به گزارش اخبار اقتصادی، ایران برای اولین بار پس از پیروزی انقلاب در سال 1383 و در زمان حکومت محمد خاتمی به خودکفایی در تولید گندم دست یافت به طوری که در فاصله سال های 1383 تا 1385 با میانگین تولید بیش از 10 میلیون تولید گندم. و 500 هزار تن گندم، اولین خودکفایی بود که تولید این محصول را تجربه کرد و خرید تضمینی گندم در سال جاری رکورد زد.

در دولت احمدی نژاد در سال 1384، ایران بار دیگر جشن خودکفایی گندم را برگزار کرد، اما این جشن دیری نپایید، زیرا طبق آمار، هر ساله پس از رسیدن به خودکفایی در تولید گندم، یک میلیون تن گندم به تولید استراتژیک کاهش می‌یابد. گندم و واردات آن کاهش یافت به طوری که در سال 1392 مقدار واردات گندم به حدود هفت میلیون تن رسید.

پس از وابستگی 7 میلیون تنی کشور به واردات گندم، دولت یازدهم در آذرماه 1394 جشن خودکفایی گندم را برگزار کرد و امسال 14 میلیون و 300 هزار تن گندم در کشور برداشت شد که از این میزان بیش از 11 میلیون تن گندم برداشت شد. توسط شرکت های غله و خدمات بازرگانی و تعاونی های روستایی خریداری شد.

خودکفایی در تولید گندم که بدون در نظر گرفتن مسائل راهبردی برای دستیابی به کشاورزی پایدار جشن گرفته شد، دوباره در مسیر واردات قرار گرفت تا اینکه تنها با گذشت 5 سال از سومین جشن خودکفایی، 9 میلیون تن گندم وارد کشور شد. در سال 1400 فعالان این بخش معتقدند واردات بی سابقه گندم به کشور دلایل متعددی داشته است که یکی از مهمترین آنها غیرواقعی بودن قیمت گندم و عدم تعیین نرخ مناسب برای خرید تضمینی گندم است. علاوه بر این عدم اتخاذ سیاست های کافی برای حمایت از کشاورزان، خشکسالی و کاهش بارندگی ها، پرداخت نشدن به موقع مطالبات دولت باعث شد کشاورزان فروش محصولات را به دولت نپذیرند و گندم خود را به دست واسطه ها بفرستند. از به دولت در نتیجه مقدار خرید گندم کاهش محسوس و افزایش واردات گندم ایران همزمان با رکورد قیمت در بازار جهانی بود.

یک قدمی دوباره تا خودکفایی

با توجه به روندی که در این سال ها طی شده، می توان گفت که سابقه خودکفایی گندم به داستانی تکراری تبدیل شده است، به طوری که در سال هایی که بارندگی در کشور در حد قابل قبولی است، اخبار از خودکفایی شنیده می شود، اما عدم برنامه ریزی برای حفظ این شرایط باعث می شود که این روند ادامه نداشته باشد، به طوری که اکنون و پس از گذشت 7 سال، متولیان این اداره اعلام می کنند که گامی در جهت خودکفایی گندم برداشته اند.

این وزارتخانه سال دستیابی به خودکفایی را نیز پیش بینی کرده است، از این رو محمدعلی نیکبخت وزیر جهاد کشاورزی اخیراً از تحقق خودکفایی گندم برای سال آینده مانند مدیران قبلی این وزارتخانه خبر داده است. شاید رشد تولید گندم را به دلیل شرایط اقلیمی تصور می کرد و فکر می کرد که این روند تا سال آینده نیز ادامه خواهد داشت و بنابراین در سال 1403 وعده خودکفایی گندم را داد.

وضعیت خرید گندم در سال زراعی جاری

بر اساس آخرین آمار اعلام شده از سوی معاون وزیر جهاد کشاورزی، خرید تضمینی گندم از مرز 9 میلیون و 700 هزار تن گذشت و در یک قدمی خودکفایی گندم هستیم.

سید مجتبی خیام نکویی در دومین رویداد فناوری های نوین کشاورزی، خرید تضمینی گندم در سال جاری را از مرز 9 میلیون و 700 هزار تن عبور داد و این میزان خرید را نسبت به سال گذشته 2.5 میلیون تن افزایش داد.

بر اساس آمار اعلام شده از سوی این وزارتخانه، بخش صنعت به حدود 1.5 میلیون تن نیاز دارد و با مجموع 13.5 میلیون تن تولید گندم، ایران به خودکفایی کامل می رسد.