اکوایران: بر اساس آخرین آمار منتشر شده از سوی بانک مرکزی، تورم تولید یکباره در آذرماه 1402 در پرورش گوسفند و بز بالاترین و از مرز 150 درصد گذشت. از طرفی نرخ غده ها منفی شده و قیمت آنها نسبت به آذر 1401 کاهش یافته است.
اخبار اقتصادی، برای تامین امنیت غذایی لازم است تولید محصولات کشاورزی همگام با رشد جمعیت و افزایش تقاضا افزایش یابد. از طرفی افزایش یا کاهش قیمت محصولات کشاورزی نیز بر تقاضای این محصولات تاثیر می گذارد. بنابراین عملکرد این بخش و تغییرات قیمتی آن بر رفاه جامعه تاثیر گذاشته و از جمله موضوعات مورد توجه سیاستگذاران است.
بانک مرکزی در جدیدترین گزارش خود از کاهش نقطه به نقطه تورم تولیدکنندگان محصولات کشاورزی در آذرماه امسال نسبت به آبان و آذرماه سال گذشته خبر داد. این خبر به معنای کاهش قیمت محصولات کشاورزی نیست. بلکه نشان می دهد که در آذر امسال نسبت به آذر 1401 قیمت محصولات کشاورزی در مبدا تولید و قبل از رسیدن به بازار مصرف با سرعت کمتری افزایش یافته است.
البته محصولات بخش کشاورزی از 4 گروه تشکیل شده است که تغییر قیمت این گروه ها تعیین کننده تورم بخش کشاورزی است. این 4 گروه شامل «کاشت محصولات یکساله (غیر دائمی)»، «کاشت محصولات چند ساله (دائم)»، «دامداری» و «شیلات و آبزی پروری» است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که تورم نقطه‌ای تولیدکننده در سال جاری در دو گروه کشت غیردائم و دامپروری کاهش یافته است. از سوی دیگر میزان کاشت محصولات دائمی و ماهیگیری و آبزی پروری افزایش یافته است.
کاهش تورم خاص در بخش کشاورزی
بانک مرکزی در آخرین گزارش خود در آذرماه سال جاری، نرخ افزایش مستمر سطح عمومی قیمت تولیدکننده (تورم) تا قیمت ثابت سال 95 را منتشر کرد که بر اساس گزارش این سازمان، نقطه به نقطه تورم نقطه‌ای بخش «کشاورزی، جنگل‌داری و شیلات» در آذرماه امسال 38.8 درصد بوده است. یعنی در آذر امسال قیمت محصولات کشاورزی در مبدا و قبل از رسیدن به مصرف کننده نهایی 38.8 درصد بیشتر از قیمت های مشابه در آذر 1401 بوده است.
نظرسنجی ها حاکی از آن است که این رقم نسبت به آذرماه سال گذشته 13 درصد کاهش داشته است. این به معنای کاهش سطح قیمت محصولات کشاورزی در مبدا تولید نیست. بلکه نشان می دهد که در آذرماه امسال سطح قیمت ها نسبت به آذرماه سال گذشته افزایش یافته اما میزان افزایش قیمت کاهش یافته است.
البته آنچه تاکنون ذکر شد، تورم یکباره تولیدکننده کل بخش کشاورزی است. این بخش خود از چند گروه تشکیل شده است که تورم آنها تورم کل بخش کشاورزی را تشکیل می دهد. در ادامه، تغییرات خاص در تورم تولیدکننده در بخش کشاورزی به طور جداگانه در هر گروه تحلیل می‌شود.
کاهش تورم موتور محرکه محصولات غیر بادوام و دامپروری است
سبزی ریشه ای در آذر امسال ارزان شد
تورم تولید کننده نشان می دهد که قیمت کالاها در مبدا تولید و پشت درب کارخانه چقدر به طور مستمر افزایش یافته است. این شاخص در سه حالت فصلی، نقطه به نقطه و سالانه منتشر می شود. تورم نقطه به نقطه تولیدکننده نشان می دهد که قیمت کالاها در مبدا تولید در هر ماه نسبت به ماه مشابه سال قبل چه تغییری داشته است.
لازم به ذکر است که افزایش قیمت کالاها قبل از رسیدن به دست مصرف کننده می تواند منجر به افزایش قیمت فروشندگان و واسطه های بازار شود. بنابراین تورم تولیدکننده گاهی می تواند هشداری برای افزایش تورم مصرف کننده باشد. به همین دلیل تورم تولیدکننده به تورم پوشران نیز معروف است.
همانطور که گفته شد بخش کشاورزی از 4 گروه تشکیل شده است که تغییرات تورم نقطه به نقطه حاصل تغییرات تورم نقطه به نقطه هر یک از این گروه ها است. این گروه ها عبارتند از؛ «کاشت محصولات یکساله (غیر دائمی)»، «کاشت محصولات چند ساله (دائم)»، «دامپروری» و «شیلات و آبزی پروری».
آمارهای منتشر شده حاکی از آن است که این نوع تورم برای دو گروه در بخش کشاورزی در آذرماه امسال کاهش یافته است. این دو گروه شامل «محصولات سالانه (غیر دائمی)» و «دامپروری» است.
در گروه «کاشت محصولات سالانه (غیر دائمی)» تورم تولیدکننده در آذرماه سال جاری نسبت به آذرماه سال 1380 34.2 واحد درصد کاهش داشته است. این افزایش قیمت نسبت به آذر 1401 کمتر بوده است.
همچنین این گروه با نرخ 22 درصد کمترین تورم تولیدکننده نقطه به نقطه را در بین 4 کشور دارد. خوشه بخش کشاورزی داشته است.
گروه کاشت محصول سالانه از 8 زیر گروه تشکیل شده است. داده ها حاکی از آن است که در میان این زیرگروه ها، تورم نقطه به نقطه تولیدکنندگان «سبزیجات وحشی» به 119.2 درصد رسیده است. این رقم بیشترین میزان تورم نقطه‌ای تولیدکننده در گروه محصول سالانه است و نسبت به تورم نقطه‌ای تولیدکننده در آذر 1401، 106 واحد درصد افزایش داشته است.
همچنین در بین 8 گروه کالایی غیردائم آذر 1402، زیرگروه «سبزیجات ریشه» کمترین نرخ تورم تولیدکننده را به خود اختصاص داد. به ویژه در آذرماه سال جاری و در مبدا تولید، قیمت غده نسبت به ماه مشابه سال 1390 6.3 درصد کاهش داشته است. تورم در بین همه تولیدکنندگان زیر گروه ها بخش کشاورزی ثبت نام کرده است.
تورم اختصاصی پرورش گوسفند و بز از 150 درصد گذشت
دومین گروهی که تورم تولیدکننده آنها در آذرماه امسال نسبت به آذرماه 1401 کاهش یافته است، گروه «دام» هستند. تورم نقطه به نقطه این گروه در آذرماه سال جاری به 70 درصد رسید. این در حالی است که این نرخ در آذرماه سال گذشته 86.4 بوده و نسبت به سال گذشته کاهش داشته است.
خود گروه “دام” از 3 زیر گروه تشکیل شده است. بیشترین تورم نقطه به نقطه در دامپروری مربوط به پرورش گوسفند و بز و 151 درصد است. این رقم در مقایسه با تورم نقطه‌به‌نقطه آذر 1401 بیش از 80 واحد درصد افزایش داشته و بالاترین تورم سالانه در نقاط تولیدی در میان زیر گروه‌های مختلف بخش کشاورزی است. از سوی دیگر تورم در دو زیر گروه «گاو و گاومیش» و «مرغداری» کاهش یافته است.
تورم 94 درصدی ماهیگیری و آبزی پروری
در سوی دیگر این طیف، تورم تولیدکننده برای دو گروه دیگر از محصولات کشاورزی افزایش یافته است. این دو زیر گروه شامل «شیلات و آبزی پروری» و «کاشت محصولات چند ساله (دائم)» می باشد.
در آذر ماه امسال تورم تولیدکنندگان زیر گروه «ماهیگیری و آبزی پروری» با 81.5 واحد درصد افزایش به 90.5 درصد رسیده است. به طور مشخص در آذر ماه امسال محصولات صیادی و آبزی پروری در مبدا تولید و قبل از رسیدن به دست مصرف کننده نهایی نسبت به آذر 1401 90.5 درصد گران شد.
محصولات این گروه به سه زیر گروه ماهی های آب های جنوب، ماهی های آب های شمال و آبزی پروری تقسیم می شوند. تورم نقطه به نقطه سه زیرگروه در آذرماه امسال افزایش یافت.
همچنین تورم نقطه ای کاشت چندساله در آذرماه امسال 32.1 درصد بوده که نسبت به تورم نقطه ای دی ماه 1401، 4.2 واحد درصد افزایش داشته است.
منبع اکو ایران
