رکورد عجیب نرخ تکفال ایران در جهان

اکوایران: در 16 سال گذشته هر کارگر در ایران از معیشت چند نفر حمایت کرده است؟ از این نظر، ایران در بین 188 کشور جهان در رده 15 کشور آخر قرار دارد.

اخبار اقتصادی، افراد جامعه از نظر صرف وقت برای انجام کارها در 2 گروه طبقه بندی می شوند. گروه اول بیشتر وقت خود را به اوقات فراغت و امور شخصی اختصاص داده و از مشارکت در تولید کالا و خدمات پرهیز کرده اند.

گروه دوم بخشی از وقت خود را به اوقات فراغت و امور شخصی اختصاص می دهند و بخشی دیگر را برای شرکت در فعالیت های مربوط به تولید کالا و خدمات استفاده می کنند. هدف آنها از تصمیم گیری و اشتغال در بازار کار کسب درآمد برای حمایت از خود و اطرافیانشان است.

هرچه جمعیت در یک جامعه کمتر فعال و شاغل باشد، وابستگی آنها بیشتر خواهد بود. «شاخص بار وابستگی» نشان می دهد که هر فرد شاغل علاوه بر معیشت خود، در فرآیند تأمین معیشت سایر افراد نیز مشارکت داشته است. این شاخص وابستگی یک فرد یا افراد جامعه را به گروه کاری نشان می دهد. بنابراین، افزایش آن به عنوان چیزی منفی شناخته می شود.

ارقام منتشر شده از سوی مرکز آمار نشان می دهد که در سال 1402 هر ایرانی شاغل علاوه بر امرار معاش، هزینه های زندگی 2.5 نفر دیگر را نیز به دوش می کشید. مقایسه این رقم با 188 کشور دیگر جهان نشان دهنده این واقعیت است که ایران در این زمینه جایگاه قابل قبولی نداشته و در رتبه 176 جهان قرار گرفته است. در ادامه به بررسی تغییرات «شاخص بار وابستگی» کشور در 16 سال گذشته و تحلیل وضعیت این شاخص در سایر کشورهای جهان می پردازیم.

بار سنگین حمایت از ایرانیان بیکار بر دوش کارگران است.

«بار وابسته» یک شاخص اقتصادی است که از محاسبه رابطه بین جمعیت فعال ۱۵ سال به بالا و کل جمعیت کشور به دست می‌آید. رقم به دست آمده از محاسبه این رابطه نشان می دهد که به ازای هر 100 نفر در جامعه، چند نفر کار کرده و مخارج زندگی این افراد را تامین کرده اند.

در این گزارش برای ارائه تصویری دقیق تر از بارگذاری معکوس تکفل استفاده شده است. بررسی داده های منتشر شده توسط مرکز آمار ایران نشان می دهد که در سال 1402، هر کارگر جامعه علاوه بر خود، مخارج زندگی 2.5 نفر دیگر را نیز بر عهده داشته است. به عبارت دیگر، «شاخص باری تکافل» کشور در سال گذشته به 3.5 رسید.

شواهد حاصل از محاسبه این شاخص در سال های 1387 تا 1402 نشان می دهد که در سال 1393 این رقم در ایران به 3.66 رسیده است که بالاترین رقم ثبت شده بار تکفول کشور در دوره 16 ساله بوده است. بنابراین بار معیشت بیشترین فشار را بر دوش کارگران ایران در سال 93 گذاشت.

همچنین در سال 1377، بار تکافل هر کارگر ایرانی به 3.42 رسید که کمترین رقم در 16 سال گذشته است. از سال 1999 این شاخص در حال کاهش بوده است. حال باید دید آیا سیاستگذاران از ظرفیت عظیم نیروی انسانی کشور برای حضور در بازار کار بهره خواهند برد و در نتیجه به روند کاهش بار تکافل کمک خواهند کرد یا اینکه این شاخص همچنان در نوسانات مرزی خود ادامه خواهد داشت. از 3.

رتبه 176 تکافل ایران در بین 186 کشور جهان

مقایسه آمارهای منتشر شده از تکافل جهانی نشان می دهد که بانک جهانی این شاخص را برای ایران در سال 2023 در سطح 2.5 محاسبه کرده است که به این معناست که در سال 2023 هر ایرانی علاوه بر تامین مخارج خود، هزینه های 1.5 دیگر را نیز تامین خواهد کرد. به این ترتیب در بین 188 کشور جهان در رتبه 176 قرار گرفت.

لازم به ذکر است که دلیل تفاوت محاسبات این نرخ بر اساس داده های مرکز آمار و بر اساس اطلاعات بانک جهانی است که نرخ ذکر شده در مجامع بین المللی بر اساس سال محاسبه می شود. بنابراین، به دلیل تفاوت در دوره مورد بررسی در دو مرجع آماری، بار تکافل آنها یکسان نبود.

نگاهی کلی به آمارها نشان می دهد که به طور متوسط ​​در دنیا هر شاغل علاوه بر هزینه های زندگی، برای 0.73 نفر دیگر نیز هزینه کرده است. این یعنی تامین هزینه های خودت و درصدی از هزینه های دیگران! این ارقام همچنین نشان می دهد که وضعیت شاخص بار در 99 کشور بهتر از میانگین جهانی بوده است.

قطر، رهبر شاخص جهانی کالا

نگاهی به آمار بار تکفل 188 کشور جهان حاکی از آن است که قطر با ثبت رقم 1.12 مقام اول را در این رتبه بندی به خود اختصاص داده است. یعنی در قطر هر فرد 0.12 از هزینه های شخص دیگری را علاوه بر هزینه های خود تقبل کرده است.

یکی از دلایل این نرخ پایین در قطر شاید به مهاجرت آن مربوط باشد. به عبارت دقیق تر، قصد اکثر مهاجرانی که وارد قطر و سایر کشورهای عربی شده اند، کار بوده و اکثر آنها در سن کار بوده اند. به این ترتیب نسبت نیروی کار به کل جمعیت قطر و سایر کشورهای عربی مشابه مهاجر پذیر به سطوح بالاتری رسیده و فشار هزینه ها بر دوش کارگران اندک بوده است. عمان، کویت، مصر، پاکستان و عمان از دیگر کشورهایی هستند که در این زمینه توانسته اند جایگاه های خوبی را در جهان به خود اختصاص دهند و با بهره گیری از فرصت های ایجاد شده از بار تکفال نیروی کار خود بکاهند.

تاجیکستان، عراق، سوریه و اردن نیز با قرار دادن خود در رده های پایین تر از ایران، بار نامطلوب مسئولیت را به دوش کشیده اند. در جیبوتی، هر فردی که کار می کند، علاوه بر هزینه های زندگی خود، هزینه های زندگی 3.2 نفر دیگر را نیز پوشش می دهد و تنها کشوری است که با ثبت این شاخص در محدوده 4.2، بیشترین میزان این نرخ را به دست آورده است. و در رتبه 188 جهان قرار دارد.

منبع اکو ایران