به گزارش اخبار اقتصادی، تشکیل سرمایه در بخش ماشین آلات طی پنج سال گذشته همواره سیر صعودی داشته است، اما هنوز به ارقام سال 1395 (سال قبل از سری جدید تحریم ها) نرسیده است.
البته این بررسی ها با استفاده از قیمت های ثابت سال 1394 و گزارش بانک مرکزی انجام شده است و در صورت تغییر سال پایه، نرخ رشد نیز تغییر خواهد کرد. همچنین لازم به ذکر است کلیه اصلاحات مربوط به آمار ناخالص تشکیل سرمایه ناخالص در ماشین آلات بوده و هزینه استهلاک از آنها کسر نشده است.
به طور کلی آمار سرمایه در ایران به دو بخش ماشین آلات و ساخت و ساز تقسیم می شود که این تحقیق به حوزه ماشین آلات اختصاص دارد.
رشد مثبت تشکیل سرمایه در ماشین آلات در سال 1401
بر اساس گزارش بانک مرکزی، تشکیل سرمایه در ماشین آلات در سال 1401 نسبت به سال گذشته 15.4 درصد رشد داشته است. شواهد حاکی از آن است که پس از افت رشد تشکیل سرمایه ثابت ماشین آلات در سال 1396 با نرخ منفی 21 درصدی، شدت این افت به تدریج کاهش یافته و سپس افزایش یافته است، به طوری که در سال 1397 منفی 13 درصد و در سال 1398 بوده است. 3.5 درصد مثبت بود و در سال 1400 به 12.5 درصد رسید.
بر اساس آمارها، به طور کلی بیشترین تشکیل سرمایه در ماشین آلات در دو بخش خدمات و صنایع و معادن صورت می گیرد. گزارش ها حاکی از آن است که تشکیل سرمایه در دو بخش خدمات و «صنایع و معادن» روندی صعودی داشته و منجر به تشکیل کل سرمایه در ماشین آلات در پنج سال اخیر شده است.
به عنوان مثال، آمارها نشان می دهد که تشکیل سرمایه در ماشین آلات در سال 1396 در بخش «خدمات» و «صنایع و معادن» به ترتیب منفی 29 درصد و منفی 13 درصد بوده است. با گذشت زمان در پنج سال اخیر رشد تشکیل سرمایه در ماشین آلات این دو بخش نیز روندی صعودی داشته و در سال گذشته در گروه خدمات 15.5 درصد و در گروه خدمات 12.9 رشد داشته است. ٪. درصد رشد در بخش “صنعت و معدن”. البته رشد تشکیل سرمایه در بخش ماشین آلات گروه صنعتی و معدنی در سال 1397 از روند مذکور پیروی نکرد و بیشتر منفی شد.
رشد تشکیل سرمایه در ماشین آلات در تمامی بخش ها
در سال گذشته بیشترین نرخ رشد تشکیل سرمایه در ماشین آلات مربوط به بخش نفت و گاز با نرخ 46.7 درصد بوده است، اما به دلیل اندک بودن سرمایه این بخش نسبت به کل ماشین آلات، تاثیر چندانی نداشته است. . بر رشد کل سرمایه ثابت در ماشین آلات.
بخش کشاورزی علیرغم اندک تشکیل سرمایه در ماشین آلات، روندی مشابه روند عمومی را تجربه کرده و رشد آن (به جز سال 1400) افزایش یافته و به 18.7 درصد رسیده است.
بنابراین از تحلیل های آماری می توان دریافت که اگرچه دوره رکود سال 97 به بعد اثر کاهنده ای بر تشکیل سرمایه بخش ماشین آلات ایران داشته است، اما این بخش در دو سال گذشته در مسیر صعودی قرار داشته است. این در حالی است که بر اساس شاخص های اقتصادی منتشر شده از سوی بانک مرکزی، تشکیل سرمایه در بخش ماشین آلات در بخش های مختلف همچنان کمتر از رقم ثبت شده قبل از تحریم ها بوده است.
تشکیل سرمایه ماشین آلات قبل از تحریم نمی رسید
مقایسه آمارهای مربوط به حجم تشکیل سرمایه ماشین آلات در سال 1401 با سال 96 (دوره قبل از سری جدید تحریم ها) نشان می دهد که علیرغم تجربه رشد در بخش ماشین آلات در پنج سال اخیر، حجم فعلی سرمایه به قیمت های ثابت سال کمتر است و در ماشین آلات در بخش های مختلف اقتصادی پایه 95 وجود دارد.
از این نظر حجم تولید به قیمت ثابت سال 95 در سال گذشته 8.13 درصد کمتر از سال 1395 بوده است. بررسی های آماری نشان می دهد در این مدت به طور متوسط 1.68 درصد از کل تشکیل سرمایه ماشین آلات در بخش های مختلف اقتصادی کاهش یافته است.
بررسی رشد سرمایه ماشین‌آلات در بخش‌های مختلف اقتصاد نیز نشان می‌دهد که در دوره پنج ساله مذکور، بخش «کشاورزی» با رشد 56.1 درصدی و بخش «نفت و گاز» تقریباً 6 درصد رشد داشته است.
این در حالی است که بخش هایی که بیشترین میزان ماشین آلات در آنها متمرکز شده است کاهش شدیدی را تجربه کرده اند. بر این اساس رشد سرمایه بخش ماشین آلات در بخش «خدمات» طی سال‌های 1395 تا 1390 حدود منفی 14.2 درصد بوده و در همین مدت، بخش «صنعت و معدن» رشدی معادل منفی 8.6 درصد داشته است.
در نهایت اگر آمار رشد اقتصادی در این بخش اگر به مسیر دو ساله خود ادامه دهد، امسال ممکن است از سطح ثبت شده در سال 2016 فراتر رود.
منبع: اکوایران
