با توجه وزارت سکوت از 120 هزار متقاضی خودروهای وارداتی تنها 31 هزار نفر باقی مانده اند. این افراد به دلایل زیادی ترجیح داده اند 500 میلیون تومان از دارایی خود را در بانک ها بلااستفاده بگذارند تا خودروهای مدرن را با قیمت مناسب خریداری و صاحب شوند. آنها نیز پاداش این وفاداری و امانت را دریافت کرده اند. این وزارتخانه سکوت کرد و اولین کالاها را به این قشر از متقاضیان بازار اختصاص داد. درست و نادرست این نوع تخصیص به جای آن قابل بحث است، اما موضوع اصلی که در سر و صدای عرضه پنهان می ماند به میزان تقاضای انباشته، واردات و عرضه مربوط می شود.
از سال 1376 و با شروع تحریم های داخلی و ممنوعیت واردات، این بخش از بازار شکل و شمایلی تازه به خود گرفت. مجموعه تحریم ها، افزایش نرخ ارز، تورم و کاهش برابری ریال در برابر ارزهای خارجی به همراه جمع آوری این خودروها باعث شد تا قیمت محصولات وارداتی در بازار به 3 یا 4 برابر قیمت های جهانی برسد. . در این شرایط از اواخر دهه 1400 وزیر سابق صمت در آخرین مصاحبه تلویزیونی خود از باز شدن مسیر واردات خبر داد. این وعده از سال 1401 محقق شد.
شهریورماه سال گذشته در اولین نمایشگاه تحول صنعت خودرو آیین نامه جدیدی تدوین شد که البته به دلیل مشکلاتی، نهایی شدن این آیین نامه تا آبان ماه به طول انجامید. پس از تکمیل و ابلاغ، کار آغاز شد و اولین محموله ها از اواخر سال گذشته وارد کشور شد. وزارت حریم خصوصی برای آرامش بازار و جلوگیری از افزایش قیمت بارها از واردات 100 هزار دستگاه تا پایان سال خبر داد. وعده ای که هرگز محقق نشد. اما آنها از ادعای خود دست برنداشتند و اعلام کردند که تا 23 خرداد در مجموع 200 هزار دستگاه خودرو بدون توجه به شرایط کشور و حتی امکان تهیه ارز و سایر تمهیدات وارد کشور می شود.
البته این وعده هرگز محقق نشد اما فاطمی امین در ابتدای ماه دوم سال ستاد وزارتخانه را به دیگری واگذار کرد و فرصتی برای بهانه تراشی جدید نیافت. در این شرایط مردم را با قول و خبر و بهانه سرگرم و معطل می کردند. این در حالی است که وزیر جدید حراست و مجری طرح واردات خودرو قبل از آغاز عرضه وعده داده بودند تا پایان سال 60 هزار دستگاه خودرو به کشور وارد شود.
به نظر می رسد این وعده نیز خالی است و مصرف کنندگان و بازار با شرایط متفاوتی روبرو خواهند شد. این موضوع ارتباط مستقیمی با تقاضای سرخورده بازار برای خودروهای غیر چینی و حجم واردات دارد. طبق شنیده های من حجم واردات خودروهای غیر چینی به کشور به 5000 دستگاه هم نمی رسد. این در حالی است که طبق آمار، بازار خودرو سالانه با تقاضای انباشته 500 هزار دستگاه خودرو همراه است. یعنی حداقل 1.5 تا 2 میلیون تقاضای تعلیق شده وجود دارد که اضافه شدن آن با تقاضای فعلی خود به خود باعث ترس و لرز در بازار می شود.
با این شرایط این سوال مطرح می شود که آیا تا پایان سال می توان 60 هزار خودرو را وارد کرد؟ با وجود اینکه رئیس سازمان توسعه تجارت قبل از اولین تحویل، توپ را در زمین واردکنندگان رها کرد، اما آیا زیرساخت های کشور برای ورود و اعزام این همه خودرو مهیا شده است؟
با احتساب باقی مانده از سال جاری به طور متوسط ماهانه 15000 خودرو باید وارد کشور شود، آیا این تعداد سفارش ثبت شده است؟ اگر ارزی به آنها تعلق نگرفته چگونه می خواهند خودرو وارد کنند؟
در این میان برخی حواشی مانند واردات محدود خودروهای غیر چینی و قطعی بودن ورود خودروهای کره ای (تا امروز) هنوز مشخص نشده است. آیا قرار است با وعده های مکرر آذر و دی، تاریخ فروش سیستماتیک اسفند 1401 را تکرار کنند؟ آیا در اسفندماه امسال خزانه دولت از جیب مردم پر می شود؟
اسب بخار
منبع رکنا
