پیشی گرفتن تورم شهرنشینان از روستاییان در ماه های پایانی سال 1402

اکو ایران: روند تورم نقطه به نقطه دو ساله نشان می دهد که از ابتدای سال 1401 تا پایان بهار سال گذشته این نرخ همواره در روستاها بیشتر از شهرها بوده است. پس از انطباق این شاخص در هر دو منطقه در اواسط سال 1402، تورم نقطه به نقطه در مناطق شهری از زمستان امسال پیشی گرفته است.

اخبار اقتصادی، تورم نقطه به نقطه یکی از مهم ترین شاخص های اقتصادی است که سیر تحول قیمت ها را در میان مدت به بهترین شکل نشان می دهد. این شاخص درصد تغییرات قیمت سبد مصرفی خانوار در هر ماه را نسبت به ماه مشابه سال قبل محاسبه می کند.

روند دو ساله این شاخص نشان می دهد که از ابتدای سال 1401 تا خرداد 1402 تورم نقطه ای در روستاها همواره بیشتر از شهرها بوده است. این میزان از تیرماه تا آذرماه سال گذشته در مناطق شهری و روستایی تقریباً یکسان بوده و با یکدیگر منطبق است تا اینکه در آغاز زمستان 1402 این رویه تغییر می کند.

از دی ماه سال گذشته تا اسفند، واگرایی در تورم نقطه ای بین دو منطقه وجود دارد که تا پایان سال به طور فزاینده ای ادامه دارد. به نظر می رسد یکی از علل این پیچ و تاب و تغییر رویه، تغییر تورم محصولات غذایی باشد. در اکثر ماه هایی که تورم در مناطق روستایی بیشتر از شهرها بود، تورم مواد غذایی در این مناطق بیشتر از شهرها بود.

تب تورم در روستاها بیشتر از شهرها در سال 1401 است

اگر روند دو ساله تورم را نقطه به نقطه در مناطق شهری و روستایی بررسی کنیم، می بینیم که از فروردین 1401 تا پایان اردیبهشت 1402، تورم در مناطق روستایی بیشتر از مناطق شهری بوده است و در برخی دوره ها فاصله بین این دو شاخص افزایش یا کاهش یافت.

به عنوان مثال تورم نقطه ای روستاها در فروردین 1401 برابر با 34.8 درصد بوده در حالی که در شهرها این نرخ 32.6 درصد بوده است. با نزدیک شدن به اواسط سال 1401، فاصله بین تورم نقطه ای این مناطق افزایش می یابد، به طوری که در تیرماه تورم در شهرها به 48 درصد و در روستاها به بالای 56 درصد رسیده است. این نوسان تا جایی ادامه دارد که تورم در شهرها در اردیبهشت 1402 به 6/53 درصد و در روستاها به 3/60 درصد می رسد.

علاوه بر تورم کل نقطه ای، نگاهی به تورم نقطه ای محصولات غذایی در این مناطق می تواند مفید باشد. یکی از ماه هایی که در قسمت قبل به آن اشاره کردیم تیرماه 1401 بوده است که در این ماه تورم خوراکی در شهرها 85.8 درصد بوده در حالی که این نرخ در شهرها و روستاها یک درصد بیشتر بوده است. یا در مثالی دیگر تورم نقطه ای مواد غذایی در شهرها در آبان ماه دو سال قبل 67 درصد بوده است در حالی که این نرخ در روستاها 69 درصد بوده است.

بنابراین به نظر می رسد یکی از دلایل بالاتر بودن تورم نقطه ای در روستاها نسبت به مناطق شهری بالا بودن نرخ خوراک در روستاها باشد.

جابجایی شهرها و شهرک ها در معادله تورم

روندی که تاکنون مورد مطالعه قرار گرفته است از اوایل ژوئن 1402 معکوس خواهد شد. اولاً، تورم وقت‌شناسی شهرها و شهرک‌ها تا دسامبر 1402 تقریباً همسو با یکدیگر حرکت می‌کند، اما از دسامبر 1402 به طور ناگهانی از یکدیگر جدا می‌شوند. این بار تورم ویژه در شهرها بیشتر از شهرها است.

به عبارت دقیق تر، این میزان در آذرماه سال گذشته در شهرها 38.7 درصد و در روستاها 37.5 درصد بوده است. این واگرایی تا جایی ادامه دارد که در اسفند ماه سال گذشته تورم نقطه ای شهری 32.8 درصد و تورم نقطه ای روستاها 29.1 درصد متوقف شد. در بیشتر این ماه ها تورم مواد غذایی در شهرها نسبت به شهرستان ها افزایش یافته است.

نکته مهم دیگر در این فرآیند این است که تورم نقطه ای در هر دو شهر و روستا با شروع تابستان سال گذشته برای مدتی ثابت می ماند و با شروع زمستان با شیب افزایشی وارد روند نزولی می شود. در بیشتر این ماه ها تورم مواد غذایی در شهرها نسبت به شهرستان ها افزایش یافته است.

برخی مسئولان از جمله وزیر اقتصاد و معاون اقتصادی بانک مرکزی پیش از این نیز دلیل کاهش تورم در سال گذشته را سیاست های پولی دولت عنوان کرده بودند. باید دید آثار این سیاست ها در سال 1403 چگونه دیده می شود.

منبع اکو ایران