از اواسط سال 2018، بازار املاک و مستغلات ترکیه به یکی از پنج پناهگاه ایرانیان برای «حفظ ارزش واقعی سرمایه در برابر تورم» تبدیل شد. بنابراین علاوه بر خرید دلار، سکه، خانه و سپس خودرو، بخشی از اعتبارات نیز به املاک کشور همسایه اختصاص یافت. در سال 2021 رکورد بیشترین خرید مسکن توسط ایرانیان نسبت به سال های گذشته ثبت شد و حجم معاملات با ملک ایرانی تقریبا دو برابر سال های قبل از 2018 یعنی قبل از شروع دوران جهش قیمت ها افزایش یافت. در اقتصاد ایران؛ حدود 900 واحد مسکونی در ماه. امروز رکورد معکوس در این بازار به ثبت رسیده است و حجم خرید ماهانه به میانگین 315 واحد در ماه کاهش یافته است که نشان می دهد تب ایرانیان خرید مسکن در ترکیه پایان یافته است. چه اتفاقی افتاد که باعث این سقوط شد؟ تحولات مربوط به ریسک های اقتصادی و غیراقتصادی در ایران یا تورم املاک در ترکیه یا هر دو؟ تحقیقات نشان می دهد که یکی از این دو عامل «کارگردان اصلی» داستان است.
فرید قدیری: ایرانی ها در بازار املاک ترکیه «رکورد معکوس» ثبت کردند. خرید خانه (آپارتمان) توسط متقاضیان دارای تابعیت ایرانی در این کشور به کمترین میزان از سال 2018 رسیده است. داده های مرکز آمار ترکیه از حجم معاملات مسکن توسط خارجی ها در این کشور نشان می دهد که طی سه ماههای منتهی به پایان مرداد ماه، متوسط حجم خرید ملک توسط ایرانیها به 315 واحد مسکونی رسید که با «نقطه اوج خرید» مطابقت دارد که در ماههای 2021 با «میانگین ماهانه تقریبا 900 واحد» ثبت شده است. ، بسیار کمتر و حتی کمتر از سال هایی است که اقتصاد ایران و وضعیت اقتصادی ترکیه شرایط عادی داشتند (قبل از سال 2018). ). روند حضور سرمایه گذاران ایرانی در بازار املاک ترکیه به عنوان خریداران انواع خانه ها (ویلا و آپارتمان) نشان می دهد که تا اواسط سال 2018 – دوره ای که خروج یکجانبه آمریکا از برجام به یک دوره تبدیل شد. عامل افزایش ریسک در اقتصاد و تشدید انتظارات تورمی در بین فعالان اقتصادی در ایران – ایرانیان عمدتاً با دید «گردشگری» در ترکیه سرمایه گذاری های ملکی انجام می دادند و در آن زمان حجم خرید حدود 400 تا 500 واحد مسکونی بود. هر ماه.
اما از زمان ظهور “ریسک غیراقتصادی” در اواسط سال 2018، “نبض خرید خانه” در ترکیه با “نگرش سرمایه گذاری غالب” همراه با “دیدگاه سنتی گردشگری” به طور فزاینده ای سریعتر شده است تا جایی که “عدم اطمینان در مورد آینده قیمت ها در اقتصاد کشورمان، تحت تأثیر «جهش دلار» و سپس «شوق خرید سرمایه ای دلار، ارز و املاک»، گروهی از ایرانیان تصمیم گرفتند از «بازار املاک ترکیه» استفاده کنند. به عنوان پناهگاهی امن برای «حفظ ارزش واقعی سرمایه» در برابر تورم عمومی و تورم آتی انتخاب شده توسط مردم (مطابق با چشماندازهایی که به دلیل انتظارات تورمی در سالهای اخیر وجود داشت) این تصمیم متهم به «فروپاشی ارزش لیر در برابر دلار.» به این ترتیب همزمانی «شرایط غیرمعمول اقتصادی» در ایران و ترکیه در سال 2018 و متعاقباً باعث شد که در سال 2021 یعنی نیمه دوم دوران جهش قیمت ها در اقتصاد ایران آغاز شود. در اوایل سال 1997 – میانگین خرید ماهانه مسکن در ترکیه توسط ایرانیان به “رکورد بالاترین حجم” رسید و تقریباً دو برابر روند قبلی بود. حدود 900 واحد در مقابل کمتر از 500 واحد مسکونی.
امروز اما «تب خرید خانه در ترکیه» در میان ایرانیان فروکش کرده است. این موضوع را «رکورد معکوس حجم خرید» تأیید می کند. تعداد واحدهای مسکونی خریداری شده ایرانیان در ترکیه طی تیرماه امسال 272 واحد بوده که در مقایسه با دو دوره قبل و بعد از سال 2018 کمترین میزان (رکود) بوده و این در حالی است که در سه ماه خرداد، تیر و مرداد. میانگین خرید زیر 400 واحد بوده است.
رمزگشایی تصادف
اما این «سقوط» در نبض خرید خانه در ترکیه توسط ایرانیان چگونه رخ داد و پیام آن چیست؟ تحقیقات نشان می دهد که «کاهش و سپس تثبیت نرخ دلار» در ایران طی چهار ماه گذشته ناشی از یک سری تحولات اقتصادی و سیاسی در کشور از جمله «تغییر روند موضوع مربوط به برجام» بوده است. از مرحله عدم اطمینان نسبت به آینده تا مسیر توافق». در ماههای اخیر «مهمترین عامل تغییر نگاه ایرانیان به بازار املاک ترکیه» است. در ماه های اخیر، اقتصاد ایران «کاهش قیمت در بازارهای عمده دارایی» را تجربه کرده است که پیش از این مبنای خرید سرمایه بود. بازده خرید ارز که از سال 97 عمدتاً سه رقمی بود، در نیمه اول سال 1402 منفی 10 درصد شد. نرخ دلار نیز در نیمه اول امسال تنها 3 درصد افزایش یافت.
طی سه ماه گذشته، قیمت مسکن به صورت ماهانه یا کاهش یافته یا ثابت مانده است. این کاهش ها و ثبات نسبی بازار دارایی ها در پی «کاهش انتظارات تورمی» و فاصله گرفتن فعالان اقتصادی و عموم مردم از «بلاطرات نسبت به آینده قیمت ها» رخ داد. اکنون توقف «عجله املاک در ترکیه» را می توان «دما سنج خارجی انتظارات در ایران» نیز دانست که نشان از پایان «شوق خرید ملک» در جامعه دارد. همانطور که در ماه های اخیر «خروج تقاضای سرمایه از بازار املاک تهران و کلانشهرها» باعث توقف رشد ماهانه قیمت مسکن شد، کاهش تقاضا برای خرید سرمایه توسط ایرانیان در بازار املاک ترکیه نیز موجب شده است. همچنین باعث افت شدید معاملات این افراد شد.
با این حال، «تغییر شرایط اقتصادی و ریسک غیراقتصادی» در ایران دلیلی برای «کاهش جدی دما در بخش ایرانی بازار املاک ترکیه» نیست. در ماههای اخیر، به دلیل «عزم سیاستمداران برای کنترل تورم»، تحولات امیدوارکنندهای در اقتصاد ترکیه رخ داده است که منجر به «کاهش قابل توجه نرخ رشد قیمت مسکن در ترکیه» در حال حاضر شده است.
نرخ بهره همیشه تا قبل از انتخابات ریاست جمهوری در ترکیه پایین نگه داشته می شد و دلیل آن آن چیزی بود که گفته می شد «تحلیل عجیب اردوغان از رابطه نرخ بهره و رشد اقتصادی». این سیاست پولی از یک سو منجر به کاهش پی در پی ارزش لیر در برابر دلار و از سوی دیگر افزایش نرخ تورم کلی در این کشور به نزدیک به 100 درصد شد. اما در ماه های اخیر، بانک مرکزی ترکیه نرخ بهره را حداقل به 2.5 برابر قبل از آن افزایش داد که هنوز با سطحی که می تواند تورم را کنترل کند، فاصله زیادی دارد.
اما این «تحول در سیاست پولی ترکیه» تأثیر خود را بر تورم عمومی و تورم املاک در این کشور گذاشته است. تورم 190 درصدی مسکن در پایان سال 2022 در ترکیه امروز به 100 درصد کاهش یافته است و تورم کل در حال حاضر حدود 60 درصد است که کاهش قابل توجهی نیز داشته است. سرمایه گذاران خارجی با مشاهده وضعیت کنونی اقتصاد ترکیه از اتاق تورم، تحلیل می کنند که “به احتمال زیاد، آینده قیمت املاک و مستغلات مانند دو سال گذشته نخواهد بود.”
در این بین البته روند تغییرات ارزش لیر در برابر دلار ممکن است عاملی موثر بر معادلات سرمایه گذاران باشد. اما از منظر سرمایه گذاران ایرانی متقاضی خرید ملک در ترکیه، احتمالا «آینده نرخ دلار در ایران» در مقایسه با «آینده لیر در برابر دلار» وزن بیشتری دارد. به عبارت دیگر، از آنجایی که «انتظارات تورمی» ناشی از شرایط داخلی از جمله «جهش دلار» نقش «محرک اولیه» را در سالهای اخیر برای ورود قوی ایرانیها به بازار املاک ترکیه ایفا میکرد، اکنون میتوان نقش آنها را بر عهده گرفت. به شکل انجام برعکس تغییر کرد.
شرایط اقتصادی کنونی ترکیه از منظر «قدرت دلار در برابر لیر» و «سطح فعلی تورم املاک»، حداقل و اساس لازم برای جذب سرمایه گذاران خارجی به بازار املاک را دارد، اما چرا ایرانی ها عقب نشینی کردند. از بازار املاک ترکیه در این شرایط؟ برمی گردد به «تغییر شرایط اقتصادی ایران»، همان عامل اصلی. و البته چشمانداز اقتصاد ترکیه را میتوان از «بهبود جزئی ماههای اخیر» استنباط کرد (نسبت برابری دلار به لیر در هفتههای اخیر 27 بود که نشان میدهد نرخ دلار در این کشور در مقایسه با سال گذشته در این زمان بسیار خوب است. 52 درصد افزایش یافته است).
وضعیت کنونی و همچنین وضعیت از سال 2018 تا اوایل سال 2023 پیام دیگری دارد. تب خرید مسکن در ترکیه توسط ایرانی ها اکنون قطع شده است، اما اگر محرک های این تب به هر دلیلی فعال شود، ممکن است وضعیت به دوره قبل از سه ماه گذشته بازگردد. بنابراین، همانطور که «خط قرمز» سیاستگذاران برای «ثباتسازی بازارهای داخلی» باید «کنترل تورم» و «حذف ریسکهای اقتصادی و سیاسی ناشی از ایجاد انتظارات تورمی» باشد، برای جلوگیری از خروج سرمایه نیز باید از همین سیاست استفاده کرد. .
دنیای اقتصاد
منبع رکنا