روز گذشته جلسات کارشناسی اعضای هیأت‌های شرکت‌کننده در پنجاه و یکمین اجلاس اتحادیه پایاپای آسیایی در بانک مرکزی آغاز شد. به گزارش بانک مرکزی، در راستای برگزاری پنجاه و یکمین اجلاس اتحادیه پایاپای آسیایی در روزهای سه‌شنبه و چهارشنبه دوم و سوم خردادماه سال‌جاری، جلسات کارشناسی اعضای این اتحادیه هم‌اکنون در بانک مرکزی در حال برگزاری است.
اتحادیه پایاپای آسیایی شامل ۹ عضو اصلی با هدف کاهش نیاز و وابستگی به ارزهای جهانروا بویژه دلار در دهه ۷۰ میلادی تأسیس شد.
قرار است در پنجاه و یکمین اجلاس اتحادیه پایاپای آسیایی ضمن اصلاح اساسنامه اتحادیه به منظور تسهیل در پذیرش اعضای جدید، تعیین سبد جدید ارزی کشورهای عضو به منظور تسویه مبادلات بدون نیاز به ارزهای یورو و دلار مورد بحث و بررسی قرار گیرد. امکان‌سنجی و به‌کارگیری ارزهای دیجیتال بانک‌های مرکزی برای پرداخت‌های برون‌مرزی و رونمایی از شبکه پیام‌رسان بین بانکی کشورهای عضو اتحادیه از دستورکارهای این اجلاس است.
فرهاد مرسلی، دبیرکل اتحادیه پایاپای آسیایی، با بیان اینکه این اتحادیه قدمت طولانی دارد، افزود: اتحادیه پایاپای آسیایی از سال ۱۹۷۴ تشکیل شده است. در آن زمان معاهده برتون وودز که برای جهانرواسازی دلار و تعیین آن به عنوان ارز ذخیره جهانی شکل گرفته بود، دچار مشکل شد و به تبع آن در آفریقا، امریکای جنوبی و آسیا چندین اتحادیه برای استفاده از ارزهای محلی در مبادلات تجاری و بانکی تشکیل شدند.
این مقام مسئول بانک مرکزی تصریح کرد: این اتحادیه با ابتکار ایران تأسیس شد و دبیرخانه دائمی آن نیز در ایران فعالیت می‌کند. از زمان تأسیس تا یکسال پیش فعالیت‌های این اتحادیه به همان شکل قدیمی انجام می‌گرفت. از سال گذشته ما پیشنهاد کردیم که ارزهای محلی اعضا و برخی از ارزهای غیرجهانروا همچون روبل روسیه، یوآن چین و یا درهم امارات نیز به سبد اتحادیه اضافه شود تا کشورهای عضو بتوانند برای تسویه مبادلات تجاری و بانکی خود از این ارزها بهره ببرند و وابستگی آنها به دلار کاهش یابد.
مرسلی با بیان اینکه این موضوع قرار است چهارشنبه (امروز) در نشست مجمع هیأت مدیره اتحادیه پایاپای آسیایی به تصویب برسد، ادامه داد: موضوع دیگری که قرار است در این نشست مطرح شود، بحث تشکیل یک ارز دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) مشترک میان اعضای اتحادیه است. شایان ذکر است، این ایده نیز با ابتکار عمل ایران مطرح شده است تا کشورهای عضو بتوانند روابط بانکی با یکدیگر را با تسهیل انجام دهند و برای تسویه‌ها از ذخائر ارزی خود کمتر استفاده کنند.
دبیرکل اتحادیه پایاپای آسیایی در خصوص حضور کشورهای غیرعضو در نشست تهران این اتحادیه گفت: برای نشست فردا (امروز)، علاوه بر کشورهای عضو، کشورهای روسیه، بلاروس، افغانستان و بانک توسعه اسلامی نیز حضور خواهند داشت. همچنین، یکسری از کشورهای غیرعضو نیز به صورت آنلاین به این نشست متصل خواهند شد که از جمله آنها می‌توان به بانک مرکزی موریس از قاره آفریقا اشاره کرد.
وی در پاسخ به این سؤال که چرا کشورهای غیرآسیایی در نشست این اتحادیه آسیایی شرکت می‌کنند، گفت: اتحادیه پایاپای آسیایی نزدیک به ۲۰ سال است که در حال عضوگیری است و تا کنون تعداد اعضای آن به ۹ کشور رسیده و قرار است ۲ کشور دیگر نیز به این اتحادیه بپیوندند. اساسنامه آن در سازمان ملل تصویب شده و زیرمجموعه آن به شمار می‌رود؛ بنابراین برای عضویت کشورهای غیرآسیایی ممانعتی وجود ندارد، اگرچه تا به حال این اتفاق نیفتاده است.
مرسلی در پایان سخنان خود در خصوص آثار و نتایج برگزاری این نشست گفت: نظام مالی جهان هم‌اکنون در حال پوست‌اندازی است. حضور دلار در ذخائر ارزی کشورهای دنیا کاهش یافته و کمتر از ۷۰ درصد شده است. کشورهای جهان به‌تدریج به معامله با ارزهای محلی خود سوق پیدا کرده‌اند، برای نمونه کشورهای عضو بریکس به دنبال ابداع یک ارز مشترک هستند.
وی افزود: شاید آثار و نتایج این نشست به صورت محسوس طی روزها و هفته‌های آینده مشخص نشود، اما با توجه به تغییراتی که در نظام مالی جهان در حال رخ دادن است، قطعاً آثار مثبتی برای اقتصاد ایران خواهد داشت. گفتنی است، این اتحادیه هم دوجانبه تسویه‌ها را انجام می‌دهد و هم چندجانبه؛ برای مثال اگر ما در هند مازاد روپیه داشته باشیم و روسیه نیز در هند نیازمند روپیه باشد، ما می‌توانیم به یکدیگر کمک کنیم. اینها از جمله مزایا و آثار مثبتی است که اتحادیه پایاپای آسیایی برای تجارت و نظام بانکی ما خواهد داشت.
