پس از حدود هفت سال روابط ایران و عربستان با میانجی‌گری چین از سرگرفته شد. توافقی که به گفته کارشناسان مسائل بین‌الملل می‌تواند در سطح صلح منطقه موثر باشد.
روز جمعه بیانیه سه‌جانبه‌ای با امضای علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی، مساعد بن‌محمد العیبان، مشاور امنیت ملی عربستان سعودی و وانگ ئی، عضو شورای دولتی جمهوری خلق چین صادر شد.
قرار است ظرف دو ماه آینده، روابط دیپلماتیک ایران و عربستان از سر گرفته و سفارت‌خانه‌ها و نمایندگی‌ها بازگشایی شود.
آنطور که فیصل بن فرحان، وزیرخارجه عربستان گفته توافق این دو کشور نتیجه دو سال مذاکره است. برخی از کشورهای منطقه، اتحادیه اروپا و امریکا از توافق ایران و عربستان را سازنده دانستند.
محمدجواد جمالی نوبندگانی، نایب رئیس پیشین کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس درباره تاثیر توافق ایران و عربستان بر تحولات منطقه به تجارت‌نیوز می‌گوید: «بازگشایی سفارت‌خانه‌ها و از سرگیری روابط، لزوما به معنای حل تمام مسائل بین دو کشور نخواهد بود. اما این توافق، یک قدم به سمت کاهش تنش تلقی می‌شود.»
جمالی نوبندگانی ادامه می‌دهد: «بازگشایی سفارت‌خانه‌ها یک شرط لازم برای حل مشکلات دو کشور است، اما کافی نیست. باید برنامه‌ای برای همکاری دو کشور در سطح وزرای خارجه دو کشور ارائه شود. مانند برجام که قرار نبود همه مشکلات را حل کند و اینطور هم نشد.»
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل می‌گوید: «باید پذیرفت که برخی از کشورها موافق ارتباط ایران و عربستان باهم نیستند، بنابراین باید مراقب شیطنت‌ها در این زمینه باشیم که سوتفاهمی پیش نیاید.»
نایب رئیس پیشین کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس می‌گوید: «ایران و عربستان به عنوان دو کشور قدرتمند در منطقه جهان اسلام مطرح هستند. این دو کشور دارای ظرفیت‌های زیادی در منطقه و مسائل فرامنطقه‌ای دارند. ضمن این‌که هر دو کشور در کشورهای منطقه، نفوذ زیادی دارند. به دنبال این توافق تنش‌های منطقه قطعا کاهش پیدا می‌کند.»
جمالی نوبندگانی می‌گوید: «اخیرا شاهد رقابت ایران و عربستان در برخی از کشورها از جمله لبنان، سوریه، یمن و عراق بودیم. اگر روابط بین عربستان و ایران با حسن نیت شکل بگیرد، می‌توان شاهد حل مسئله در سوریه و یمن باشیم و انرژی دو کشور آنجا صرف رقابت با هم نشود.»
به گفته او توافق عربستان و ایران می‌تواند به تشکیل دولت در لبنان منجر شود و رقابت دو کشور در عراق را نیز به همکاری تبدیل کند.
نایب رئیس پیشین کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس می‌گوید: «حوزه خلیح فارس با همکاری ایران و عربستان می‌تواند امن‌تر باشد. این توافق می‌تواند تاثیرات گسترده‌ای در رفاه مردم دو کشور داشته باشد.»
جمالی نوبندگانی می‌گوید: «البته برخی از کشورهای منطقه و فرامنطقه‌ای راضی به این توافق نیستند و احتمالا کارشکنی‌هایی در این مورد داشته باشند. اینجاست که بلوغ سیاسی رهبران دو کشور می‌تواند راهگشا باشد. زمانی که برای دشمنی صرف می‌شود،می‌تواند صرف همکاری‌های سازنده شود.»
او ادامه می‌دهد: «این توافق می‌تواند نویدبخش یک آینده خوب برای خاورمیانه و منطقه باشد. ضمن آنکه رهبران کشورهای منطقه از جمله ترکیه، پاکستان و حتی سران انصارالله یمن نیز از این توافق استقبال کردند.»
نایب رئیس پیشین کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس می‌گوید: «اگر این توافق با حسن نیت به سرانجام برسد، یک موفقیت دیپلماتیک برای جمهوری اسلامی است.»
نایب رئیس پیشین کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس می‌گوید: «عربستان در بحرین، امارات، مصر، اتحادیه عرب، شورای همکاری خلیج فارس نفوذ دارد. این کشور در سیاست خارجه خود یک تغییر نگرش چندجانبه داشته است.»
جمالی نوبندگانی ادامه می‌دهد: «توافق عربستان با چین و تغییر روابطی که با روسیه و ایران داشته، می‌تواند در کاهش وابستگی این کشور به امریکا موثر باشد.»
روابط ایران و عربستان در حالی از سرگرفته می‌شود که حدود هفت سال پیش، برخی از تندروها به سفارت این کشور در تهران حمله کردند.
روز شنبه 12 دی 1394 برخی از تندروها در اعتراض به اعدام شیخ باقر النمر، به سفارت عربستان حمله کردند. به دنبال به آتش کشیدن سفارت این کشور در تهران، روابط دیپلماتیک دو کشور نیز قطع شد.
نایب رئیس پیشین کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس درباره این اقدام می‌گوید:«تسخیر سفارت عربستان از نظر دیپلماتیک هزینه زیادی برای کشور داشت.»
جمالی نوبندگانی ادامه می‌دهد: «مخالفان روابط با عربستان لزوما در خارج از کشور نیستند. برخی از مخالفان در داخل کشور هستند که درکی از منافع کشور ندارند. افراطی‌هایی که به واسطه اقدامات آنها، خسارات زیادی به کشور تحمیل می‌شود.»
او در پایان می‌گوید اگر این توافق سازنده باشد، می‌توان به صلح در منطقه امیدوار بود. هزینه‌های تخاصم بین این دو کشور و رقابت آنها در کشورهای مختلف، کاهش پیدا می‌کند و روابط ایران با اوپک نیز به سمت همکاری می‌رود.
