عوامل موثر بر قیمت مس کدامند؟ مس فلزی کم‌یاب و گران‌بها است که خاصیت رسانایی فوق‌العاده‌ای دارد و در صنایع مختلفی به کار می‌رود که مهم‌ترین آن، صنایع الکترونیک و سیم و کابل است. برای عبور هرچه بهتر جریان الکتریکی در سیم و کابل از مس به عنوان هادی استفاده می‌شود.
سیم و کابل برق هم از جمله متریال به‌کاررفته در انواع وسایل برقی به حساب آمده و در ساختمان‌سازی هم مورد استفاده‌اند. دقیقا به همین خاطر است که تغییرات قیمتیِ فلز مس، تاثیر مستقیمی بر تورم کلی جامعه دارد. در همین راستا بر آن شدیم که عوامل موثر بر قیمت مس را بررسی کرده و نوسانات قیمت مس را در سال 2024 پیش‌بینی کنیم. با ما همراه باشید.
چه عواملی بر قیمت مس تاثیرگذارند؟
مس جرو سه فلز پراستفاده در دنیا است و عوامل موثر بر قیمت جهانی آن بسیار متنوع‌اند. در ادامه به مهم‌ترین عوامل موثر بر قیمت مس اشاره کرده‌ایم:
-
میزان استخراج مس
هرچه استخراج مس بیشتر شود، قیمت آن کاهش می‌یابد و هرچه کم‌تر مس استخراج شود، قیمت آن هم افزایش می‌یابد. این در واقع یک روی قاعده «عرضه و تقاضا» است. عرضه کم (در اینجا یعنی استخراج کم) مساوی است با افزایش قیمت‌ها و برعکس.
کشورهای شیلی و پرو بزرگ‌ترین تولیدکنندگان و صادرکنندگان مس در جهان به حساب آمده و تغییر در سیاست‌گذاری آن‌ها در مورد میزان استخراج، وضعیت بازارهای جهانی را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
-
مقدار تقاضای بازار
این هم روی دیگر قاعده عرضه و تقاضا است. یعنی هرچه میزان تقاضای کشورهای واردکننده بیشتر شود، قیمت مس افزایش می‌یابد؛ و برعکس. چین با اینکه خودش سرشار از منابع مس است، اما همچنان بزرگ‌ترین واردکننده مس در دنیا است و میزان تقاضای آن به تنهایی تاثیر زیادی بر قیمت جهانی مس دارد.
در عین حال نیازی به گفتن نیست که وضعیت اقتصادی خوب، یعنی افزایش نیاز برای واردات مواد خام برای استفاده در انواع کابل برق جهت توسعه بیشتر، و این هم یعنی افزایش تقاضا برای مس که نتیجه آن می‌شود افزایش قیمت مس.
-
نوسانات قیمت نفت
یکی از بهترین راه‌ها برای پیش‌بینی قیمت مس، بررسی رفتار قیمتی نفت است. رابطه قیمت نفت و مس مستقیم است. یعنی نفت که گران می‌شود، مس هم گران می‌شود؛ و وقتی نفت ارزان می‌شود، قیمت مس هم کاهش می‌یابد.
-
نوسانات قیمت ارز
قیمت دلار بر قیمت مس تاثیر زیادی دارد. البته رابطه قیمت ارز با قیمت مس برعکس یکدیگر است. یعنی با افزایش ارزش دلار، قیمت مس کم می‌شود؛ و برعکس. این مسئله به دلیل آن است که فلزات با دلار مبادله می‌شوند و با تضعیف دلار، خرید مس برای کشورهای با واحد پولی متفاوت از جمله چین و اتحادیه اروپا به عنوان خریداران اصلی راحت‌تر می‌شود.
در واقع تضعیف دلار یعنی افزایش توان قدرت خریداران. به همین خاطر است که پیش‌بینی قیمت مس با توجه به نوسانات قیمت ارز کار ساده‌تری است.
-
وضعیت فعالیت‌های اقتصادی جهانی
تحولات اقتصادی در نقاط مختلف جهان، مخصوصا در کشورهایی که صادرکننده یا واردکننده مس هستند، به شکل بالقوه قیمت جهانی مس را دچار نوسان می‌کند. مثلا در صورتی که نرخ سود بانکی در کشورهای اروپایی تغییر یابد، و یا شاخص‌های اقتصادی کشورهای پیشرفته دچار دگرگونی شود، قیمت مس نیز دست‌خوش تغییرات زیادی خواهد شد.
دو فاکتور مهم که بر قیمت مس در ایران تاثیرگذارند
جدای از پنج مورد بالا که قیمت مس جهانی را تعیین می‌کنند، دو پارامتر دیگر نیز وجود دارند که به شکل ویژه بر قیمت مس در ایران تاثیرگذارند؛ یکی بحث تحریم‌ها و دیگری بحث واسطه‌گری دلالان در بازار.
وضعیت تحریم‌ها که مشخص است. آمریکا صنعت مس ایران را تحریم کرده و در نتیجه سایر کشورها هم از ورود مس ایران امتناع می‌کنند. در این حالت کشورهایی مثل چین ترجیح می‌دهند به جای ایران، از دیگر تامین‌کنندگان مس مثل شیلی واردات خود را انجام دهند.
مسئله واسطه‌ها هم نتیجه مشابهی دارد. نقش دلالان در بازار پرسودی مثل مس کتمان‌نشدنی است. زمان‌هایی را شاهد بوده‌ایم که قیمت مس در ایران هیچ انطباقی با قیمت مس در جهان نداشته است که این خود به خاطر فعالیت دلالان در بازار مس ایران بوده است.
قیمت مس در سال 2024 گران‌تر می‌شود یا ارزان‌تر؟
برای کسانی که قصد فعالیت در بازار مس را دارند، یا به تجارت محصولاتی مشغولند که در ساخت آن‌ها از مس استفاده می‌شود (مثل سیم و کابل)، پیش‌بینی قیمت این فلز از ماه‌ها قبل ضروری است. موسسه تحقیقاتی BMI کار این فعالان را تا حد زیادی ساده کرده است.
مطابق با پیش‌بینی این موسسه، قیمت مس در سال 2024 در مجموع شیب صعودی خواهد داشت و بالاتر خواهد رفت؛ البته صعودی بسیار ملایم و تدریجی.
موسسه BMI پیش‌بینی کرده است که قیمت هر تن مس در سال ۲۰۲۴ به بالای ۸۸۰۰ دلار افزایش یابد. این یعنی افزایش تقریبا 300 دلاری قیمت مس به ازای هر تن، که مقدار قابل توجهی است. میانگین قیمت مس در سال 2023 به ازای هر تن تقریبا 8520 دلار بوده است.
موسسه BMI دلیل اصلی این میزان افزایش قیمت را به مصرف صنایع مربوط به انرژی‌های سبز مرتبط دانسته و همچنین ریزش احتمالی شاخص دلار را از جمله دیگر این مسئله اعلام کرده است.
البته موسسه BMI اعلام کرده که افزایش قیمت مس طی سال جاری میلادی روندی تدریجی بوده و نباید منتظر جهش قیمت در سطح جهانی بود. جهش قیمتی مس به سال 2006 اشاره دارد که طی یک سال، قیمت این فلز چند برابر بیشتر شد.
مسئله‌ای که آینده نزدیک و حداقل در سال 2024، رخ نخواهد داد. این موسسه تحقیقاتی در عین حال تاکید کرده که میزان ریسک سرمایه‌گذاری در بازار مس طی سال ۲۰۲۴ تا حد زیاد به نسبت سال گذشته کاهش یافته که یقینا خبر خوبی برای فعالان در این بازار است.
قیمت مس بالاتر از آلومینیوم؛ کدام یک رسانای مناسب‌تری برای سیم و کابل است؟
دو فلز پر استفاده در صنایع سیم و کابل، مس و آلومینیوم هستند. اتفاقا آلومینیوم نیز دقیقا مشابه با مس، قیمت جهانی دارد که دائما هم در نوسان است و تحت تاثیر پارامترهای گوناگونی قرار دارد. در مجموع اما قیمت آلومینیوم به شکل قابل توجهی از قیمت مس پایین‌تر است.
همین مسئله باعث می‌شود که هادی مورد استفاده در برخی از انواع سیم و کابل به جای مس، از آلومینیوم باشد. این مسئله به شکل قابل ملاحظه‌ای کیفیت کابل تولیدی را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
در نظر داشته باشید که تفاوت کابل مسی و آلومینیومی در قابلیت عبور جریان برق و همچنین میزان انعطاف‌پذیری آن‌ها نهفته است. مس رسانای بسیار بهتری نسبت به آلومینیوم است و جز در مسافت‌های بلند یا مکان‌های عمومی، نباید از هادی آلومینیومی استفاده شود.
در واقع قیمت بالاتر مس نسبت به آلومینیوم نباید باعث شود که آلومینیوم را جایگزین مس نمایید، زیرا کیفیت سیم مسی بسیار بالاتر است و همین مسئله توجیه‌کننده قیمت بیشتر سیم و کابل مسی نسبت به سیم و کابل آلومینیومی است.
سخن پایانی
توضیح دادیم که چرا نوسان قیمتی مس بسیار بالاست و چرا این نوسان قیمتی بالا تاثیر عمده‌ای بر وضعیت کلی اقتصاد کشور دارد. در عین حال از آن‌جایی که استفاده از سیم و کابل مرغوب در صنایع برق اهمیت زیادی دارد و می‌تواند از وقوع حوادث ناگوار جلوگیری نماید، توصیه می‌کنیم که قبل از تهیه سیم و کابل ساختمان، حتما با متخصصین مشورت کرده تا بتوانید خریدتان را از بهترین مارک سیم برق ساختمان انجام دهید. به این ترتیب هم خیالتان از بابت کیفیت کار راحت خواهد بود، هم مطمئن می‌شود که پول خود را به هدر نداده‌اید.
