اکوایران: وزارت اقتصاد در گزارشی با ارائه اسناد و مدارک مرتبط با بازار کار و توالی رشد اقتصادی، رشد اقتصادی را از ابتدای دولت سیزدهم تاکنون از کیفیت بالایی برخوردار بوده است. این ادعا در این گزارش بررسی شده است.
اخبار اقتصادی، این گزارش به بررسی ماهیت رشد اقتصادی 10 فصل اخیر می پردازد و با توجه به اثربخشی رشد اقتصادی ناشی از درآمدهای نفتی و بخش خدمات پس از آن، انتقاداتی به اظهارات وزارت اقتصاد در خصوص کیفیت از رشد اقتصادی در ادامه کارشناسان توسعه اقتصادی به تشریح رشد اقتصادی با کیفیت و چگونگی دستیابی به آن پرداختند.
اخبار اقتصادی، در پی رشد مثبت اقتصادی ایران از بهار 1400 تاکنون، برخی از محققان مدعی شده اند که این رشد به دلیل بهبود واقعی بخش تولیدی در ایران نیست و افزایش پای اقتصادی ایران تنها تحت تاثیر این رشد بوده است. درآمدهای نفتی
به طور کلی، زمانی که یک اقتصاد برای 8 فصل متوالی با رشد همراه باشد، می گویند اقتصاد در وضعیت شکوفایی قرار دارد. همچنین وزارت اقتصاد گزارشی از رشد اقتصادی منتشر کرد که در آن اعلام شد علاوه بر ثبات رشد اقتصادی در فصول اخیر، کیفیت رشد نیز افزایش یافته و نرخ بیکاری به بالاترین حد خود رسیده است.
این در حالی است که بر اساس برخی تحقیقات اقتصادی، کل اقتصاد ایران به شدت تحت تأثیر درآمدهای نفتی است. به عبارت دیگر، در مجموع، افزایش درآمدهای نفتی بخش خدمات را تحریک کرده و منجر به سهم بیشتری از خدمات در رشد شده است. این موضوع باعث افزایش میزان اشتغال در این بخش نیز شده و در کاهش نرخ بیکاری موثر بوده است.
مشارکت بخش های مختلف تولیدی در رشد اقتصادی سه سال اخیر
مشاهده می‌شود که سهم «درآمدهای نفت و گاز» در رشد اقتصادی و سهم بخش‌های «واسطه‌گری مالی» و «حمل و نقل، ذخیره‌سازی و ارتباطات» در رشد اقتصادی، بخش عمده‌ای از رشد اقتصادی در 6 مورد از 10 سال گذشته را توضیح می‌دهد. ایستگاه ها
بر اساس محاسبات، تقریباً 50 درصد رشد اقتصادی در بهار و تابستان 1400 و پاییز و زمستان 1401 توسط این سه زیربخش حاصل شده است. این در حالی است که در بهار 1402 حدود 90 درصد رشد اقتصادی تنها به این زیربخش ها اختصاص داشت و 76 درصد رشد اقتصادی تابستان 1402 نیز توسط این سه زیربخش تبیین شد.
شایان ذکر است محاسبات بر اساس داده های مرکز آمار و سال پایه 1389 انجام شده است.
بهره وری بخش خدمات از درآمدهای نفتی.
به گفته برخی کارشناسان، درآمدهای نفتی فرصت هایی را در زیرگروه های خدماتی فراهم می کند که با افزایش صادرات نفت و گاز گسترش خواهد یافت. به گفته این کارشناسان، مشاغل ایجاد شده در این حوزه پایدار نبوده و با کاهش درآمدهای نفتی از بین خواهند رفت، هرچند ممکن است صحت این سوال برای محققان این حوزه مورد بررسی قرار گیرد. همچنین ادعا شده است که بخشی از بهبود آمار نیروی کار ناشی از بهبود شرایط کار پس از کرونا است، زیرا در سالهای 1398-1399 تعداد زیادی از فعالان بازار کار پس از واکسیناسیون گسترده روستاها را ترک کردند. ، برخی از آنها بازگشتند آنها در حال بازگشت به فعالیت های اقتصادی هستند.
آیا رشد اقتصادی سه سال گذشته از کیفیت بالایی برخوردار بوده است؟
منطقاً رشد اقتصادی با کیفیت باید با پایداری همراه باشد و این تنها با تغییر کارکرد تولید در یک اقتصاد امکان پذیر است. به طور کلی تولید یک کشور متاثر از تعداد نیروی کار، بهره وری نیروی کار، دانش و فناوری، دسترسی به منابع مالی، شرایط کلان اقتصادی، ماشین آلات و سرمایه فیزیکی، زمین و منابع و غیره است. زمانی که اثر یکی از این عوامل بر تولید افزایش یابد و یا اقلام مذکور به صورت فیزیکی انباشته شوند، می توان گفت که رشد اقتصادی با کیفیت و پایدار بوده است.
در خصوص کارکرد تولیدی اقتصاد می توان انتقاد کرد که بر اساس آمارهای جهانی، شاخص نوآوری در ایران طی یک دهه اخیر بهبود چشمگیری داشته است. این گفته کاملاً صحیح است، اما در رابطه با آن باید به دو نکته توجه کرد: اول اینکه با وجود پیشرفت چشمگیر فناوری در ایران، موضوع تبدیل فناوری به کالا در کارگاه های تولیدی در ایران همچنان با مشکلاتی مواجه است و ممکن است دانش جدید در تولید نباشد. از محصول استفاده کنید
نکته دوم این است که علیرغم پیشرفت تکنولوژی ایران، در دهه گذشته برخی از متغیرهای دیگر که بر تولید تأثیر می‌گذارند تغییر کرده‌اند. به عنوان مثال، تشکیل سرمایه ثابت در ماشین آلات یکی از دغدغه های جدی اقتصاددانان نسبت به آینده رشد اقتصادی ایران است. همچنین وجود بلاتکلیفی و تورم قیمت از دیگر مواردی است که می تواند برای تولید خطرناک باشد. موضوع مشوق ها نیز یکی از چالش های جدی اقتصاد ایران است که بازرگانان با آن مواجه هستند، به گفته یکی از پژوهشگران اقتصادی: «چرا یک تولیدکننده باید چندین سال زحمت بکشد و بعد از سه سال به سود 30 درصدی برسد، چه زمانی می تواند؟ آیا این کار را با فعالیت های غیرمولد و سوداگرانه انجام می دهید؟، سالانه 100 درصد سود کسب می کنید؟
توسعه یک فرصت نیست.
گفتنی است مشکل عدم توانایی ایران در حفظ پایدار مسیر رشد اقتصادی مشکلی نیست که فقط مربوط به این دولت یا سایر دولت ها باشد، بلکه این موضوع نیز مانند موضوع تورم یکی از مشکلات ساختاری کشور است. اقتصاد ایران که به گفته کارشناسان تنها با برنامه ریزی استراتژی توسعه قابل حل است و می توان برنامه های کلان پولی، مالی و قضایی را به انجام رساند.
بنابراین توصیه برخی از محققان اقتصادی این است که علیرغم استفاده و قدردانی از رشد اقتصادی ایجاد شده در سالهای اخیر در پی رونق بخش نفتی اقتصاد، بررسی پویا کل نظام اقتصادی، اجتماعی و سیاسی ایران ضروری است. . برای پرش از نقطه تعادل باید برنامه ها و برنامه های فعلی با تعادل بهتری اجرا شود. “توسعه در هیچ مقطعی از تاریخ اتفاقی نبوده است.”
منبع اکو ایران
