بیشترین قدرت واردات از نظر صادرات/تراز تجاری در چه ماه هایی مثبت بوده است؟

اکو ایران: تراز تجاری کشور بدون احتساب میعانات گازی از ابتدای سال گذشته تا خرداد ماه سال جاری تنها در سه ماه مثبت و در سایر ماه ها منفی برآورد شد که نشان دهنده وابستگی شدید کشور به کشور است. اقتصاد بر واردات

اخبار اقتصادی، بر اساس آخرین آمار گمرک از آمار صادرات و واردات کشور در 15 ماه منتهی به خرداد 1403، تراز تجاری بدون احتساب میعانات گازی در اکثر ماه ها با کسری مواجه بوده است. بیشترین کسری تجاری در این مدت مربوط به آبان ماه 1402 و بیشترین مازاد تجاری نیز مربوط به فروردین ماه سال جاری است.

در سال گذشته تراز تجاری در تمام ماه ها به جز آوریل با کسری مواجه بود. امسال طبق آخرین آمار تا خرداد ماه تراز تجاری در دو ماه مازاد و در یک ماه کسری داشت.

کسری های پایدار و مستمر در تراز تجاری نشان دهنده بالاتر بودن ارزش واردات از ارزش صادرات است که باعث خروج ارز از کشور و ایجاد بدهی خارجی می شود. در نتیجه این موارد می توان انتظار داشت که قیمت ارز در اقتصاد افزایش یابد و باعث تورم شود.

گفتنی است در این گزارش تراز تجاری بدون احتساب میعانات گازی به دست آمده است.

تراز تجاری؛ شاخص سلامت اقتصادی در تجارت بین‌الملل

تراز تجاری تفاوت بین ارزش صادرات و واردات یک کشور در یک بازه زمانی معین است. این شاخص یکی از مهم ترین اجزای تراز پرداخت های یک کشور است و نشان دهنده سلامت اقتصادی آن کشور در تجارت بین المللی است. وقتی ارزش صادرات بیشتر از واردات باشد تراز تجاری مثبت و زمانی که ارزش واردات بیشتر از صادرات باشد تراز تجاری منفی است.

تراز تجاری به سیاستگذاران و تحلیلگران اقتصادی نشان می دهد که کشور در زمینه تجارت بین المللی چگونه عمل می کند و چگونه می تواند اقتصاد خود را بهبود بخشد. تراز تجاری مثبت به طور کلی به عنوان شاخصی از قدرت اقتصادی و تولیدی یک کشور در نظر گرفته می شود، در حالی که تراز تجاری منفی می تواند نشان دهنده وابستگی به واردات و مشکلات بدهی خارجی باشد.

نرخ ارز، رشد اقتصادی، سیاست تجاری و قیمت کالاهایی مانند نفت و فلزات از عوامل موثر بر تراز تجاری محسوب می شوند.

مازاد تجاری در چه ماه هایی رخ داد؟

همانطور که گفته شد تراز تجاری کشور از تفاوت ارزش صادرات و ارزش واردات به دست می آید. بر اساس آخرین آمار 15 ماه گذشته، تراز تجاری تنها در سه ماه مازاد داشته است. این ماه ها شامل فروردین سال گذشته و فروردین و خرداد سال جاری می باشد. در واقع در این سه ماه ارزش صادرات بیشتر از ارزش واردات بوده است. به این ترتیب تراز تجاری کشور در خرداد ماه امسال بدون احتساب میعانات گازی به 262 میلیون دلار رسید. همچنین در فروردین ماه سال گذشته و فروردین ماه سال جاری تراز تجاری به ترتیب 517 و 435 میلیون دلار مثبت محاسبه شد. در این میان بیشترین مازاد تجاری در فروردین ماه سال گذشته و کمترین آن در خرداد ماه سال جاری رخ داد.

بررسی ماه های دارای کسری تجاری

آمارها حاکی از آن است که در فاصله فروردین ماه سال گذشته تا خرداد ماه سال جاری تراز تجاری 12 ماهه کسری داشته است. در واقع ارزش واردات از ارزش صادرات پیشی گرفته است. بیشترین کسری تجاری این دوره در نوامبر 1402 اتفاق افتاد. در این ماه تراز تجاری منفی 2327 میلیون دلار بود. کمترین کسری تجاری نیز در ماه می سال گذشته رخ داد که منفی 1.002 میلیارد دلار برآورد شد.

وابستگی اقتصاد ایران به صادرات نفت و عدم تنوع در کالاهای صادراتی

عمده صادرات اقتصاد کشور شامل نفت و فرآورده های آن است. اما در این گزارش تراز تجاری بدون احتساب میعانات گازی برآورد شده است. یعنی تراز تجاری کالاهای غیرنفتی به دست آمده است. بر اساس داده ها می توان دریافت که تراز تجاری غیرنفتی کشور در اکثر ماه ها منفی بوده است. بنابراین می توان گفت که اقتصاد ایران به غیر از نفت و فرآورده های آن در اقتصاد جهانی چیز دیگری برای عرضه ندارد و کالاهای صادراتی اقتصاد کشور از تنوع پایینی برخوردار است. این نتیجه سال ها سرمایه گذاری کم و تخصیص نابهینه منابع اقتصادی است. در واقع لازمه رشد اقتصادی پایدار و بلندمدت، تولید کالاهای متنوع با ارزش افزوده بالاست. به عبارت دیگر صادرات کالا با تنوع بیشتر و افزایش شاخص پیچیدگی اقتصادی موجب رشد اقتصادی و افزایش رقابت پذیری اقتصاد کشور در بازار جهانی می شود. این موضوع سال هاست که از سوی مسئولان اقتصادی کشور نادیده گرفته شده است.

منبع اکو ایران