سه فناوری اصلی رابط مغز و رایانه که اکنون تحت تحقیق و توسعه در این زمینه علوم زیستی هستند، رابط مداخلهای مغز و رایانه، رابط مغز و رایانه تهاجمی و رابط مغز و رایانه غیرتهاجمی هستند.
در رابط مداخلهای مغز و کامپیوتر، مغز را با جراحی کم تهاجمی، بسیار شبیه به استنت قلب، به کامپیوتر متصل میکند و کمتر از فناوری تهاجمی به بدن افراد آسیب میرساند و در عین حال کیفیت بهتری نسبت به فناوری غیرتهاجمی ارائه میدهد.
تکنسینهای چینی سیگنالهای الکتروانسفالوگرافی را پس از قرار دادن یک الکتروانسفالوگرافی مداخلهای بر روی دیواره عروق مغزی میمون با استفاده از جراحی کم تهاجمی شناسایی و جمع آوری کردند. نتیجه گیری موفقیت آمیز این آزمایش نشانگر جهش به جلو در فناوریهای سیگنالهای الکتروانسفالوگرافی در چین است.
رابطهای تهاجمی مغز و کامپیوتر به کاربران این امکان را میدهد که کامپیوتر را از طریق الکترودهایی که در مغز آنها کاشته شده است، کنترل کنند. رابطهای مغز و کامپیوتر فعالیت مغز را اندازهگیری میکنند، ویژگیهایی را از آن فعالیت استخراج میکنند و آن ویژگیها را به خروجیهایی تبدیل میکنند که جایگزین، بازیابی، تقویت، تکمیل یا بهبود عملکردهای انسان میشوند.
رابطهای مغز و کامپیوتر ممکن است جایگزین عملکردهای از دست رفته مانند صحبت کردن یا حرکت شوند. آنها ممکن است توانایی کنترل بدن را بازیابی کنند، مانند تحریک اعصاب یا ماهیچههایی که دست را حرکت میدهند. رابطهای مغز و رایانه نیز برای بهبود عملکردها، مانند آموزش کاربران برای بهبود عملکرد باقی مانده مسیرهای آسیب دیده مورد نیاز برای درک استفاده شده است و همچنین میتوانند عملکرد را بهبود بخشند، مانند هشدار دادن به راننده خواب آلود برای بیدار شدن.
بنا بر اعلام دفتر همکاری فناوری سفارت ایران در پکن، تکنیکهای مختلفی برای اندازه گیری فعالیت مغز برای رابطهای مغز و کامپیوتر استفاده میشود. بیشتر رابطهای مغز و کامپیوتر از سیگنالهای الکتریکی استفاده میکنند که با استفاده از الکترودهایی که به صورت تهاجمی در داخل یا روی سطح قشر مغز قرار میگیرند، یا به صورت غیرتهاجمی روی سطح پوست سر [الکتروانسفالوگرافی]شناسایی میشوند. برخی از رابطهای مغز و رایانه بر اساس فعالیت متابولیک است که به صورت غیرتهاجمی اندازه گیری میشود، مانند تصویربرداری تشدید مغناطیسی عملکردی.
رابطهای مغز و کامپیوتر دارای چندین مزیت هستند که میتواند برای افراد دارای معلولیت و همچنین افراد سالم بسیار مفید باشد. در اینجا برخی از مزایا ذکر شده است:
ارتباطات بهبودیافته: این فناوری افرادی را که قادر به برقراری ارتباط کلامی یا فیزیکی نیستند، قادر میسازد تا با استفاده از افکار خود، خود را معرفی کنند.
کنترل حرکتی: این فناوریها میتوانند به افراد مبتلا به آسیبهای نخاعی یا سایر ناتوانیهای حرکتی کمک کنند تا با استفاده از افکار خود وسایلی مانند صندلی چرخدار، بازوهای روباتیک و پروتزها را کنترل کنند.
تقویت شناختی: این فناوریها را میتوان برای بهبود عملکرد شناختی در افراد مبتلا به اختلالات عصبی مانند، اوتیسم و بیماری آلزایمر استفاده کرد.
اینها تنها تعدادی از مزایای این فناوری است و با ادامه تحقیق و توسعه، میتوان انتظار داشت که شاهد کاربردهای هیجان انگیزتری از این فناوری باشیم.