دلایل سقوط تراز تجاری ایران از نگاه رئیس گمرک / حملات سایبری به سامانه گمرک

اکو ایران: در 10 ماهه امسال تراز تجاری ایران بدون نفت همچنان منفی است. دلیل این وضعیت از نگاه رئیس کل گمرک ایران به سیاست های تجاری، سیاست های ارزی، قیمت های جهانی کالاها، ظرفیت تولید داخلی، تحریم و در نهایت اغراق ها و دست کم گرفتن ها مربوط می شود. اظهارات فعالان بخش خصوصی

اخبار اقتصادی، بر اساس اطلاعات اعلام شده قبلی گمرک، در 10 ماهه امسال حجم صادرات غیرنفتی ایران 40 میلیارد دلار و حجم واردات کالا و خدمات 54 میلیارد دلار بوده است. ارقامی که نشان دهنده تراز تجاری منفی برای ایران است.

دلیل این تراز منفی به گفته محمد رضوانی فر، رئیس گمرک ایران، افت قیمت محصولات پتروشیمی در بازار جهانی است. امروز سه شنبه 3 بهمن 1402 در نشست نمایندگان خانه تهران، رئیس گمرک ایران اعلام کرد که در دهمین ماه سال 1402 با وجود اینکه حجم صادرات محصولات پتروشیمی رشد کرده بود؛ اما در سال 1392، در سال 1392، در سال 1392، صادرات محصولات پتروشیمی به کشور افزایش یافت. اما ارزش آن به دلیل کاهش قیمت های جهانی کاهش یافت.

البته طبق آمار گمرک تراز تجاری بدون نفت 14 میلیارد دلار است. اما با صادرات نفت به ارزش 30 میلیارد دلار، تراز تجاری کشور 17 میلیارد دلار مثبت است. رضوانی فر اعلام کرد: ایران در این مدت 33 میلیارد دلار برق و 200 میلیارد دلار چمدان صادر کرده است.

وی تاکید کرد: آنچه تراز تجاری بدون نفت را منفی کرده است، سیاست های تجاری، سیاست های پولی، قیمت های جهانی، ظرفیت تولید، تحریم ها و در نهایت اغراق و دست کم گرفتن است. رضوانی فر در این جلسه از فعالان اقتصادی خواست برای شفاف سازی جزییات تراز در موضوع کم و زیاد، بیشتر به گمرک کمک کنند. زیرا در حال حاضر بسیاری از سازمان ها به سوالات ما در مورد ارزش کالا پاسخ نمی دهند و یا اطلاعات متناقضی را به گمرک ارسال نمی کنند.

سوالی که محمود نجفی عرب رئیس اتاق تهران به آن واکنش نشان داد. وی از ارتباط مستقیم گمرک با سازمان های مختلف انتقاد کرد و گفت: بهتر است گمرک استعلام های خود را از طریق اتاق بازرگانی دریافت کند. وی تاکید کرد: می توانیم تمام داده ها را در اتاق دریافت کنیم و نتایج نهایی را به گمرک ارسال می کنیم.

بر اساس اطلاعات اعلام شده از سوی گمرک در 10 ماهه امسال، 600 هزار سند در مسیر صادراتی و 91 هزار سند در مسیر واردات به گمرک ارائه شده است.

رضوانی فر با اشاره به اینکه به دلیل تحریم امکان نظارت بر مبادلات آنلاین وجود ندارد. بر این اساس گمرک اخیرا مکاتباتی را با گمرک کشورهایی که قرارداد گمرکی دارند آغاز کرده است. مکاتبات با رعایت شفافیت مبادلات با توجه به تعداد گله صادراتی و قیمت کالا انجام می شود. رئیس کل گمرک ایران تاکید کرد: این مکاتبات هم اکنون با گمرکات چین، روسیه و امارات آغاز شده است.

قاچاق از رویه های مختلف

رضوانی فر در این جلسه اعلام کرد که محدودیت ورود محصولات گروه 4 و 27 که شامل انواع کالاهای مصرفی می شود باعث کاهش تنوع اقلام وارداتی شده است. به گفته وی 100 هزار کد گمرکی فعال در فرآیند واردات وجود دارد و 440 هزار کد مربوط به گروه های کالایی 4 و 27 است که بر اساس مصوبات مختلف ورود آنها ممنوع است.

البته به گفته رئیس اتاق تهران، این دسته از کالاها به صورت قاچاق وارد کشور می شود. رضوانی فر نیز با تایید موضوع گفت: بله، این کالاها با رویه های دیگری مانند پوشیدن شلوار، کیف حمل و… در بازار مصرف می شود.

حملات سایبری به سامانه گمرکی

یکی از اعضای هیئت اتاق بازرگانی تهران در جلسه امروز درباره دلایل قطعی شدن سامانه گمرک در برخی مواقع و اختلال در فعالیت ها به ویژه قبل از تعطیلات گفت: هیچ شبی نیست که سایبری نداشته باشیم. حمله کند و به دلایل قابل پیش بینی شبانه روز به سیستم حمله شود.

وی افزود: به هر حال جنگ است و چک می دهیم و چک هم قبول می کنیم و بخشی از مشکلات و اختلالاتی که در سیستم داریم به همین دلیل است.

کاهش حجم کالاهای متوقف شده در گمرک

رضوانی فر در پاسخ به انتقادات مبنی بر انبارداری کالا در گمرکات گفت: بر اساس شاخص های مختلف میزان ترخیص کالا در گمرکات کاهش یافته و به وضوح دیده می شود، اکنون کمتر از یک میلیون تن کالا در بنادر داریم. .

رئیس کل گمرک ایران همچنین درباره زمان دریافت استعلامات گمرکی اظهار کرد: زمان دریافت پاسخ از دستگاه های مختلف از جمله سازمان های استاندارد، حفاظت گیاهی و دامپزشکی نسبت به سال گذشته به کمتر از 10 روز رسیده است. اکنون دستگاه ها باید ظرف 7 روز پاسخ دهند. البته میانگین جهانی زیر 3 روز است که امکان پذیر است. در حال حاضر در برخی موارد سازمان گیاهپزشکی در کمتر از یک روز به سوالات ما پاسخ می دهد.

دسترسی فعالان اقتصادی به داده های گمرکی

در این جلسه کاوه زرگران، رئیس کمیسیون توسعه و تسهیل تجارت اتاق بازرگانی تهران درخواست مکرر فعالان اقتصادی در خصوص دسترسی آنها به اطلاعات گمرکی را مطرح کرد. وی گفت: می خواهیم به منابع و مقاصد صادراتی، جزئیات عمومی و خصوصی شرکت های صادرکننده و واردکننده دسترسی داشته باشیم.

از سوی دیگر، رضوانی فر اعلام کرد: گمرک برای اولین بار اطلاعات هر صادرکننده و واردکننده فعال در شش ماه گذشته را ارسال می کند و در صورتی که هر یک از فعالان اقتصادی اطلاعات مذکور را دریافت نکرده باشند. به گمرک بگویید آن اطلاعات را برایشان ارسال کند.

وی ادامه داد: هر سازمانی که بخواهد اطلاعات دقیق صادرات و واردات کد تعرفه خود را بفرستیم. اما ما نمی‌توانیم همه داده‌ها را برای همه ارسال کنیم، زیرا در شرایط تحریم، این ریسک کار را افزایش می‌دهد.

اکنون کتابی درباره روند تجارت ایران با کشورهای جهان در 60 سال اخیر آماده کرده ایم که می توانیم آن را به اتاق ارائه کنیم.

آیا خواب جاده سبز را می بینید؟

در این جلسه محمود نجفی منش یکی از اعضای هیات اتاق تهران خواستار فعال سازی مسیر سبز شد تا کالاها بلافاصله پس از ورود به گمرک به مقصد واحدهای تولیدی ارسال شود. رضوانی فر در پاسخ به این درخواست فعالان اقتصادی اعلام کرد که گمرک علیرغم تمایل ما برای فعال سازی مسیر سبز، پس از ترخیص از گمرک 10 تا 15 نفر بیشتر در حوزه حسابرسی ندارد. در حال حاضر این امکان وجود ندارد. البته گمرک به دنبال اجرای برنامه گمرک خصوصی و انحصاری است که در نظر دارد از فولاد مبارکه شروع و سپس به سایر واحدها تعمیم دهد.

99 درصد مبادلات به صورت حواله است.

یکی از انتقادات فعالان اقتصادی، عدم پیوستن ایران به FATF و مسدود شدن اعتبارات اسنادی یا ال سی بود که داده‌های موجود را نه دقیق و نه شفاف نشان می‌داد. رضوانی فر نیز با تایید این موضوع گفت: گمرک امروز به حواله دسترسی ندارد زیرا 99 درصد معاملات به صورت حواله انجام می شود. به همین دلیل امکان تایید و تایید مبادلات وجود ندارد.

ورود 14 هزار بخشنامه به گمرک

رضوانی فر در خصوص انتقادات به بخشنامه های مختلف اظهار داشت: در یک مقطعی با 14 هزار بخشنامه در گمرکات مواجه شدیم. مدتی است که در حال تکمیل این بخشنامه ها هستیم. وی همچنین با انتقاد از تاخیر در سامانه گمرک به دلیل تاخیر در ارائه اطلاعات درخواستی گمرک به تامین اجتماعی گفت: در گمرک تلاش می شود موضوع دریافت ابطال حساب بیمه ای را از دستور کار خارج کنند. در سیستم حتی اگر در لیست موارد درخواستی برای مجازات نباشد حساب کاربری نیست.

منبع اکو ایران