حدود یک ماه از آغاز سال ۱۴۰۲ می‌گذرد و آن‌طور که مشاوران املاک فعال در استان تهران، می‌گویند فاصله گرفتن نرخ‌های پیشنهادی اجاره بها با قدرت پرداختی مردم، مهم‌ترین عامل در کسادی بازار اجاره و نیز تخلیه خانه‌ها و عدم تمدید اجاره‌ها محسوب می‌شود.
بررسی‌های میدانی خبرنگار ما نشان می‌دهد بعد از عید، نرخ‌های پیشنهادی نسبت به سال گذشته نوسان بیشتری را تجربه کرده است تا برگی دیگر از تورم در زندگی مردم ورق بخورد.
گرانی بازار اجاره مسکن در استان تهران طی ماه‌های اخیر به حدی است، که داد بسیاری از مستأجران را در آورده و این در حالی است، که با نزدیک شدن به فصل نقل و انتقال بازار اجاره مسکن وارد فاز جدید قیمتی شده است، تا حدی که منحنی کرایه خانه تهرانی‌ها نسبت به درآمد مستأجران رشد قابل ملاحظه‌ای را تجربه می‌کند.
اجاره آپارتمان در برخی شهرستان های تهران بیشتر از مناطق جنوبی شهر تهران
عجیب‌تر اینکه اجاره آپارتمان در برخی شهرستان‌های استان تهران تقریباً با مناطق ارزان این شهر برابری می‌کند و بعضاً پیشی هم گرفته است.
افزایش اجاره بها طی یک سال گذشته هیچگاه فروکش نکرد و همواره سیر صعودی داشت، حال آنکه در سال‌های گذشته نیمه دوم سال شاهد فروکش کردن افزایش اجاره بها بودیم، اما حتی نیمه دوم سال ۱۴۰۱ نیز افزایشی سپری شد، تا وحشت مستأجران در خصوص آینده اجاره بها در استان تهران طی شش ماه اول سال جاری بیشتر شود.
به عنوان مثال رهن کامل یک آپارتمان ۷۰ متری در خیابان استخر ری ۴۵۰ میلیون تومان اعلام می‌شود، حال آنکه آپارتمانی با مشخصات مشابه را حوالی خرداد ۱۴۰۱ با ۲۶۵ میلیون تومان رهن کامل می‌شد، کرایه کرد.
در پاکدشت نیز برای یک واحد ۹۰ متری در طبقه چهارم ساختمانی بدون آسانسور و پارکینگ ۱۱۵ میلیون تومان ودیعه و ماهانه چهار میلیون تومان اجاره درخواست می‌شود، در حالی که چنین آپارتمانی را در مناطق جنوبی شهر تهران با ماهی دو الی سه میلیون تومان نیز می‌توان کرایه کرد.
این تمام ماجرا نیست، بلکه در شهر قدس در غرب تهران نیز یک آپارتمان ۱۳۵ متری در محله «سرقنات» در طبقه پنجم با ۱۵۰ میلیون تومان ودیعه و ۱۶ میلیون تومان کرایه، اجاره داده می‌شود، اما همین حوالی در اوج فصل نقل و انتقالات ۱۴۰۱ می‌شد، آپارتمانی با این مشخصات را با ۱۵۰ میلیون تومان پیش و ماهیانه پنج میلیون تومان کرایه کرد.
مجبورم با دو فرزند به جای آپارتمان ۱۱۰ متری به واحد ۵۰ متری بروم
پدر یک خانواده در خیابان «امام رضا (ع)» فشافویه در جنوبی ترین منطقه شهرستان ری می‌گوید: منزل ما نوساز و در طبقه دوم است، اما آسانسور و انباری ندارد، اما به دلیلی که دو فرزند دارم، مجبورم آپارتمان دو خوابه کرایه کنم و متراژ این واحد ۱۱۰ متر است.
وی که مجید نام داشت و کارگر یکی از کارخانه‌های شهرک صنعتی «شمس آباد» در همان منطقه است، افزود: ۱۰ اردیبهشت موعد کرایه ما است و اکنون ۱۰۰ میلیون تومان پیش داده و پنج میلیون تومان نیز کرایه ماهانه پرداخت می‌کنیم، اما برای تمدید در سال جدید، صاحبخانه اعلام کرده که باید ۱۰۰ میلیون تومان روی ودیعه و پنج میلیون تومان روی کرایه بگذاریم، یعنی کرایه ما ماهیانه ۱۰ میلیون تومان و ودیعه نیز ۲۰۰ میلیون تومان شود.
این کارگر گفت: حقوق ما زیر ۳۰ درصد افزایش داشته و قرار بر این بوده که افزایش قیمت‌ها و تورم نیز بر همین اساس مدیریت شود، حال آنکه کرایه منزل ما در همین ابتدا دو برابر شده و چطور می‌توان با حقوق حدود ۱۰ میلیون تومان ۱۰ میلیون کرایه پرداخت کرد، تازه تهیه ۱۰۰ میلیون پول پیش هم برای خود دردسری تازه است.
وی در پاسخ به این سوال که «برای سال جاری قصد تمدید دارید یا نه؟» گفت: قصد دارم، اما آیا می‌توانم؟ این روزها قصد ما زیاد مهم نیست، توانایی مالی مهم است، حالا خانه‌ای ۵۰ متری دیده‌ام و احتمالاً می‌بایست، جابجا شده و برای سال جدید به آن خانه برویم.
مجید افزود: مساحت خانه ما از ۱۱۰ متر فعلی به ۵۰ متر در سال آینده می‌رسد و اگر به همین منوال پیش برویم، بعید می دانم، سال دیگر بتوان خانه‌ای کرایه کرد و یا باید دنبال چادر و یا خانه‌های ۲۵ متری بگردیم.
تورم و افزایش قیمت ارز دو عامل اصلی افزایش اجاره بها
یک کارشناس مسکن استان تهران در خصوص عوامل افزایش بی حساب و کتاب کرایه خانه در این استان گفت: تورم و افزایش نرخ ارز دو عامل اصلی برای افزایش کرایه‌ها است، وقتی قیمت ارز طی یک سال دو برابر می‌شود، صاحبان خانه نیز طبیعی است، که افزایش قیمت‌های اینچنینی را مطالبه کنند.
ابوطالب شیرکوند با بیان اینکه مشاوران املاک هم از رشد بالای نرخ‌های اجاره ناراضی هستند، افزود: به طور طبیعی نباید شاهد افزایش کرایه‌ها در زمستان نسبت به تابستان همان سال باشیم، چرا که فصل نقل و انتقال نیست و بازار با کاهش تقاضای اجاره مواجه می‌شود، اما در سال جاری اصلاً توقف افزایش کرایه نداشتیم و حتی در زمستان نیز کرایه‌ها بالا رفت و دلیل آن نیز چیزی جز افزایش عجیب و غریب نرخ ارز و تورم لجام گسیخته نیست و قطعاً هیچکس از وضعیت موجود سود نمی‌برد.
وی با اشاره به عدم تمایل صاحبخانه ها برای دریافت مبلغ رهن و ودیعه گفت: به دلیل آنکه سود سپرده‌ها برای صاحبخانه ها چندان جذاب نیست، ترجیح موجرها دریافت کرایه است، تا مبلغ رهن و این هم مشکل دیگری برای مستأجران است، چرا که بیشتر مستأجران حقوق بگیر بوده و با در نظر گرفتن پایه حقوق تأمین اجتماعی و… می‌بینیم، بخش قابل توجهی از سبد هزینه مردم مسکن است.
شیرکوند افزایش «بدمسکنی» و «بی خانمانی» و سکونت در اقامتگاه‌های غیررسمی را از تبعات کرایه‌های سرسام آور موجود دانست و گفت: بسیاری از مستأجران مجبورند، به حاشیه‌ها رفته و در بافت‌های فرسوده و ساختمان‌های سن بالا مستقر شوند.
این کارشناس با بیان اینکه کمبود عرضه مسکن دلیل دیگری بر گرانی‌ها است، گفت: در یک سال گذشته ساخت و ساز در کشور چندان انجام نشده است و همین عامل و نیز افزایش تقاضا سبب گرانی‌های بیشتر شده است، وقتی قیمت آپارتمان افزایش قابل توجهی داشته اجاره بها نیز تابع قیمت مسکن بوده و افزایش خواهد داشت.
سرریز جمعیت تهران کرایه آپارتمان در شهرستان‌های اطراف را افزایش داده است
یک فعال دیگر در بازار مسکن در پاسخ به این سوال که «چرا بسیاری از شهرستان‌های اطراف تهران از نظر کرایه تفاوتی با شهر تهران ندارند» گفت: در حال حاضر شهرری، اسلامشهر، پردیس، شمیرانات و بسیاری دیگر از شهرستان‌های دیگر چسبیده به تهران هستند و در واقع سرریز جمعیت تهران به شهرستان‌های اطراف می‌آید و همین امر سبب افزایش قیمت اجاره بها در این مناطق شده است.
محسن رجبی افزود: در واقع تقاضا برای اجاره ملک در تهران باعث شده گرانی‌ها از این شهر به مناطق و شهرستان‌های اطراف سرایت کند، البته هنوز از نظر قیمتی شهرستان‌ها بین ۲۰ تا ۳۰ درصد ارزان‌تر از مناطق مرکزی شهر تهران است ولی به دلیل شلوغی‌ها و برخی موارد دیگر قیمت اجاره در شهرستان‌ها با جنوب شهر و مناطق حاشیه‌ای تهران برابری می‌کند.
وی گفت: البته برخی آپارتمان‌ها در شهرستان‌ها با قیمت‌های بسیار بالا و حتی گران‌تر از شهر تهران نیز اجاره می‌روند و به همین دلیل در اجاره آپارتمان افراد باید شناخت کافی نسبت به منطقه و حتی کوچه‌های محلات داشته باشند، تا از این طریق بتوانند اقتصادی‌ترین آپارتمان را اجاره کنند.
کرایه آپارتمان ۷۰ متری در شهرستان‌های استان تهران چند؟
در هر صورت بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد، برای اجاره یک واحد آپارتمان ۷۰ متری با سن بنا بین ۱۰ الی ۱۵ سال در استان تهران باید حداقل ۱۰۰ میلیون و ماهیانه یک میلیون پول داشته باشید.
در ادامه قیمت‌های اجاره مسکن در برخی مناطق استان تهران منتشر می‌شود:
| شهرستان | سن بنا | اجاره (تومان) | رهن (تومان) | فاصله تا شهرتهران |
| شمیرانات (تجریش) | ۱۵ سال | ۱۶ میلیون | ۴۰۰ میلیون | صفر |
| شهرری | ۱۰ سال | ۷ میلیون | ۳۵۰ میلیون | صفر |
| اسلامشهر | ۱۳ سال | ۲ میلیون | ۳۰۰ میلیون | ۲۵ کیلومتر |
| پردیس | ۱۴ سال | ۱ میلیون | ۱۵۰ میلیون | ۲۷ کیلومتر |
| قدس | ۱۴ سال | ۴ میلیون | ۲۰۰ میلیون | ۳۲ کیلومتر |
| شهریار | ۱۵ سال | ۵ میلیون | ۲۰۰ میلیون | ۴۰ کیلومتر |
| قرچک | ۱۰ سال | ۵ میلیون | ۱۶۰ میلیون | ۴۱ کیلومتر |
| پاکدشت | ۱۲ سال | ۲ میلیون | ۱۶۰ میلیون | ۴۳ کیلومتر |
| ملارد | ۱۵ سال | ۴ میلیون | ۲۰۰ میلیون | ۴۵ کیلومتر |
| بهارستان | ۱۱ سال | ۱ میلیون | ۲۰۰ میلیون | ۴۷ کیلومتر |
| رباط کریم | ۱۰ سال | ۱ میلیون | ۲۰۰ میلیون | ۵۰ کیلومتر |
| ورامین | ۱۰ سال | ۲ میلیون | ۲۵۰ میلیون | ۵۵ کیلومتر |
| پیشوا | ۱۱ سال | ۱ میلیون | ۲۵۰ میلیون | ۶۵ کیلومتر |
| دماوند | ۱۱ سال | ۳ میلیون | ۱۵۰ میلیون | ۷۵ کیلومتر |
| فیروزکوه | ۳ سال | ۱ میلیون | ۱۰۰ میلیون | ۱۴۲ کیلومتر |
بر اساس آنچه می‌توان استنباط کرد، وضعیت اجاره مسکن همچنان مانند سال گذشته است و مسیر پر التهابی خواهد داشت، مگر اینکه در برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری‌های دولت تغییرات جدی صورت بگیرد.
مهر
