ایران به عنوان یک کشور پیشرو در صنعت آب و برق مقام اول را در منطقه در صادرات خدمات فنی و مهندسی در این صنعت به خود اختصاص داده است که نشان از دانش و ظرفیت بالای متخصصان فنی و مهندسی کشور دارد.
تلاش متخصصان ملی کشورمان در سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی، ایران را در بین پنج کشور برتر توربین‌ساز نیروگاهی در جهان قرار داده و بیش از 91 درصد از قطعات مورد نیاز صنعت نیروگاه خود را جانمایی کرده است. .
توان فنی و مهندسی کشور در زمینه ابزارهای مدیریت منابع آب اعم از شبکه های زهکشی، آبیاری، تونل و سدسازی نیز 100 درصد است و ایران جزو چهار کشور برتر دنیا در این زمینه است.
این در حالی است که قبل از پیروزی انقلاب اسلامی ایران ظرفیت اجرای پروژه های فنی مهندسی آب در ایران وجود نداشت و کشور به شرکت های خارجی در صنعت آب وابسته بود، اما امروزه نه تنها در زمره اصلی ترین ها قرار دارد. چهار کشور دنیا در زمینه خدمات مهندسی هیدرولیک رقیب سرسخت شرکت های خارجی در این زمینه است.
در این میان رویکرد دولت سیزدهم مبتنی بر توسعه دیپلماسی منطقه ای یکی از مهم ترین راهکارهایی است که به ارتقای صادرات خدمات فنی – مهندسی کشور از جمله صنعت آب و برق کمک شایانی کرده است.
«علی اکبر محرابیان» وزیر نیرو با تاکید بر اینکه در کشور قابلیت‌های مهمی برای صادرات خدمات فنی مهندسی و مشارکت در تعاملات بین‌المللی وجود دارد، گفت: جمهوری اسلامی ایران یکی از کشورهای پیشرو در علم مهندسی هیدرولیک است. و مقام اول را در صادرات قراردادهای خدمات فنی مهندسی به خود اختصاص داده است.
همانطور که وزیر نیرو خاطرنشان کرد، توان فنی و مهندسی کشور در حوزه آب و فاضلاب به کشورهای دیگر رسیده است و ایران پیشرفت چشمگیری در ارتقای توان فنی و مهندسی سیستم های آب و فاضلاب کشور داشته است، به طوری که هم اکنون داخل کشور افقی روشن و امیدوارکننده در فناوری های مربوط به ساخت سدها و نیروگاه ها از جمله تامین، انتقال و توزیع آب، تصفیه آب و فاضلاب، نمک زدایی و بازیافت آب و همچنین تولید و انتقال دارد. از برق .
در همین راستا در اولین روزهای اردیبهشت ماه سال جاری پروژه منحصر به فرد و چندمنظوره “اوماویا” به عنوان یکی از بزرگترین دستاوردهای فنی و مهندسی صنعت آب کشور در جنوب شرقی سریلانکا با حضور رئیس جمهور «سید ابراهیم رئیسی» و «علی اکبر محرابیان» «وزیر نیرو به همراه مقامات ارشد سریلانکا پروژه‌ای را افتتاح می‌کنند که فرآیند ساخت، نظارت و مشاوره آن به طور کامل توسط یک شرکت ایرانی انجام شده و هزینه ساخت آن تمام شده است. هزینه 500 میلیون دلاری و توسط دولت سریلانکا و به صورت نقدی به اپراتور Air Eni پرداخت شد.
اگرچه این پروژه از سال 1389 آغاز شد، اما به دلیل طولانی شدن روند تملک زمین و قرار گرفتن پروژه در سمت ایرانی به دلیل درگیری های محلی، اجرای آن از سال 1395 آغاز شد.
با اجرای پروژه چندمنظوره Umawiya که در 230 کیلومتری شرق کلمبو، پایتخت سریلانکا واقع شده است، آب مازاد رودخانه های Umawiya و Mahatotila Oya واقع در استان Uva به منطقه کم آب منتقل می شود. این استان برای توسعه کشاورزی. این در حالی است که همزمان با تحقق این هدف، تولید انرژی از طریق نیروگاه زیرزمینی به ظرفیت ۱۲۰ مگاوات انجام خواهد شد.
تولید 290 گیگاوات ساعت انرژی در سال، تامین آب برای 5000 هکتار از اراضی کشاورزی در منطقه خشک جنوب شرقی سریلانکا و انتقال 145 میلیون متر مکعب آب از منطقه پرباران از جمله اهداف این قرارداد بود. به مناطق خشک این پروژه که توسط شرکت فراب و با تلاش متخصصان و مهندسین ایرانی در سریلانکا انجام شده است به مرحله اجرا و بهره برداری رسیده است.
این پروژه شامل اجرای 24 کیلومتر تونل با دو دستگاه حفاری تونل بدون دسترسی میانی در شرایط بسیار سخت زمین شناسی و با وجود جریانات آب پرفشار، حفاری یکی از طولانی ترین چاه های عمودی (تونل) جهان در نیروگاه های برق آبی به طول 618 متر، اجرای روکش فلزی چاه عمودی به وزن تقریبی 1000 تن به صورت معلق و نصب و احداث نیروگاه در چاه و فضاهایی در عمق 750 متری زمین. که به آن مقار می گویند از جمله پروژه های مهندسی بی نظیر هستند.
ایر انی، مدیر پروژه، با توجه به رویکرد مسئولانه خود نسبت به جوامع محلی، موفق به دریافت بالاترین جایزه مسئولیت اجتماعی در سال 1401 شد.
همچنین بر اساس اعلام انجمن بین‌المللی تونل و فضای زیرزمینی ITA، پروژه چند منظوره Umaavia در بین چهار پروژه نهایی انتخاب شده در رده پروژه‌های 50 تا 500 میلیون یورویی در سال 2020 قرار گرفت. ارزیابی پروژه‌ها بر اساس شاخص‌هایی مانند به عنوان حجم عملیاتی پروژه، رعایت اصول ایمنی، نقش پروژه در غلبه بر مشکلات و کاهش آلودگی و حفظ محیط زیست و دستاوردها و نوآوری های خاص پروژه.
این گزارش حاکی از آن است که پیش از این در سال 1388 پروژه برق‌رسانی 1000 روستای سریلانکا توسط متخصصان ایرانی توسط یک شرکت ملی آغاز و در سال 1392 به پایان رسید. این نشان می دهد که توسعه و گسترش صادرات خدمات فنی مهندسی ایران به سایر کشورها در دهه های اخیر آغاز شده و امروزه به طور ویژه و جدی دنبال می شود.
منبع رکنا
