تثبیت نرخ ارز تورم را کم می‌کند؟

[

ECUARAN: برخی از تحلیلگران معتقدند که نرخ ارز ترجیحی می تواند تورم در ایران را تثبیت کند. آمار چه می گوید؟

تورم بالا در 10 سال گذشته به یکی از بیماریهای مزمن اقتصاد ایران تبدیل شده است ، بیماری که اقتصاددانان عوامل مختلفی را شناسایی کرده اند ، اما بیشتر آنها در مورد نقش جسورانه بی طرفی مالی دولت ، کسری بودجه و سیاست های ناپایدار و موقت توافق دارند.

در حالی که روند تورم از سال 1402 با یک شیب جزئی کاهش یافته بود ، در سال 1403 او به سمت بالا بود و گرافیک تورم در ماه های آخر سال گذشته. محمد ریزاژین ، رئیس بانک مرکزی در یک کنفرانس پولی و پولی ، میزان تورم را در پایان سال گذشته توصیف کرد و خاطرنشان کرد که تورم دقیق در پایان سال گذشته در مقایسه با دسامبر همان سال افزایش یافته است ، به دلیل افزایش تلاطم پولی ، که تا ماه دسامبر تشدید شد. Farzin همچنین با اشاره به تأثیر نرخ ارز بر تورم ، اظهار داشت که نرخ ارز به دلیل افزایش نرخ تغییر NIMA متوقف شده و تورم در ماه های آخر سال افزایش یافته است.

بنابراین گفته می شود که رئیس مدیر اجرایی بانک مرکزی سیاست نرخ ارز را رها کرده است و از بین بردن 28.500 ارز تشنج ، استفاده از بازار مبادله ارز یک عامل مؤثر برای افزایش نرخ تورم امتیازات بوده است. با این حال ، مطالعه تورم در 10 سال گذشته نشان می دهد که حتی وقتی نرخ ارز ترجیحی در اقتصاد ایران به طور جدی دنبال شده باشد ، سوابق تورم ثبت شده است و ارزانترین تخصیص ارز به واردات لزوماً از افزایش تورم جلوگیری نمی کند.

آیا تورم در ایران با ارز ترجیحی کنترل می شود؟

داده های آمار نقطه تا نقطه از ایران تا 1400 نشان می دهد که بالاترین رکورد تورم از سال 91 76 ٪ بوده و در ماه های اول 98 ثبت شده است. این رکورد تورمی نتیجه یک روند صعودی است که به بهار 1977 باز می گردد. یعنی وقتی دولت 4200 سکه را برای کنترل تلاطم پولی معرفی کرد. مقایسه همزمان تورم امتیاز با رشد امتیاز در نرخ ارز ماهانه در بازار آزاد نشان می دهد که تورم محصولات اساسی کاملاً تحت تأثیر نرخ ارز در بازار آزاد است.

به عبارت دیگر ، ارز ترجیحی 4،200 تومانی که مجبور بودند قیمت محصول را حفظ کنند ، نتوانسته اند به این هدف برسند و تورم حتی پس از این نرخ دستوری افزایش یافته است. دلیل این امر می تواند سوء استفاده از گیرندگان ارز باشد. در حقیقت ، برخی از واردکنندگان ممکن است ارز ترجیحی دریافت کرده اند ، اما رابطه جنسی وارداتی را با قیمت بازار آزاد فروخته اند.

در چنین شرایطی ، نرخ ارز آزاد بازار به دلیل انتظارات تورم و قیمت بازارهای محصولات اساسی به جای نرخ ارز ترجیحی ، بر نرخ ارز بازار آزاد حاکم شده است.

البته این تأثیر به این معنی نیست که نرخ ارز به طور مستقیم تورم است ، بلکه به این معنی است که نرخ ارز به عنوان لنگر تورم عمل می کند و انتظارات تورمی جامعه را افزایش می دهد. این انتظارات افزایش یافته با نرخ رشد با نقدینگی بالا همراه است.

مکانیزم

براساس مطالعه ای که توسط مرکز تحقیقات Majlis منتشر شده است ، مکانیسم تبدیل نرخ ارز به یک لنگر تورم نقش “سه گانه در امور مالی بین المللی” را توصیف کرده است. سه گانه غیرممکن ثابت می کند که یک کشور نمی تواند به طور همزمان به سه هدف برسد. تثبیت ارز ، بسته شدن حساب سرمایه و با سیاست پولی و امکان کنترل نرخ بهره. هدف از بستن حساب سرمایه نیز انتشار ورود و خروج از کشور است.

به گفته مرکز تحقیقات ، زیرا مربی سیاست پولی در ایران همیشه سعی در تحکیم نرخ ارز داشته است و در عمل نتوانسته است حساب سرمایه را در عمل ببندد ، ظرفیت یک سیاست پولی مستقل را از دست داده است. یعنی سیاست سیاست در کشور با معرفی نرخ ارز انجام می شود و افراد مختلف در جامعه نیز تغییر این نرخ را به عنوان تغییر سیاست یا تغییر قدرت حاکمیت و لنگرهای انتظارات خود در نظر می گیرند. از طرف دیگر ، پس از تنظیم انتظارات تورم با تغییر در نرخ ارز و کاهش نرخ بهره واقعی در پول شبه ، مردم سبد دارایی خود را تنظیم می کنند و رشد پول یا رابطه پول را با نقدینگی افزایش می دهند.

اکنون ، هنگامی که رشد نقدینگی بالایی در اقتصاد وجود دارد ، تغییر انتظارات با نرخ ارز لنگر می تواند منجر به تورم شود.

بنابراین ، حتی پس از معرفی 4200 ارز ترجیحی ، تورم نقطه به نقطه در ایران افزایش یافته و برای چند ماه بیش از 60 ٪ باقی مانده است. سرانجام ، واگذاری ارز به دلیل اثرات اجاره متوقف شد و اجاره شد ، اما چند ماه بعد ، در نیمه دوم سال 1401 ، نرخ دیگری – 28.500 تومن جایگزین شد.

این مطالعات نشان می دهد که روند کلی نقطه به نقطه مطابق با روند رشد عمومی بازار ماهانه بوده و حتی پس از تأیید نرخ 28.500 ، 68 ٪ تورم ایجاد شده است.

در یک مطالعه دیگر ، پروفسور هاشیم پسران ، استاد اقتصاد دانشگاه کمبریج ، بر نقش نرخ ارز در تورم تأکید کرد. براساس این مطالعه ، اگرچه تحریم ها تأثیر آن بر افزایش نرخ ارز در ایران تأثیر دارد ، اما همه علل و بخشی از افزایش نرخ ارز و در نتیجه افزایش تورم در ایران ، تابعی از عوامل درون زا مانند شکوه است.

بنابراین ، به نظر می رسد که دو تجربه آخر در استفاده از نرخ گرامری تأثیر مستقیمی در تثبیت تورم نداشته است. در حقیقت ، مکانیسم تغییرات مؤثر در نرخ ارز در تورم پیچیدگی زیادی دارد که باعث می شود نرخ ارز به یک نرخ مرجع رسمی تبدیل شود ، نمی تواند کنترل جدی بر تورم داشته باشد.

منبع: اکو ایران