چطور ممکن است یک خودروی 700 میلیونی ناگهان 2.8 میلیارد تومان شود؟
خودروهای وارداتی رسید، اما با قیمتی که خرید آن حتی برای طبقه متوسط جامعه سخت بود. این در حالی است که اولویت واردات خودروهای زیر 10 هزار یورو و سپس واردات خودرو با حداکثر قیمت 20 هزار یورو بوده و حتی قول واردات خودروی 5 هزار دلاری داده شده است، بنابراین انتظار می رفت این خودروها در نهایت با قیمتی معادل 20 هزار یورو به فروش برسند. 1000 تا 1500 میلیون تومان به دست مشتریان می رسد; اما قیمت هایی که بر روی سیستم یکپارچه خودروهای وارداتی اعمال می شود نشان می دهد که از کارخانه تا بازار باید انتظار قیمت های نجومی را داشت.
در این شرایط و در میان انتقادات، شاهد جابه جایی قیمت ها بین وزارت صنعت و شورای رقابت هستیم. برخی مدعی بودند شورای رقابت از قیمت خودروهای وارداتی اطلاعی ندارد، اما سازمان حمایت با انتشار اطلاعیه ای تاکید کرد که شورای رقابت نه تنها از ماجرا مطلع بوده، بلکه قیمت ها با اجازه شما منتشر شده است.
اما در آخرین تصمیم و بر اساس جلسه روز گذشته شورای رقابت، مقرر شد تبصره ای به مقررات بازار خودرو الحاق شود تا قیمت تمامی خودروهای وارداتی بر اساس قیمت گذاری معیاری کالاهای وارداتی محاسبه و ابلاغ شود. برای حمایت از مصرف کنندگان و تولیدکنندگان
با وجود این حواشی، قیمت خودروهایی که در سامانه یکپارچه به چشم می خورد همچنان محل انتقاد است؛ به گفته جلال رشیدیکوچی، نماینده مجلس، اینکه بخواهیم خودروی مقرون به صرفه بیاوریم و بعد خودرویی که بیش از 1.5 تا 2 میلیارد تومان قیمت دارد بیاوریم درست نیست.
وی با طرح این سوال که یک خودروی 750 میلیونی تومبای 2.8 میلیارد تومانی چگونه است، تصریح می کند: این نگرانی وجود دارد که اگر عرضه خودرو کم و محدود باشد، بر قیمت بازار تاثیر منفی بگذارد.
آنچه در ادامه می خوانید مشروح گفتگو با جلال رشیدی کوچی در خبرگزاری خبرآنلاین است.
در چند روز گذشته در ویدئویی اشاره کردید که به زودی اسامی افرادی که قیمت خودرو را از 500 میلیون به 2 میلیارد رساندند را اعلام خواهم کرد. چه شد که قیمت خودروهای وارداتی اینقدر افزایش یافت؟
در حال جمع آوری و تجزیه و تحلیل یک سری اطلاعات هستم که چه اتفاقی افتاده است که شورای مسابقات قیمت خودرو را 500 میلیون و 700 میلیون تومب کرده است. من قطعاً نتایج این تحقیقات را به وضوح برای مردم توضیح خواهم داد و تا جایی که قانون اجازه دهد این پرونده و موارد مشابه را پیگیری خواهم کرد.
هدف ما از واردات و برنامه ای که داشتیم شکستن انحصار و ایجاد رقابت بود. انحصار تا حدی شکسته شده است اما رقابتی که ما می خواستیم شکل نگرفته است. دلایل روشن است. ورود خودروهای جدید به کشور باید افزایش یابد، تعرفه ها کاهش یابد و خودروهای فرسوده نیز به تعداد خودروهای وارداتی اضافه شود که البته اخیرا در دولت تصویب شده است.
ببینید خودروی 15 هزار دلاری که الان وارد کشور شده قیمت نهاییش 50 هزار تومان است، حدود 750 میلیون تومان. داریم می بینیم که چگونه خودروی ۷۵۰ میلیون تومانی با احتساب سود ۸۰۰ میلیون تومانی واردکننده، شورای رقابت آن را ۲.۸ میلیارد تومان ارزیابی کرده است. شورای رقابت این ارقام را از کجا آورده است؟ اینکه می گوییم می خواهیم خودروی مقرون به صرفه بیاوریم و بعد خودرویی بیاوریم که بیش از 1.5 تا 2 میلیارد دلار قیمت دارد، درست نیست.
با چه مدرکی می گویید انحصار تا حدی شکسته شده است؟
در مورد خودروهای فرسوده سعی کرده ایم محدوده قیمتی زیر 1.5 میلیارد تومان را هدف گذاری کنیم و خود واردات به معنایی که تا کنون وجود داشت به صورت انحصاری در می آید و به تدریج مفهوم خود را از دست می دهد. اما یک شرط وجود دارد و آن این است که واردات باید تشدید شود. نیاز به واردات 5 هزار و 10 هزار دستگاهی داریم، هیچ اتفاقی نمی افتد و قصد داریم با افزایش واردات انحصار را به طور کامل از بین ببریم و رقابت ایجاد کنیم.
البته این وظیفه دولت است و وقتی می گوییم تلاش می کنیم به این معناست که ما به عنوان مجلس تلاش می کنیم این اتفاق بیفتد و از توان قانونی خود در این زمینه استفاده می کنیم.
همانطور که اشاره کردید تا کنون عرضه خودروهای وارداتی به بازار به صورت قطره چکانی بوده است.
انتقاد ما هم دقیقاً همین است، کسانی که پشت این ماجرا هستند که حالا که واردات قانون شده و دارد انجام می شود، سنگ می اندازند و چوب زیر چرخ واردات می گذارند تا عرضه کم و چکه کند. می دانید که هر چقدر هم که عرضه خودرو کم و کمیاب باشد، به این معناست که بازار پاسخی را که ما دنبالش بودیم نمی دهد و شاید این نگرانی وجود داشته باشد که اگر عرضه خودرو کم و محدود باشد، یک اثر منفی. تاثیر بر قیمت بازار اما با توجه به صحبت های وزیر صمت و نظر دولت ها شاهد افزایش واردات خواهیم بود.
از آنجایی که دولت نیز مقرراتی را برای واردات خودروهای فرسوده تصویب کرد، این موضوع بازار را نیز تحت تاثیر قرار می دهد. ما باید بر افزایش عرضه تا حد امکان و کاهش اختلالات تمرکز کنیم.
آیا گزارشی داشتید که علت عرضه قطره ای خودروهای وارداتی چه بوده یا مشکل از کجاست؟
من آن را با لوکوموتیو مقایسه می کنم که سال ها در اطراف خوابیده و زنگ زده است و حالا کمی طول می کشد تا روی دامان شما بیفتد و روی ریل به حرکت خود ادامه دهد. انتقادات ما تنها هدف این است که بتوانیم این لوکوموتیو را سریعتر راه اندازی کنیم.
برخی از مواردی که پیشنهاد و پیگیری می کنیم به این دلیل است که می خواهیم به نفع مردم باشد و تاثیر بیشتری در کاهش قیمت ها داشته باشد. نظر دولت و مجلس هم همین است و امیدواریم اینطور باشد. اما نمی توان بی احتیاطی کرد و موضوع را پیگیری نکرد، زیرا برخی افراد قطعا کار را قطع می کنند و خراب می کنند.
زمانی که قیمت خودروهای وارداتی اعلام شد، این انتقاد مطرح شد که قرار است تمرکز بر واردات خودروهای ارزان قیمت باشد که عموم مردم بتوانند از آن استفاده کنند. اما قیمت های اعلام شده علی الحساب بالغ بر میلیاردی بوده است. این در حالی بود که مردم خودروهای 200، 300 میلیون تومانی را در ذهن خود جا گذاشته بودند. آیا این نشان نمی دهد که وعده واردات خودروهای ارزان قیمت به بیراهه رفته است؟
این دقیقاً درست است و ما هم انتقاد کردیم، اما از ابتدا مشخص بود که با تعرفه هایی که دولت برای خودروها وضع می کند – حداقل تعرفه 100 درصدی برای خودروهای زیر 2000 سی سی – قیمت خودروها بسیار بالا می رود. اگر حداقل قیمت خودروی وارداتی 10 هزار دلار در نظر گرفته شود، با تعرفه 100 درصد، 20 هزار دلار و با سود و حاشیه های جانبی واردکننده، حدود 25 هزار دلار می شود. اگر بخواهید 25000 دلار را با 50000 تومان حساب کنید، تقریباً می شود یک میلیارد و 200، 300 میلیون تومان.
اما نکته ای که باید به آن توجه کنید این است که دولت تعرفه ها را بسیار افزایش داده است. تعرفه ها باید کاهش یابد و خودروهای ارزان تر تعرفه کمتر و خودروهای گران تر تعرفه بیشتری داشته باشند. وقتی دولت از خودروهای اقتصادی صحبت می کند، اگر به دنبال ارائه خودروهای اقتصادی به مردم است، پس تعرفه 100 و 120 درصدی دیگر چیست؟ بنابراین به نظر می رسد حرف و عمل دولت تا حدودی متفاوت است و این جای نگرانی دارد و باید اصلاح شود. موضوع را در مجلس پیگیری می کنیم تا بتوانیم نرخ ها را اصلاح کنیم.
در واقع آیا می توان گفت واردات خودرو از این طریق، پس از یک سال و نیم مقدمات و هیاهو، تاثیری در آشفته بازار خودروی کنونی نخواهد داشت؟
می خواهم بگویم الان همین خودروها با همان قیمت هایی که وارد شده، ضربه شدیدی به خودروهای خارجی و چینی بالای یک میلیارد تن وارد کرده است. مثال می زنم. خودروهای چینی تا همین چند ماه پیش در بازار آزاد تا 4 میلیارد تومان به فروش می رسید. یا همون هیوندای النترا که مدل 2023ش وارد کشور شده و مدل 2016ش حدود 3 میلیارد تومبا قیمت داره. اما مدل 2023 با این افزایش شدید نرخ، 2.5 میلیارد تومان ارزش گذاری شده است. یعنی 500 میلیون تومان ارزانتر از مدل 2016 است.بنابراین واردات خودرو قطعا باعث کاهش قیمت در بازار خواهد شد.
ما بحث خودروهای فرسوده را مطرح می کنیم، هدف ما این است که بتوانیم محدوده قیمتی خودروهای تولید داخل مانند سایپا و ایران خودرو را تحت الشعاع قرار دهیم. البته چون تازه شروع کار است ممکن است خرابی هایی به وجود بیاید اما نظر من این است که هر چه جلوتر برویم شرایط بهتر می شود. علاوه بر این، تعرفه خودروهای برقی را به صفر رسانده و برای خودروهای هیبریدی و پلاگین هیبریدی به ترتیب 9 و 16 درصد تعرفه وضع کرده اند.
بیایید تصور کنیم که یک خودروی هیبریدی دست دوم، به عنوان مثال تویوتا کمری، در کشورهای حوزه خلیج فارس بین 22 تا 23 هزار دلار قیمت دارد. اگر این خودرو با تعرفه 10 درصدی عرضه شود، 24 یا 25 هزار دلار قیمت دارد. به این ترتیب اگر واردات به درستی انجام شود، اگر این خودرو با قیمت یک میلیارد و 200 میلیون تومان به مردم فروخته شود، مطمئنا بر خودروهای تولید داخل که بین 700 تا 800 میلیون تومان به فروش می رسند، تاثیر می گذارد.
آیا گزارشی از احتکار خودرو دریافت کرده اید؟
اخباری در رسانه ها منتشر شد مبنی بر اینکه خودروسازان اقدام به احتکار خودرو کرده اند. وزیر صامت نیز مدعی است که احتکار صورت نگرفته است. اما آنچه آشکار است نیازی به بیان ندارد. وقتی هر هفته با هواپیما به استان فارس سفر می کنم، وقتی هواپیما از روی پارکینگ های ایران خودرو و سایپا می گذرد، از بالا مشخص است که چند ماشین در آن پارکینگ ها پارک شده است. می گویند اگر اسم این موضوع احتکار نیست، چیست؟ اینکه یک ایراد کوچیک به ماشین بزنیم و بعد بگوییم کنترل کیفیت از ماشین ما رد نشده و به همین دلیل آن را نگه می داریم تا قیمت ها افزایش پیدا کند یعنی چه؟
خبرآنلاین