پیش‌فروش سکه، کنترل حباب قیمتی یا ابزار تأمین نقدینگی؟
در یک جنبش جدید ، بانک مرکزی ایران قبل از فروش یک میلیون سکه با هدف کنترل مدیریت حباب و نقدینگی قیمت ، این طرح را راه اندازی کرده است. با این حال ، بازار ارز در حال نوسان است و اختلاف قیمت بین نرخ رسمی و بازار آزاد افزایش یافته است. اما آیا این سیاست می تواند تأثیر پایدار در کاهش التهاب بازار داشته باشد یا اینکه این فقط ابزاری برای تأمین نقدینگی دولت است؟
در روزهای اخیر ، بانک مرکزی ایران با هدف مدیریت بازار و کاهش حباب های قیمت ، فروش قبلی یک میلیون سکه را اجرا کرده است. این اقدام زمانی اتفاق می افتد که قیمت ارز در بازار آزاد در نوسانات حاد بوده و اختلاف قیمت بین نرخ رسمی و بازار آزاد افزایش یافته است. اما آیا این طرح می تواند به هدف اصلی خود یعنی کنترل حباب های قیمت و مدیریت نقدینگی برسد؟
برنامه های مشابه در گذشته نشان داده اند که بانک مرکزی عمدتاً سه هدف از اجرای چنین برنامه هایی را دنبال می کند:
حباب را از قیمت ارز کاهش می دهد
تفاوت شدید بین قیمت ارز در بازار آزاد و ارزش واقعی آن به دلیل عواملی مانند انتظارات تورم ، افزایش تقاضای سرمایه گذاری و عدم وجود ابزارهای مالی جایگزین ، منجر به حباب قیمت شده است. بانک مرکزی در تلاش است تا حباب موجود را تخلیه کند و قیمت ها را برای کنترل ارز به صورت ارز قبل از فروش به دست آورد.
مدیریت نقدینگی و تأمین مالی غیرمستقیم دولت
قبل از فروش سکه به بانک مرکزی ، نقدینگی قابل توجهی را برای جذب نقدینگی قابل توجه بازار فراهم می کند. در شرایط فعلی که دولت در آن با محدودیت های درآمد روبرو است ، این روش می تواند برخی از نیازهای مالی را برآورده کند. در حقیقت ، بانک مرکزی پس از دریافت وجوه از متقاضیان بدون نیاز به ایجاد پول جدید ، منابع ریالی را دریافت می کند.
کنترل انتظارات تورم
افزایش قیمت ارزها در ایران اغلب به عنوان نشانه تورم تلقی می شود. هنگام اجرای برنامه ، بانک مرکزی می خواهد این پیام را به بازار ارسال کند که قیمت ها تحت کنترل هستند و از افزایش افزایش می یابد.
اگرچه اهداف این طرح واضح است ، اما موفقیت آن به چندین عامل مهم بستگی دارد ، اول از همه ، مسئله عرضه و تقاضا در بازار مطرح می شود. اگر تقاضای پیش فروش زیاد باشد ، اما عرضه بانک مرکزی محدود است ، این طرح نه تنها قیمت موجود در بازار آزاد را کاهش می دهد بلکه می تواند قیمت ها را افزایش دهد. برای جلوگیری از این امر ، بانک مرکزی باید حجم عرضه را به نیازهای بازار تنظیم کند.
شفافیت در روند تحویل ارز نیز از اهمیت زیادی برخوردار است. یکی از مشکلات گذشته قبلی ، تأخیر در تحویل ارز به متقاضیان بوده است. این باعث افزایش بی اعتمادی و در نتیجه شکل گیری بازارهای غیررسمی برای مقادیر قبل از فروش شده است. اگر بانک مرکزی بتواند تعهدات خود را در زمان اعلام شده انجام دهد ، اعتماد به نفس عمومی افزایش می یابد.
مداخله در بازار پس از فروش نیز یک مسئله مهم است. اگر بانک مرکزی در بازار آزاد دخالت کند (به عنوان مثال ، با کاهش ناگهانی در سیاست های عرضه یا قیمت) ، اثرات مثبت فروش قبلی خنثی می شود. بنابراین ، ادامه سیاست های منطقی و بدون تغییر ناگهانی برای موفقیت این طرح ضروری است.
کنترل نرخ ارز و سیاست های پولی
قیمت ارز تا حد زیادی به نرخ ارز و سیاست پولی بانک مرکزی بستگی دارد. اگر نرخ ارز کنترل نشود و تورم افزایش یابد ، تأثیر فروش قبلی قیمت ها موقتی خواهد بود.
از حدس و گمان و تقاضای سوداگرانه خودداری کنید
یکی از اصلی ترین چالش های پیش زمینه سکه ، ورود سرمایه گذاران سوداگرانه در بازار است. اگر مادری ها بدون نظارت کافی ساخته شوند ، افراد با خریدهای عمده فروشی می توانند دوباره بازار را نوسان کنند. تعیین سقف خرید برای هر کسی (مانند محدودیت شش قطعه در این پروژه) می تواند تا حدی از این امر جلوگیری کند ، اما نظارت دقیق تر معاملات ضروری است.
برنامه فروش قبلی اگر به درستی اداره شود ، می تواند نقش مهمی در کاهش حباب قیمت ، جذب نقدینگی و کنترل انتظارات تورم داشته باشد. اما اگر عرضه و تقاضا به درستی تنظیم نشده باشد ، یا روند تحویل تحت تأثیر قرار گیرد ، این طرح نه تنها می تواند به کاهش حباب های قیمت کمک کند ، بلکه بازار را نیز بی اعتماد تر می کند.
کلید موفقیت این پروژه هماهنگی بانک مرکزی با سایر سیاست های اقتصادی است. کنترل ارز ، پیشگیری از نقدینگی غیر ضروری و چسبندگی به تعهدات عواملی هستند که می توانند تأثیر این بازار را در بازار تعیین کنند.
منبع: اکو ایران