شورای رقابت پس از حدود پنج ماه بلاتکلیفی، سایپا قیمت پنج محصول را تعیین کرده است که به نظر درست می رسد قیمت خودرو توسط این توصیه به صورت ناخودآگاه کدگذاری شده است. سه شنبه گذشته قیمت پنج محصول سایپا پس از ماه ها سردرگمی متقاضیان اعلام شد. پیش از این این شرکت از عدم تعیین قیمت برخی محصولات توسط شورای رقابت شکایت کرده بود. با این حال سرانجام در 30 شهریورماه قیمت پنج محصول سایپا اعلام شد. نکته جالب این است که قیمت های تعیین شده برای برخی محصولات بسیار نزدیک به قیمت های جدید بازار است. این در شرایطی است که برخی از محصولات پرطرفدار ایران خودرو قیمت کارخانه را به چالش می کشند.
اما قیمت های جدید محصولات سایپا حاوی چند نکته است. اولاً شورای رقابت اعلام نکرده است که این خودروها دقیقاً شامل چه گزینه هایی هستند، مثلاً 60 درصد به قیمت یک محصول اضافه شده است. و ثانیاً قیمت های اعلام شده مشابه برخی از محصولات پرطرفدار خودروسازان دیگر مانند ایران خودرو است. آنچه مشخص است این است که شاهین اتوماتیک و اطلس تاکنون در بازار عرضه نشده اند، اما سه محصول دیگر بر اساس آپشن هایی که به آن ها اضافه شده قیمت گذاری شده اند.
در مورد ساینا هم در حال حاضر سه مدل مختلف از این خودرو در بازار موجود است که دو مدل آن بورسی هستند. قیمت کارخانه گاز ساینا 283,128,000 تومان و قیمت ساینا گاز 248,726,000 تومان است. بر این اساس آپشن های اضافه شده برای ساینا که منجر به تولید ساینا DA-S شد، 25 میلیون تومان به قیمت این خودرو اضافه شد و همچنین ساینا GX که یکی دیگر از مدل های آپشن این خودرو است، 35 است. میلیون تومان. گرانتر از بنزین ساینا.
همچنین سه مدل قدیمی غیر اتوماتیک Quick نیز وجود دارد. کوییک ساده 201 میلیون تومان، کوییک آر 256 میلیون تومان و کوییک اس 268 میلیون تومان است. بنابراین آپشن Quick GXR نسبت به ارزان ترین مدل ۱۲۰ میلیون تومان و نسبت به گران ترین مدل کوییک ۵۳ میلیون تومان ضرر کرده است. اما قیمت های جدید مورد انتقاد برخی رسانه های نزدیک به دولت قرار گرفته است. بنابراین برخی خبرگزاری ها شورای رقابت را به همکاری با سایپا برای «گران فروشی» متهم کردند. البته در اخبار منتشر شده گفته شده که قیمت های اعلام شده، قیمت های گیت کارخانه ای این خودروها است، اما مشخص نیست این قیمت ها نهایی است یا قرار است هزینه های اضافی به آن ها اضافه شود.
پیش از این، سپهر دادجوی توکلی، مدیر روابط عمومی مرکز ملی رقابت در گفتگو با خبرگزاری مهر، با وجود اینکه تاکید بر عدم افزایش قیمت خودروها دارد، قیمت های اعلام شده را به عنوان “درب کارخانه” حدود 13 عنوان کرده بود. درصد برای نمونه های تولیدی و خودروهای مونتاژی و طبق قانون 20 درصد برای خودروهای وارداتی بابت مالیات، تعویض پلاک، بیمه، اسقاط و … اضافه می شود. بنابراین قیمت های اعلام شده این پنج محصول احتمالا نهایی نیست و هزینه های دیگری نیز به آنها اضافه خواهد شد.
اما جدا از قیمت محصولات جدید سایپا، قیمت گذاری محصولات قدیمی با آپشن های متفاوت و با قیمت بالاتر، هرچند بدعت جدیدی نیست، اما از بررسی قیمت زیر پوست شورای رقابت خبر می دهد. با هماهنگی وزارت امنیت و خودروسازان. این شورا در روزهای اخیر اعلام کرد که برنامه ای برای افزایش قیمت محصولات خودرویی ندارد. این در شرایطی است که با کاهش ماهانه تولید و رشد انبار خودرو، ظاهرا چاره ای جز افزایش قیمت محصولات خودرویی خود با عناوینی مانند افزایش آپشن وجود ندارد.
سه پیام سیاسی
اعلام قیمت جدید پنج محصول سایپا از سوی این سیاستمدار حاوی سه پیام این سیاستمدار است. اولین پیام حاوی این پیام است که اولین قدم برای افزایش قیمت خودرو برداشته شده است. در واقع همان طور که اشاره شد، برابری قیمت برخی محصولات اعلامی از سوی سایپا مانند کوئیک با محصولات محبوب ایران خودرو چندان منطقی به نظر نمی رسد. کویک اکنون با رانا پلاس MT6، پژو پارس کاستوم ELX و پژو 207 دستی قابل رقابت خواهد بود.
بنابراین ممکن است سیاست گذار برای پرهیز از انتقاد، به جای رشد رسمی خودرو، با افزودن برخی آپشن ها، قیمت خودرو را افزایش دهد یا به عبارتی اصلاح کند. پیش از این گزارش های متعددی این سناریو را مطرح کرده بود که با توجه به واکنش منفی مجلس و برخی دولت ها در سال برای مهار تورم، این احتمال وجود دارد که سیاستمدار بخواهد قیمت خودروها را کاملا بی سر و صدا و از راه های ثانویه مانند نحوه افزایش افزایش دهد. گزینه حذف
در واقع در شرایطی که امسال کنترل تورم نامیده می شود و افکار عمومی نسبت به افزایش رسمی قیمت خودرو حساسیت زیادی دارد، به نظر می رسد سیاستمدار تمایلی به افزایش قیمت خودرو ندارد. در ماه می، زمانی که رشد قیمت ها پس از 18 ماه توقف قیمت ها اتفاق افتاد، گفته شد که قیمت ها 70 درصد افزایش خواهد یافت. اما در نهایت با وتوی محمد مخبر معاون اول رئیس جمهور این موضوع رد شد و قیمت رسمی خودرو بین 10 تا 49 درصد افزایش یافت. این افشاگر در آن زمان در نامه خود اصلاح یکباره قیمت خودرو را تورمی خواند و خواستار تجدیدنظر در قیمت ها شد.
همین جمله معاون اول رئیس جمهور را می توان شاهد دیگری بر این سناریو دانست که احتمالاً به زودی قیمت خودروها به صورت غیرمستقیم رشد خواهد کرد، زیرا مخبر با «اصلاح یکباره» مخالفت کرده بود و نه اصلاح تدریجی. از قیمت ماشین بنابراین ممکن است به زودی شاهد گام بعدی اصلاح قیمت خودرو باشیم. با این حال شورای رقابت می گوید برنامه ای برای افزایش قیمت خودرو ندارد. از سوی دیگر، گفته می شود عباس علی آبادی، وزیر صلح، به دنبال «تحقق» قیمت خودرو برای کاهش زیان تولید است. بنابراین احتمال افزایش قیمت خودرو نیز منتفی نیست.
سیگنال دیگری که می توان از این تصمیم گرفت، توقف تولید برخی از محصولات فعلی است که به نوعی فاقد گزینه هستند. به عنوان مثال قیمت رسمی تجهیزات کوییک اکنون 201 میلیون تومان است اما سایپا می تواند با تغییراتی به جای این محصول کوییک GXR را با قیمت 321 میلیون و 537 هزار تومان تولید کند. بنابراین، تولیدکننده دیگر انگیزه ای برای تولید مدل های قدیمی نخواهد داشت و می تواند محصولات قدیمی را از خط تولید حذف کند تا تلفات تولید کاهش یابد.
سومین پیام از تصمیم شورای رقابت در مورد قیمت گذاری پنج محصول سایپا این است که سیاستگذاران نسبت به تاثیر قیمت گذاری دستوری بر تولید خودروسازان تردید دارند. اعلام قیمت این پنج محصول در صورتی رخ می دهد که روند رشد تولید از خرداد ماه امسال منفی باشد و خودروسازان در مردادماه کمتر از تیرماه و در تیرماه کمتر از خرداد تولید کرده باشند. با توجه به هدف گذاری مسئولان برای تولید یک میلیون و 700 هزار دستگاه خودرو در سال جاری، این کاهش تولید که خودروساز آن را به قیمت گذاری دستوری نسبت می دهد، ممکن است چالش بزرگی باشد.
بر این اساس، احتمال این ریسک است که سیاستگذاران را متقاعد کرده است که قیمت محصولات را به صورت غیررسمی افزایش دهند. همچنین در مردادماه بر اساس اطلاعات و آمارهای منتشر شده از سوی پژوهشکده پولی و بانکی، انبار محصولات خودروسازان افزایش چشمگیری داشته است که نشان می دهد خودروسازان به افزایش قیمت خودروها امیدوار هستند.
برابری با محصولات محبوب
همانطور که گفته شد قیمت های اعلام شده برای پنج محصول سایپا با برخی از پرطرفدارترین محصولات موجود در بازار برابری می کند. در این بخش به تحلیل برخی از این موارد می پردازیم. به عنوان مثال قیمت اعلامی ساینا جی ایکس 283 میلیون و 92 هزار تومان است. این در حالی است که پژو پارس سال که یکی از پرطرفدارترین محصولات بازار است، تنها 8 میلیون تومان بیشتر از ساینا جی ایکس، 291 میلیون و 169 هزار تومان قیمت دارد.
همچنین ساینا DA-S با قیمتی معادل 273 میلیون و 65 هزار تومان در مقایسه با پژو پارس پارسال تنها 18 میلیون تومان قیمت دارد. روند بازار نشان می دهد که تقاضا برای پژو پارس بسیار بیشتر از ساینا است. حال باید دید آپشن های اضافه شده دقیقا شامل چه مواردی می شود که قیمت ساینا را به پژو پارس سال گذشته نزدیک کرده است.
اطلس جی نیز 344 میلیون و 187 هزار تومان قیمت دارد که 5 میلیون تومان کمتر از قیمت دناپلاس است و از سوی دیگر 3 میلیون تومان از سورن پلاس گران شده است. همچنین قیمت این خودرو 10 میلیون تومان بیشتر از پژو 207 دستی و 20 میلیون تومان بیشتر از گران ترین مدل پژو پارس است. رانا پلاس را نیز می توانید با قیمت اطلس خریداری کنید. با توجه به اینکه این محصولات قبلاً در سامانه یکپارچه عرضه خودرو به فروش میرسیدند و عدهای نیز برای خرید آن ثبتنام کرده بودند، میتوان پیشبینی کرد که احتمالاً با موج جدیدی از انصراف متقاضیان خرید این محصولات از طریق سامانه یکپارچه مواجه خواهیم بود.
به طور کلی می توان گفت که این تصمیم چه مقدمه افزایش رسمی یا غیررسمی قیمت خودرو در کارخانه باشد، می تواند نتایج مثبتی نیز به همراه داشته باشد. در واقع وضعیت ضرر و زیان خودروسازان در سالهای اخیر بسیار اسفناک شده است و گزارشهای مختلف نشان میدهد که این ضرر نه تنها خودروسازان و قطعات یدکی را از فکر توسعه محصول باز داشته است، بلکه حتی خروجی فعلی آن نیز تحت الشعاع قرار گرفته است. بنابراین می توان گفت خودروسازان برای خروج از چرخه ضرر چاره ای ندارند جز اینکه به هر نحو ممکن قیمت محصولات خود را افزایش دهند.
دنیای اقتصاد
منبع رکنا