سید هاشم اورعی استاد دانشگاه صنعتی شریف: در هفته های اخیر مدیرعامل پالایشگاه اصفهان در اطلاعیه ای اعلام کرد که با ورود سالانه یک میلیون و 500 هزار خودرو به پارک جاده ای، کشور بر اثر سوختن نفت خام در باتلاق فرو رفته است و به زودی خواهیم دید. باید تمام نفت تولید شده در کشور را بسوزانند. رئیس انجمن مهندسی گاز ایران همچنین ابراز نگرانی عمیق کرد که در بخش گاز نه تنها افزایش تولید، بلکه کاهش تولید نیز خواهیم داشت و به جایی خواهیم رسید که حتی نتوانیم تامین کنیم. یک دهم گاز مورد نیاز کشور
وی ادامه داد: در شش ماهه اول سال درآمد نفتی ما یک پنجم عراق بوده و به جایی رسیده ایم که درآمد نفتی برای اداره کشور کافی نیست. از سوی دیگر، رئیس هیئت مدیره اتحادیه برق استان اصفهان در جلسه ای با حضور رئیس کمیسیون صنایع کمیسیون صنایع و معادن مجلس اعلام کرد که در صورت عدم سرمایه گذاری 800 میلیارد دلاری در صنعت برق استان اصفهان. بخش نفت و گاز در بخش تولیدی سالانه 10 درصد از تولید گاز را از دست خواهیم داد و ادامه داد: دولت به دلیل مشکلات مالی سالانه تنها سه میلیارد دلار در این بخش سرمایه گذاری می کند، بنابراین پروژه های افزایش تولید نفت و گاز تقریبا متوقف شده است.
وی اعلام کرد که این وضعیت نمی تواند ادامه یابد و کسی باید این خبر را به مقامات ارشد کشور برساند. زیرا اگر اقدامات اساسی انجام نشود، وضعیت انرژی هر سال بحرانی تر از سال قبل خواهد بود. بر اساس پیش بینی شرکت گاز زمستان سال آینده عدم تعادل گاز نسبت به سال قبل 28 درصد افزایش می یابد. در بخش برق، به روز رسانی شبکه کشور نیازمند سرمایه گذاری صد میلیارد دلاری است. در حالی که طبق اعلام وزیر نیرو، این وزارتخانه در حال حاضر صد هزار میلیارد تومان به فعالان صنعت انرژی بدهکار است! بر اساس گزارش آژانس بین المللی انرژی، ۲۵ میلیارد متر مکعب گاز در تولید، انتقال و توزیع، معادل ۱۰ درصد تولید این کشور که معادل نیمی از کل گاز مصرفی ترکیه و ارزش آن است، تلف می شود و حدود ۱۰ میلیارد است. دلار در سال .
کنفرانس تغییرات آب و هوایی سازمان ملل متحد، معروف به COP 28، ماه گذشته در دبی به پایان رسید و نمایندگان نزدیک به 200 کشور توافق کردند که کاهش مصرف جهانی سوخت های فسیلی را آغاز کنند. بر اساس این توافق، مصرف سوخت فسیلی تا اواسط قرن جاری به صفر می رسد و ظرفیت انرژی های تجدیدپذیر تا سال 2030 سه برابر می شود تا از افزایش بیش از میانگین دمای زمین جلوگیری شود. 1.5 درجه سانتیگراد بدون شک جام 28 این پیام روشن را به کشورهای تولید کننده سوخت های فسیلی از جمله نفت، گاز و زغال سنگ می دهد که زنگ خطر به صدا درآمده است و اگرچه سوخت های فسیلی منبع 80 درصد انرژی مصرفی جهانی هستند. اما جامعه بین المللی برای حذف سوخت های فسیلی بسیج شده است. با توجه به اینکه ایران 17 درصد از ذخایر گاز جهان و 9 درصد از ذخایر نفت جهان را در اختیار دارد، تصمیمات اتخاذ شده در کنفرانس اخیر تأثیرات قابل توجهی بر آینده کشور داشته و باید مورد توجه مسئولان اقتصادی قرار گیرد. در میان این نیازها، توسعه پارک های بادی و خورشیدی در خور توجه است که متاسفانه تاکنون مورد بی توجهی قرار گرفته است.
با توجه به وضعیت انرژی جهان در دهه‌های آینده، که نشان‌دهنده کاهش اهمیت و قیمت سوخت‌های فسیلی است، تنها راه ما این است که نفت و گاز خود را قبل از بسته شدن برای همیشه به سرمایه‌گذاری‌های پایدار تبدیل کنیم. تصمیمات گرفته شده در جام 28 نشان می دهد که زمان زیادی باقی نمانده و ما همچنان در خواب و گوشه یک کوچه هستیم.
سیاست های نادرست دولت در دهه های اخیر به جایی رسیده است که ما ایرانی ها به طور متوسط روزانه یک میلیون و 800 هزار بشکه فرآورده نفتی و 850 میلیون متر مکعب گاز مصرف می کنیم که معادل مصرف حدود هفت میلیون بشکه است. نفت در روز و رتبه ششم جهان را در مصرف هیدروکربن اختصاص داده ایم. در حالی که اقتصاد ما رتبه 22 را در جهان دارد. علاوه بر این، میانگین مصرف روزانه برق به یک میلیارد کیلووات ساعت رسیده است، بنابراین ارزش واقعی مصرف انرژی کشور به رقم چشمگیر 175 میلیارد دلار در سال رسیده است که حدود 40 درصد از تولید ناخالص داخلی را تشکیل می دهد. به عبارت دیگر، با ورود به دوران آغاز پایان سوخت‌های فسیلی، کشورهای صادرکننده نفت و گاز برای ساختن آینده خود سرمایه‌گذاری می‌کنند، شرایطی را ایجاد کرده‌ایم که دو سوم نفت و ۹۵ درصد گاز. تولید شده در داخل مصرف می شود و قسمت کمی صادر می شود، با مشکلات فراوان فروخته ایم و در بسیاری از موارد نمی توانیم وجه دریافت کنیم.
در واقع ما کمی نفت و گاز می فروشیم و شکممان را پر می کنیم و دیگر چیزی برای سرمایه گذاری و ساختن آینده باقی نمی ماند. باید گفت وای اگر بعد از امروز بود فردا بود! از دیگر نتایج تاکید بر تداوم سیاست های غلط در حوزه انرژی می توان به آلودگی هوای شهرهای بزرگ، گرم شدن هوا، کاهش بارندگی ها و موارد دیگر اشاره کرد که همگی آینده کشور را با چالش جدی مواجه کرده است. . خلاصه بعید نیست با این فرمان نسل ما به عنوان ویرانگر ایران در تاریخ ثبت شود و پس از از دست دادن این دنیا، آخرت خود را نیز نابود کنیم.
اما چرا در زمینه انرژی خود را در بن بست می بینیم؟ واضح است که علت مصرف بالای انرژی در ایران سیاست های قیمت گذاری است. در کشوری که سال ها تورم سالانه 50 درصدی را تجربه می کند، ثابت نگه داشتن نرخ حامل های انرژی چنین نتایج فاجعه باری داشته است. سیاست های عوام فریبانه مهار قیمت ها و 127 میلیارد دلار یارانه پنهان در سال گذشته بر اساس آمار آژانس بین المللی انرژی (در رتبه دوم جهان پس از روسیه) باعث کاهش ارزش انرژی به معنای واقعی شده و مردم را به مصرف بی رویه انرژی عادت داده است. عاداتی که شامل زندگی در زمستان در دمای 24 تا 27 درجه و در تابستان در دمای 20 تا 21 درجه سانتیگراد است، میانگین سفر با ماشین سالانه 20 هزار کیلومتر و میانگین مصرف روزانه هر خودرو چهار لیتر است. ; در حالی که در اروپا این ارقام به ترتیب 10 هزار کیلومتر و 1.9 لیتر است. از سوی دیگر، توسعه صنایع مصرف کننده انرژی که در واقع درآمد انرژی را صادر می کنند، نشان از بی برنامگی و هرج و مرج در سیاست های انرژی کشور دارد.
آنچه مشهود است این است که با این روند و رشد سالانه شش درصدی مصرف، بخش انرژی کشور تاب نیاورده است و قطعا در آینده نزدیک در زمینه عدم تعادل برق، گاز، بنزین و گازوئیل به بن بست خواهیم رسید. . اینکه برخی کارشناسان ادعا می کنند با در نظر گرفتن میانگین درآمد، قیمت بنزین در ایران هفت برابر آمریکا، پنج برابر عربستان سعودی و چهار برابر بریتانیای کبیر از نظر عددی صحیح است. اما فرض اساسی در چنین مقایسه ای برابری سطح زندگی ما ایرانیان با مردم آن کشورهاست. فرضی که این واقعیت را پنهان می‌کند که سیاست‌های غلط سراسری، مردم را برای دهه‌ها فقیر کرده است و دیگر نمی‌توان قیمت بنزین و هر چیز دیگری را با میانگین درآمد مردم کشورهای دیگر مقایسه کرد. باید بپذیریم که فقیر هستیم و در انتهای بن بست قرار داریم. باید طرح جدیدی را شروع کنیم و به پیام استاد شهریار ایمان بیاوریم که: در این خانه دویست نفر هستند که ما از دیدن آنها کوریم/ باید چشمانمان را پایین بیاوریم و به این خانه نگاه کنیم.
منبع رکنا
