انتخاب: چالش‌های ناترازی گاز به حدی رسیده است که سرمایه گذاری و انجام طرح‌های بهینه سازی نیز نمی‌تواند در کوتاه مدت و حتی میان مدت آن را حل کند و باید با نگاهی جامع در حوزه انرژی به مسئله‌ی ناترازی به عنوان یک خطر جدی نگاه کرد. ناترازی گاز در کشوری که ۹۸ درصد مشترکین آن از لوله کشی برخوردار هستند یک خطر امنیت ملی در کنار یک خطر اقتصادی است، زیرا گاز مصرفی در صنایع از اهمیت بخصوصی در میزان رشد اقتصادی برخوردار است.
حامد فرنام، کارشناس انرژی و مشاور کمیسیون انرژی اتاق ایران، درباره پیش بینی ناترازی گاز تا ۵۰۰ میلیون مترمکعب در سال ۱۴۲۰ به «انتخاب» گفت: یکی از نهاد‌های مربوط به حوزه انرژی گزارشی درباره چالش‌های ناترازی در ۳ سال اخیر منتشر کرده است. آن جا در بهترین حالت با وجود سرمایه گذاری ۵۰ میلیارد دلاری در حوزه گاز، در کنار اجرا تمام طرح‌های بهینه سازی مصرف گاز و با همه این احوالات در کنار رشد اقتصادی ۵ درصدی، همین کسری تراز گاز را پیش بینی کرده اند. البته با این وجود ناترازی برای سال ۱۴۰۴ مثبت اعلام شده است و دلیل هم این است که پروژه‌های سرمایه گذاری و بهینه سازی تا آن زمان به نتیجه برسد، اما از ۱۴۰۴ به بعد مصرف از تولید جلوتر می‌زند و همین اعدادی که مرکز پژوهش‌ها اعلام کرده تقریبا گویای این است که کشور با کسری گاز شدید در چندسال آینده مواجه خواهد شد و این وضعیت چند دهه طول خواهد کشید و باید فکر اساسی کرد.
وی درباره بن بست ناترازی گاز افزود: بن بستی در حوزه انرژی نداریم، یک حالت این است که واردات انجام می‌دهیم، یک حالت دیگر این است که توسعه اقتصادی کشور تحت تاثیر قرار می‌گیرد و رشد اقتصادی مدنظر برای پتروشیمی‌ها با توجه به کمبود گاز کاهش می‌یابد و در کل رشد اقتصادی کشور کم می‌شود. اثرات ناترازی تدریجی است مانند قطع گاز پتروشیمی‌ها که تولیدات آن‌ها پایین می‌آید و هدف گذاری‌ها اتفاق نمی‌افتد و به مرور زیان‌ها را متوجه می‌شویم. همین الان هم پتروشیمی‌ها بعضا نصف راندمان واقعی را دارند.
فرنام سپس درباره سبد مصرف یک مولفه‌ای گفت: سبد مصرف باید در مصرف خانگی افزایش یابد، اما در صنعت این اتفاق درست نیست. در بخش خانگی آن مصرف گازی که داریم مولد نیست، یعنی مردم گاز را می‌گیرند و می‌سوزانند و تمام می‌شود. ما می‌توانیم مصرف خانگی را از منابع مختلف تامین کنیم و اینگونه صرفه جویی اتفاق می‌افتد. در بخش صنعت هم گاز‌ها را تبدیل به متانول می‌کنند و تبدیل به صادرات می‌شود، یعنی گازی که به صنعت تعلق می‌گیرد چندان از بین نمی‌رود و با توجه به ظرفیت کشور تبدیل به مواد صادراتی می‌شود. هرچند با این وجود هم در حال خام فروشی در پتروشیمی‌ها هستیم.
فرنام گفت: کشوری مثل ایران که این همه لوله کشی گاز انجام داده باشد را در جهان نداریم، بعد از ما روسیه این کار را انجام داده است، آمریکا نیز مدتی انجام داد، اما به دلیل زیان‌های آن لوله کشی سراسری گاز را رها کرد. در کشور ما تاکید بر لوله کشی گاز زیاد است، اما استاندارد‌ها می‌گوید نقاطی که زیر ۶۰ روز نیاز به گرما دارند نیاز نیست لوله کشی صورت بگیرد و از طریق دیگری تامین انرژی شود. ما مصرف خانگی را خیلی بالا برده ایم و یک فرهنگ مصرف ایجاد کرده ایم که پرمصرفی در آن جدی است.
