شد، زیرا در سال 2010، ال – نعیمی – وزیر نفت عربستان – با دستور مستقیم ملک عبدالله مدیرعامل این شرکت معدنی شد.
به گفته جعفری تهرانی، این نخستین بار در کشورهای خاورمیانه به ویژه عربستان سعودی بود که همزمان یک مقام وزیر نفت به عنوان مدیرعامل شرکت دیگری منصوب شد.
وی تصریح کرد: اگر به تاریخ رجوع کنیم شاید در 20 سال اخیر فقط در برزیل شاهد فعالیت مشابه بوده ایم که در سال 2017 رئیس جمهور وقت برزیل به عنوان مدیرعامل شرکت واله شروع به کار کرد. در سال 1975، قبل از انقلاب ایران، برزیل یک کشور بدهکار با وضعیت اقتصادی بسیار بدی بود. دقیقاً در اواخر دهه 1980 بود که ذخایر سنگ آهن در برزیل کشف شد. برای ادامه فعالیت‌های توسعه در بخش معدن، این کشور رئیس‌جمهور خود را به عنوان مدیرعامل شرکت معدنی برزیل Vale منصوب کرد.
این تحلیلگر ارشد بازار بین المللی فولاد ادامه داد: عربستان نیز مدت ها قبل از برزیل و حداقل 10 سال قبل از این کشور این اقدام را انجام داد و تعجب همگان را برانگیخت. اما آقای النعیمی از سال 1389 تا 1394 همزمان با وزارت نفت مسئولیت مدیرکلی را بر عهده داشت و پس از آن مدیرکل تغییر کرد. این تغییر باعث شد که سهم شرکت معدنی عربستان سعودی تا سال 2020 به 10 درصد از تولید ناخالص ملی این کشور برسد.
وی خاطرنشان کرد: قابل ذکر است که عربستان سعودی به عنوان بزرگترین تولیدکننده نفت اوپک با تولید 10 تا 12 میلیون بشکه نفت در روز می تواند سهم تولید یک شرکت معدنی را در سال 2020 و 24 سال پس از تاسیس به 10 درصد تولید ناخالص ملی برساند. برای رسیدن به عربستان تحرکات شرکت معدنی عربستان سعودی علاوه بر فعالیت های داخلی، پروژه های فراساحلی بود.
جعفری تهرانی به وضعیت بخش معدن در عربستان نیز اشاره کرد و اظهار داشت: طی سال های 1376 تا 1382 و قبل از ریاست جمهوری آقای احمدی نژاد بازدیدهای میدانی از عربستان داشتم. زمانی که احمدی نژاد به ریاست جمهوری رسید، روابط اقتصادی و حتی سیاسی ایران و عربستان عملا محدود بود. حتی قبل از آن هم می‌توانستیم برای گروهی از شرکت‌های پیمانکاری ایرانی در عربستان پروژه بگیریم، اما این پروژه‌ها در ابتدای دولت احمدی‌نژاد از ایران گرفته شد.
وی ادامه داد: بزرگترین ذخایر سنگ آهن عربستان در منطقه ای به نام وادی الصفاوین است که در استان های شرقی این کشور قرار دارد. این مکان به پروژه فعلی Neom بسیار نزدیک است. به همین دلیل با دستور مستقیم محمد بن سلمان، مقامات سعودی به دلیل نیاز شدید این کشور به توسعه فعالیت ها در افق 2030 توجه ویژه ای به این معدن داشته اند، درست است که عیار این معادن پایین است، اما وی. پروژه بسیار بزرگی دارد فراموش نکنیم که عربستان سعودی موقعیت جغرافیایی بسیار خاصی دارد و در کنار دریای سرخ و در مجاورت آفریقا قرار دارد. کشورهای تانزانیا و کنیا در سمت دریای سرخ رو به عربستان قرار دارند و ذخایر آهن بسیار خوبی دارند.
این تحلیلگر ارشد بازار بین المللی آهن و فولاد افزود: در جریان بازدید میدانی خود در سال 2014 از ذخایر بزرگ سنگ آهن تانزانیا و کنیا، از اینکه شرکت بزرگ معدنی بریتانیا به نام Landon Mining با بیش از 180 سال سابقه فعالیت دارد، تعجب کردم. وجود دارد، اما مالکیت آن معادن متعلق به عربستان سعودی است. این نشان می‌دهد که عربستان سعودی مدت‌ها قبل از برخی کشورها، از جمله ایران، فعالیت‌های توسعه‌ای را برای جایگزینی استخراج نفت با نفت آغاز کرده است. از آنجایی که شرکت معدنی عربستان سعودی و پروژه های بزرگ زیر پرچم کمیسیون سلطنتی تشکیل می شود و دستورات مستقیم شاه یا ولیعهد دارد، به خوبی از یکدیگر پیروی می کنند و خیلی کارها را آسان می کنند.
منبع: اکوایران
