اولویت‌ها و چالش‌های بازارها در دولت چهاردهم

اکوایران: در این گزارش رصدی به بررسی اولویت ها و چالش های بازارها می پردازیم، اولویت هایی که توجه دولت چهاردهم را می طلبد.

امروز 16 مرداد 1403 مسعود مزیکیان حکم ریاست جمهوری خود را از سوی مقام معظم رهبری دریافت کرد و پس از آن محمدرضا عارف به عنوان معاون اول رئیس جمهور چهاردهم منصوب شد.

در روز تحلیف ریاست جمهوری کشور، بازار سرمایه، عدرات و بانک ها به دلیل گرما و کمبود برق تعطیل بود، بنابراین مشخص نشد بازار سرمایه چه واکنشی به مراسم تملک داشت.

اکوایران در این گزارش پایش به بررسی اولویت ها و چالش های موجود در بازارها می پردازد که توجه دولت چهاردهم را می طلبد.

دو موضوع اساسی در بازار ارز

در بررسی بازار ارز این روزها در کشور دو موضوع اساسی باید مورد توجه قرار گیرد که یکی از آنها انتظارات و دیگری بحث نقدینگی است.

در انتظار شما

در مورد انتظارات، اولین نکته را می توان آرامش داخلی و هماهنگی در اجرای امور کشور دانست. شاید اولین موضوع وزرای منتخب و نحوه اخذ رای اعتماد مجلس از وزرا باشد.

دولتی که بتواند اجماع داخلی ایجاد کند و امور داخلی را با وحدت و صلح انجام دهد، با قدرت و قدرت بیشتری بر سر میز سیاست خارجی ظاهر می شود و اگر شاهد چنین صلح و هماهنگی باشد، بازار ارز به سختی آشفته می شود.

موازنه قوا در سیاست خارجی نیز ابزار مهم دولت برای کنترل بازار ارز است. بازار ارز ثابت کرده است که نسبت به تنش های ناشی از سیاست خارجی حساس است، به همین دلیل نظارت بر فضای سیاسی بین المللی برای بازار ارز مهم است که البته با توجه به شرایط پرخطر جهانی مانند تنش های منطقه ای لاس، انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، جنگ اوکراین و روسیه. به نظر می رسد درگیری احتمالی چین و تایوان به دقت و اطلاعات زیادی نیاز دارد.

نقدینگی

کنترل نقدینگی نیز عامل مهمی در کنترل نرخ دلار و تورم است. بسیار مهم است که دولت بودجه خود را متعادل تنظیم کند و با اعمال سیاست مالی مناسب در کنترل تورم و نرخ دلار همسو با بانک مرکزی باشد.

یکی از کارهایی که گفته می شود دولت برای کنترل تورم و توسعه اقتصادی انجام می دهد، حل اختلافات در مورد بودجه و قیمت انرژی است. پیشنهادهایی برای اصلاح قیمت انرژی از سوی دولت شنیده می شود. گفته می شود قیمت پایین سوخت باعث قاچاق سوخت و افزایش مصرف شده به طوری که ایران از صادرکننده بنزین به واردکننده تبدیل شده است.

اما آنچه مهمتر از اصلاح قیمت است انجام این کارها در سایه آرامش و رضایت مردم است تا اتفاقاتی مانند آنچه در نوامبر 2018 رخ داد تکرار نشود. زیرا اگر این اصلاحات در شرایط مسالمت آمیز جامعه انجام نشود، می تواند تأثیری معکوس و بدتر از سال 2018 داشته باشد.

همچنین استقلال بانک مرکزی و عدم استفاده از آن به عنوان ابزاری برای کسری بودجه و کاهش وام های اجباری برای کنترل تورم، کنترل بازار ارز و نقدینگی مهم است.

تاریخچه مرد بیمار بازار سرمایه

اکنون وضعیت بازار سرمایه این روزها خوب نیست و حتی انتخابات ریاست جمهوری نیز نتوانست شرایط بازار سرمایه را تغییر دهد، بنابراین باید دید پزشکان و اعضای کابینه آنها می توانند پزشکان خوبی برای این بیمار باشند یا خیر.

فضای آرام سیاسی و کاهش ریسک های سیستماتیک برای بازار سرمایه مهم است. بازار سرمایه ذاتا ریسک گریز است و از سوی دیگر افزایش ریسک اغلب باعث افزایش نرخ ارز می شود، بنابراین کنترل آرامش داخلی و ایجاد تعادل در سیاست خارجی می تواند شرایط سرمایه و ارز را آرام کند. بازار و حداقل ایجاد ثبات در این بازار است.

بازار سرمایه دچار بخشنامه ها و اطلاعیه های ناگهانی و قیمت گذاری دستوری زیر سایه دولت های مختلف شده است.

در حال حاضر قیمت گذاری دستوری صنعت خودرو با بحران ورشکستگی مواجه است و با وجود افزایش تورم، سود بسیاری از شرکت های بزرگ نسبت به سال های گذشته کاهش یافته است. این مشکل باعث شده وجوه از بورس به سمت سایر بازارها مانند مسکن، خودرو، طلا و ارز حرکت کند که برای سیاستگذاران اقتصادی مشکل آفرین است. زیرا مردم در آینده دارایی می خرند و با این اقدامات امیدها به آینده بورس مثبت نیست.

عدم تعادل انرژی و خاموشی

در کنار همه این مسائل، تعطیلی به موقع شرکت ها به دلیل عدم تعادل در مصرف انرژی نیز مورد توجه است. در زمستان کمبود گاز باعث تعطیلی شرکت ها و در تابستان مشکل تامین برق باعث تعطیلی شرکت ها می شود. اتفاقی که در تابستان و زمستان تکرار می شود نیز باعث می شود بازار ثانویه ارزش معاملات را از دست بدهد. بنابراین رسیدگی به عدم تعادل انرژی موضوع مهمی است که دولت باید برای رفع آن تلاش کند.

دولت ها غالباً به مسائل مهمی که بر بازار سرمایه تأثیر می گذارند، دیدگاه بودجه ای دارند. به عنوان مثال، نرخ پیشرفت صنایع اغلب چالشی بوده است که مردم در بازار سرمایه با آن دست و پنجه نرم کرده اند. نحوه قیمت گذاری کالاها نیز برای بازار سرمایه مهم است. افرادی که با اظهارات نسنجیده ارکان بورس کالا را می لرزانند و به آن حمله می کنند چهره بازار سرمایه را سرخ کرده و روحیه سهامداران را خراب می کنند.

در شرایط تورم و تحریم که سرمایه‌گذاران خارجی کم هستند، مشخص است که بسیاری از شرکت‌ها به نقدینگی نیاز دارند و تامین سرمایه مورد نیاز شرکت‌ها و توجه به کنترل نقدینگی برای دولت و بانک مرکزی مهم است.

برخی تحلیلگران بر این باورند که در صورت پیروزی ترامپ از حزب جمهوری خواه آمریکا در انتخابات ریاست جمهوری، احتمال کاهش قیمت نفت وجود دارد، بنابراین لازم است دولت این احتمال را در نظر بگیرد و برای آن برنامه ریزی کند، تقویت تولید داخلی و حمایت از کسب و کار، یکی از مواردی که می تواند نیاز به واردات را کاهش دهد و از آسیب های احتمالی ریاست جمهوری ترامپ به اقتصاد ایران بکاهد. در واقع آنچه بازار سرمایه از دولت انتظار دارد این است که از دخالت ها و اظهارنظرهای غیرضروری و زیان آور در بازار سرمایه پرهیز کند.

نبض بازار ارز

امروز در حالی که قیمت دلار اندکی افزایش یافته است، تتر زیر دلار تهران معامله می شود و سکه امامی به محدوده 41 میلیون و 400 هزار تومان رسیده است، حباب سکه امامی 20 درصد است. طلای ذوب شده نسبت به روز گذشته بیش از دو برابر شده و به بیش از 200 هزار تومان رسیده است. تحقیقات اکوایران نشان می دهد که قیمت سکه گرمی از دوم مرداد تغییری نکرده است.

منبع اکو ایران