بازار مسکن برخلاف زمستان گذشته در بهار امسال روزهای آرامی را پشت سر می‌گذارد و نه تنها خبری از افزایش قیمت در این بخش مهم اقتصادی کشور نیست، بلکه روند کاهش قیمت شروع شده و در ماه گذشته هم تشدید شده است.
عوامل متعددی در این آرامش و کاهش قیمت دخیل هستند که می‌توان به برنامه‌های وزارت راه و شهرسازی در این زمینه اشاره کرد که باعث شده تا سهم قابل توجهی از تقاضاهای سوداگری مسکن از این بازار خارج شود. در این راستا وزارتخانه مذکور طی چند ماه اخیر چند اقدام مهم انجام داده که اثرگذاری آن در بخش مسکن ملموس بوده است.
برنامه‌هایی که بر 2 جبهه یعنی هم اجاره و هم خرید و فروش مسکن متمرکز شده است؛ در بخش اول دولت مانند سال گذشته 2 اقدام تعیین سقف افزایش نرخ اجاره بها و پرداخت وام کمک ودیعه مسکن را اجرا کرده است. بر این اساس سقف مجاز افزایش نرخ اجاره‌بها در تهران و سایر مناطق کشور به ترتیب 25 و 20 درصد اعلام شده است.
معاونت مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی در تکمیل برنامه‌های حمایتی از اجاره‌نشین‌ها اواخر فروردین ماه امسال سامانه ثبت رایگان قراردادهای اجاره را راه‌اندازی کرد. به‌گفته سرپرست دفتر اقتصاد مسکن تاکنون 23 هزار قرارداد اجاره در سامانه معاملات املاک و مستغلات کشور ثبت شده است.
ابوالفضل نوروزی با یادآوری اینکه تاکنون 114 هزار کاربر در سامانه معاملات املاک و مستغلات کشور ثبت نام کرده‌اند، اظهار کرد: از این تعداد 23 هزار و 488 قرارداد اجاره مسکن را در سامانه مذکور ثبت کرده‌اند و 6314 فقره قرارداد تکمیل شده است،.
وی بیان کرد: مستاجران و موجران می‌توانند با مراجعه به سامانه املاک و مستغلات کشور (srem.ir) قرارداد اجاره خود را به‌صورت رایگان ثبت و کد رهگیری دریافت کنند.
وی همچنین با تاکید بر اینکه دولت با بهره‌مندی از ظرفیت بخش خصوصی و مشارکت مردمی تمامی تلاش خود را برای افزایش تولید مسکن دارد معضل مسکن در کشور را پایین بودن تولید و عرضه دانست و افزود: طبق مطالعات طرح جامع مسکن از سال 1395 تا سال 1400 باید حداقل یک میلیون واحد مسکونی در سال احداث می‌شد که بتوان معضل مسکن در کشور را مدیریت کرد. این در حالی است که در دولت قبل سالانه حدود 450 هزار واحد مسکونی در سال احداث شد و کسری هایی در این حوزه در دولت قبل وجود داشت. بنابراین دولت سیزدهم با رویکرد تولید و عرضه مسکن سیاست های خود را در بخش مسکن بنا نهاد.
نوروزی با اشاره به برنامه‌ریزی دولت برای تولید مسکن،گفت: در زمان حاضر 1.3 میلیون واحد مسکونی در پروژه‌های مختلف نهضت ملی در شهرها و روستاها در حال اجراست. بخشی از این ساخت‌وسازها شامل احداث 250 هزار واحد مسکونی روستایی، 125 هزار واحد در بافت‌های فرسوده است. از سوی دیگر به 200 هزار متقاضی نهضت ملی مسکن زمین داده شده است و مردم در قالب انفرادی و گروهی ساخت در حال احداث واحدهای مسکونی هستند. همچنین 500 هزار واحد در قالب طرح نهضت ملی مسکن در مراحل مختلف است.
وی در خصوص میزان بهره‌برداری از واحدهای مسکونی نهضت ملی با اشاره به اینکه واحدها در مراحل مختلف پیشرفت فیزیکی قرار دارند، توضیح داد: از 250 هزار واحد مسکونی نهضت ملی مسکن حدود یکصد هزار واحد بهره‌برداری شده است. همچنین از 125 هزار واحد نهضت ملی نیروهای مسلح 110 هزار واحد شروع و 20 هزار واحد بهره‌برداری شده است.
سرپرست دفتر اقتصاد مسکن وزارت راه و شهرسازی گفت: دولت سیزدهم در ابتدای آغاز به کار خود حدود 260 هزار واحد مسکن مهر نیمه تمام باقیمانده از دولت قبل را تحویل گرفت. در دولت سیزدهم از 260 هزار واحد باقیمانده مسکن مهر حدود 70 هزار واحد تکمیل و تحویل متقاضیان شد.
از سوی دیگر اخیرا مجلس طرح ساماندهی مسکن و اجاره‌بها را مصوب کرد. طرحی که باید به تایید شورای نگهبان برسد، اما پس لرزه‌های اجرای آن باعث خروج بازار مسکن از رکود تورمی و حرکت آن به سمت کاهش قیمت‌ها شده است.
در مجموع اقداماتی از جمله اعطای زمین، دادن تسهیلات ساخت، تسهیل در صدور پروانه‌ها، کمک به ساخت مسکن در بافت‌های فرسوده شهری، بافت‌های فرسوده روستایی و… باعث شده تا ضمن برقراری آرامش در بازار مسکن، روند کاهش قیمت‌ها نیز سرعت بگیرد.
اعلام قیمت‌ها منصفانه مسکن در کشور
از بهمن ماه سال گذشته تا امروز آمار مربوط به تحولات بازار مسکن منتشر نشده که مسئولان وزارت راه و شهرسازی دلیل آنرا قابل اتکا نبودن آن به واسطه استفاده از آمار تهران و تعمیم آن به سایر مناطق کشور اعلام کرده است. بر اساس اعلام سرپرست دفتر اقتصاد مسکن قرار است برنامه “کشف قیمت منصفانه” در بازار مسکن اجرایی شود که اولین و مهم‌ترین خروجی آن جلوگیری از قیمت‌گذاری کاذب خواهد بود.
ابوالفضل نوروزی در این باره با اشاره به تکلیف قانونی وزارت راه و شهرسازی برای ساماندهی بازار اجاره مسکن، یادآور شد: تقویت ابزارهای نظارتی و سیاستگذاری وزارت راه و شهرسازی توسط سامانه ملی املاک و اسکان یکی از اقدامات در این بخش است.دستگاه‌ها موظفند اطلاعات مورد نیاز را در اختیار این سامانه قرار دهند و برای دستگاه‌هایی که همکاری نکنند جرم‌انگاری شده است. سامانه ملی املاک و اسکان باید بتواند به‌صورت کاملاً هوشمند در حوزه سیاستگذاری و مقابله با دلالی و سوداگری بیش از پیش اثرگذار باشد.
وی با اشاره به ساماندهی بازار اجاره مسکن، افزود: مجلس در طرح ساماندهی به شورای‌عالی مسکن مجوز داد با ابزارهای نظارتی در بخش اجاره مسکن افزایش سقف نرخ تعیین کند، قبل از این در برخی سال‌ها افزایش سقف اجاره مطرح می‌شد اما به‌دلیل نبود ابزار قانونی و نظارت، بعضاً عده‌ای آن را رعایت نمی‌کردند.
وی تأکید کرد: در برنامه ساماندهی بازار اجاره، تلاش شده است ضمانت‌های اجرایی لازم برای رعایت این موضوع توسط موجران، مستأجران و بنگاه‌های املاک دیده شود، این مسئله در شرایطی که بازار مسکن دچار التهاب است به اجاره‌نشین‌ها کمک می‌کند.
سرپرست دفتر اقتصاد مسکن با اشاره به برنامه “کشف قیمت منصفانه”، گفت: وزارت راه و شهرسازی و وزارت کشور موظف شده‌اند سامانه‌ای را ایجاد کنند تا با توجه به اطلاعات معاملات در یک منطقه و ویژگی‌هایی که املاک منطقه دارد، به‌صورت کلی املاک قیمت‌گذاری کنند و به اطلاع عموم مردم برسانند.
نوروزی خروجی این برنامه را حذف قیمت‌سازی کاذب توسط دلالان و محتکران اعلام کرد و افزود: به این ترتیب با استفاده از آمار سامانه املاک و مستغلات کشور کف و سقف قیمت املاک در مناطق مختلف مشخص و از قیمت‌سازی کاذب جلوگیری می‌شود.
هفته گذشته رئیس انجمن انبوه‌سازان تهران از کاهش تا 20 درصدی قیمت مسکن در پایتخت خبر داده بود.
رصد بازار مسکن هم نشان می‌دهد رکود غیرتورمی و روند کاهشی قیمت مسکن در تهران زودتر از پیش‌بینی‌ها سایر مناطق کشور را تحت تاثیر قرار داده است. طبق گفته فعالان بازار، کاهش قیمت مسکن به‌خصوص در کلان‌شهرها مشهود است و ادامه‌دار خواهد بود.
در ادامه گزارشی از قیمت های مسکن در دو مقطع زمانی در تهران بر اساس گزارش سایت های اعلام قیمت مسکن و برآوردهای میدانی می آید:
جدول قیمت های پیشنهادی مسکن در تهران
| محله | متراژ | قیمت پیشنهادی اواسط خرداد (تومان) | قیمت پیشنهادی آخر خرداد (تومان) |
| سردار جنگل | 76 | 7.6 میلیارد تومان | 7.5 میلیارد تومان |
| پونک | 100 | 10میلیارد تومان | 9 میلیارد و 350 میلیون |
| کارگر جنوبی | 80 | 3.6 میلیارد تومان | 3.4 میلیارد تومان |
| میدان ولیعصر | 90 | 7.2میلیارد تومان | 7.2 میلیارد تومان |
| حکیمیه | 95 | 8.1میلیارد تومان | 8 میلیارد تومان |
| هروی | 90 | 12.1میلیارد تومان | 11.8 میلیارد تومان |
| بلوار کشاورز | 75 | 7.8میلیارد تومان | 7.7 میلیارد تومان |
| تهرانپارس | 70 | 5.2میلیارد تومان | 5.2 میلیارد تومان |
| میرداماد | 95 | 11میلیارد تومان | 9.8 میلیارد تومان |
| مطهری | 88 | 7.5میلیارد تومان | 7.6 میلیارد تومان |
| جیحون | 78 | 5.9میلیارد تومان | 5.9 میلیارد تومان |
| گیشا | 105 | 13میلیارد تومان | 12.8 میلیارد تومان |
| نعمت‌آباد | 85 | 2.8میلیارد تومان | 2.7 میلیارد تومان |
| خاوران | 68 | 2.8میلیارد تومان | 2میلیارد و 650 میلیون تومان |
| بلوار کشاورز | 88 | 7.5میلیارد تومان | 6.5 میلیارد تومان |
| شاهین | 60 | 7.2میلیارد تومان | 6 میلیارد تومان |
| مرزداران | 80 | 10.5میلیارد تومان | 8.8 میلیارد تومان |
تسنیم
