در اسفند ۱۴۰۱ قیمت دلار تحت تاثیر برخی سیگنالهای مثبت از روابط بینالمللی در مسیری کاهشی قرار گرفت و به کانال ۴۰ هزار تومان بازگشت. اما با شروع معاملات در سال جدید این اسکناس آمریکایی دوباره وارد مسیری صعودی شده و امروز نیز به پله چهارم کانال پنجم رسیده است.
در پی این افزایش قیمت علی باباییکارنامی، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس در مصاحبه با اقتصاد ۲۴ بیان کرده است: تعداد زیادی از نمایندگان بهشدت طرفدار این تفکر هستند که یک سال یا ۱۸ ماه، ارز در یک قیمت توافقی مثلاً ۳۰ هزار تومان ثابت نگه داشته شود و تمام معاملات بر این مبنا باشد و فعالیتهای صرافیها، همه لغو شوند، چون عملکرد مافیایی دارند.
مسئله ثابت نگه داشتن قیمت دلار در یک بازه، مدتی است که مطرح شده و به نظر میآید طرفدرانی نیز دارد، اما این اقدام به طور کلی چه پیامدهایی میتواند داشته باشد و از سوی دیگر تعطیلی صرافیها نیز باعث بروز چه مسائلی میشود؟
برزو حقشناس، کارشناس بازارهای مالی در این خصوص گفت: تعطیلی صرافیها مثابه این امر است که بهجای حل یک مسئله، صورت مسئله را پاک کنیم. این موضوع شرایط را میتواند در وضعیت بحرانیتری قرار دهد و حس بیاعتمادی به اقتصاد تزریق میکند که انگار دولت میخواهد بحث را به سمت برخورد سخت ببرد.
او در این مورد ادامه داد: کنترل نرخ ارز مبنایی عقلانی ندارد. به طور کلی مولفههای زیادی برای برابری قیمت دلار و ریال میتوان برشمرد مثل تحریمها، رشد نقدینگی و تورم؛ پس چظور میتوان به نرخی ثابت رسید؟
حقشناس همچنین درباره کنترل نرخ ارز توضیح داد: در این مورد نیز تجربهای نزدیک وجود دارد. جناب فروزین قیمت دلار را ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان اعلام کرد؛ در نتیجه دلار جهشی عجیب را تجربه کرد و از قیمت ذاتی خود فاصله گرفت.
او ادامه داد: هر گونه دستکاری در قیمت دلار اینگونه نتایجی را در برمیگرد. با این روش طرف عرضه با مشکل مواجه میشود و طرف تقاضا نیز تحریک میشود که جهشی در قیمت دلار به وجود میآید.
این کارشناس بازارهای مالی در خصوص نرخ ذاتی دلار نیز بیان کرد: بنده برآوردی داشتم که قیمت ذاتی دلار ۴۴ تا ۴۵ هزار تومان تعیین شده بود، اما بر اساس آمارهای جدید تا پایان سال ۱۴۰۱ بالاتر رفت و به ۴۷ تا ۴۸ هزار رسید. در سال جدید و با وضعیت فعلی طبیعتا باز هم افزایش یافته است.
او روند قیمتی دلار در چند ماه آینده را صعودی پیشبینی کرد و گفت: قیمت دلار صعودی است، اما برخی پارامترها نیز روی آن میتواند موثر باشد و شیب این صعود را تعیین میکند. سیاست کشور اکنون در جهت بهبود روابط با کشورهای همسایه است، از سوی دیگر مسئله اصلی برجام است و باید دید در این مورد چه گشایشی حاصل خواهد شد.
او ادامه داد: اگر در این موارد بهبودی صورت بگیرد میتواند شیب صعودی را کاهش دهد و حتی قیمت مدتی کنترل شود در غیر این صورت این وضعیت و افزایش قیمت ادامه خواهد داشت.
به طور کلی کارشناسان معتقدند برای بهبود جراحات بازار ارز باید دولت اقداماتی در جهت التیام وضعیت کلی اقتصاد انجام دهد.
اقداماتی نظیر بهبود وضعیت روابط بینالمللی، کاهش میزان رشد نقدینگی، کنترل تورم و حل مشکل کسری بودجه. در غیر این صورت با راهکارهایی مثل کنترل نرخ ارز قیمت دلار نه تنها کاهش پیدا نمیکند، بلکه پس از مدتی دوباره جهشی شدید را از قبل را تجربه خواهد کرد.